Joachim Lelewel - historyk, numizmatyk, poliglota (znał 12 języków), bibliograf, profesor, działacz patriotyczny. Urodził się 22 marca 1786 r. w Warszawie. Pochodził ze spolonizowanej szlachty pruskiej (jego dziadkiem był Heinrich Lölhöffel von Löwensprung, lekarz nadworny króla Augusta III). Był profesorem Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Wileńskiego. W 1915 r. założył "Tygodnik Wileński" - czasopismo o charakterze naukowo-literackim, na łamach którego debiutował między innymi Adam Mickiewicz. Joachim Lelewel brał czynny udział w życiu politycznym - był posłem na sejm Królestwa Polskiego (1830 r.) i sejm powstańczy z powiatu żelechowskiego, przewodniczącym sejmowej Komisji Praw Organicznych i Administracyjnych. Ponadto był członkiem kierowanej przez Adama Czartoryskiego Rady Administracyjnej w powstaniu listopadowym (1830-1831), członkiem Rządu Narodowego. Był też prezesem założonego w trakcie powstania listopadowego Towarzystwa Patriotycznego - radykalnego odłamu obozu powstańczego, dążącego do wprowadzenia fundamentalnych reform społecznych. Przypisuje mu się autorstwo hasła "Za wolność naszą i waszą", które widniało na sztandarach powstańczych. Po upadku powstania emigrował z kraju; na emigracji był działaczem, a potem przywódcą Młodej Polski - założonej w szwajcarskim Bernie półtajnej organizacji o charakterze demokratyczno-republikańskim. W 1837 r. założył i kierował Zjednoczeniem Emigracji Polskiej, które dążyło do politycznego zjednoczenia całej polskiej emigracji. Od roku 1807 aż do śmierci prowadził aktywną działalność literacką i publicystyczną. Większość jego dzieł poświęcona jest historii Polski i Litwy. "Rzut oka na dawność litewskich narodów i związki ich z Herulami", "Dzieje Litwy i Rusi aż do unii z Polską w Lublinie 1569 zawartej", "Polska wieków średnich czyli Joachima Lelewela w dziejach narodowych polskich postrzeżenia" (5 tomów), "Joachima Lelewela porównanie dwu powstań narodu polskiego 1794 i 1830-1831" - to tylko nieliczne przykłady prac (pisanych po polsku i po francusku) z bogatego dorobku historyka. Joachim Lelewel zmarł 29 maja 1861 r. w Paryżu. Fot. Joachim Lelewel na rysunku Władysława Barwickiego, wikipedia.org