Pamięci Jana Karłowicza

Beata Bużyńska, 21 października 2011, 13:40

Fot. wilnoteka.lt

Dziś we wsi Subartowicze w rejonie orańskim został odsłonięty pomnik Jana Karłowicza - wybitnego językoznawcy, etnografa, muzykologa, którego 175. rocznicę urodzin obchodzimy w tym roku. Autorem pomnika jest litewski rzeźbiarz ludowy Antanas Česnulis.

Pomył uwiecznienia Jana Karłowicza w jego rodzinnej miejscowości zrealizowano dzięki: społeczności wsi Subartonys (Subartowicze), władzom Starostwa Merkinė (Merecz) i rejonu orańskiego, Fundacji Wspierania Współpracy Litewsko-Polskiej im. Adama Mickiewicza, Wydziałowi Filologii Uniwersytetu Wileńskiego, Instytutowi Polskiemu w Wilnie.

Jan Aleksander Ludwik Karłowicz przyszedł na świat 28 maja 1836 roku w Subartowiczach koło Merecza. Uczęszczał do gimnazjum w Wilnie, studiował w Moskwie, w Paryżu, Heidelbergu, Brukseli i Berlinie. Na uczelni berlińskiej obronił w 1866 roku doktorat na podstawie pracy De Boleslai Primi bello Kioviensi.

Na Litwie Karłowicz działał na rzecz tworzenia instytucji samopomocy społecznej na wsi, wspólnie z Konstantym Skirmuntem prowadził Bank Włościański w Szemetowszczyźnie.

Zainteresowania naukowe Jana Karłowicza obejmowały folklor literacki, etnografię muzyczną, język polski, religioznawstwo, językoznawstwo porównawcze, lituanistykę, krajoznawstwo, notacje muzyczne. Wspólnie z Adamem Antonim Kryńskim i Władysławem Niedźwiedzkim opracował najobszerniejszy (do połowy XX wieku) Słownik języka polskiego (1900-1927, 8 tomów), obejmujący około 280 tysięcy haseł. Należał do licznych towarzystw naukowych - w Polsce, Paryżu, Lwowie, Londynie, Zagrzebiu. Na Litwie był członkiem Litewskiego Towarzystwa Literackiego. W obfitym dorobku pisarskim Karłowicza były rozprawy i opracowania naukowe, słowniki.

Jan Karłowicz zmarł 14 czerwca 1903 roku w Warszawie.

Na podstawie: varena.lt, pl.wikipedia.org, lenkukultura.lt