luty
Światowy Dzień Sprawiedliwości Społecznej
Antoni Wiwulski herbu Prus III - polski architekt i rzeźbiarz, twórca m.in. pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie i pomnika Trzech Krzyży w Wilnie. Urodził się 20 lutego 1877 r. w Totmie na północy Rosji, gdzie jego ojciec, absolwent Akademii Leśnej w Petersburgu, był zarządcą lasów państwowych. Po śmierci ojca w 1883 r. matka przeniosła się z synem do Mitawy. Po kilku latach nauki syna w gimnazjum zdecydowała się przenieść go do Zakładu Naukowo-Wychowawczego Ojców Jezuitów w Chyrowie w zaborze austriackim, który Wiwulski ukończył, by następnie rozpocząć studia w Wiedniu. Był pierwszym architektem i rzeźbiarzem pochodzącym z Litwy, który na przełomie XIX i XX w. ukończył Wyższą Szkołę Techniczną w Wiedniu oraz Państwową Wyższą Szkołę Sztuk Pięknych w Paryżu. Już w czasie studiów w Wiedniu zainteresował się rzeźbą. W czasie studiów artystycznych w Paryżu otworzył własne atelier rzeźbiarskie. Pierwszymi pracami zwrócił uwagę środowiska artystycznego Paryża, m.in. Ignacego Paderewskiego, który widząc jego rzeźby, postanowił ufundować pomnik upamiętniający zwycięstwo pod Grunwaldem. Pomnik Grunwaldzki w Krakowie przyniósł Wiwulskiemu sławę. Odlano go we Francji i pociągiem przewieziono do Krakowa. Następnie uroczyście odsłonięto z okazji pięćsetnej rocznicy historycznej bitwy 15 lipca 1910 r. w obecności 150 tys. osób. W 1919 r. w składzie polskiej Samoobrony Wileńskiej Wiwulski brał udział w obronie Wilna przed wojskami sowieckimi. W czasie służby wojskowej nabawił się ciężkiego zapalenia płuc, w wyniku czego zmarł 10 stycznia 1919 r., w kilka dni po opanowaniu miasta przez Sowietów i ogłoszeniu Litewskiej Republiki Sowieckiej. Został pochowany na Cmentarzu Rossa w Wilnie. Fot. Pomnik nad grobem A. Wiwulskiego, www.wilnoteka.lt