15 lat temu zmieniono nazwę byłego niemieckiego obozu Auschwitz


Na zdjęciu: brama główna Auschwitz II-Birkenau, fot. lt.wikipedia.org
15 lat temu – 27 czerwca 2007 roku – Komitet Światowego Dziedzictwa UNESCO zmienił nazwę byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz. Zgodnie z propozycją przedstawioną wspólnie przez Polskę i Izrael oficjalna nazwa miejsca wpisanego na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO brzmi: „Auschwitz-Birkenau. Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady (1940-1945)”.




Wcześniej – od 1979 roku – niemiecki obóz figurował na liście UNESCO pod nazwą „Obóz koncentracyjny Auschwitz”, co było mylące, gdyż nie podkreślało faktu, że to nazistowskie Niemcy zbudowały miejsce zagłady, by realizować politykę tzw. ostatecznego rozwiązania, która miała na celu wymordowanie Żydów europejskich.

Z uwagi na to, że obóz został zbudowany podczas II wojny światowej w okupowanej przez Niemców Polsce, na świecie niejednokrotnie mówiło się o nim jako o „polskim obozie zagłady” czy „polskim obozie koncentracyjnym”. Takie kłamliwe określenie pojawiało się w mediach, między innymi w Anglii, Francji, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, we Włoszech, a także w Niemczech i Rosji.

Z szerzeniem tego nieprawdziwego sformułowania od lat walczy rząd Rzeczpospolitej w imię polskiej racji stanu. Kampania na rzecz zmiany przez UNESCO oficjalnej nazwy obozu ruszyła wiosną 2006 roku. Decyzja zapadła 27 czerwca 2007 roku. Ogłosił ją ówczesny minister kultury Kazimierz Michał Ujazdowski, podkreślając, że to zwycięstwo prawdy nad kłamstwem.
 
Minister dziękował Izraelowi za wsparcie polskich starań o zmianę nazwy byłego obozu koncentracyjnego.

Ówczesny ambasador Izraela w Polsce David Peleg mówił, że jego kraj oraz Instytut Yad Vashem od samego początku wspierały polską inicjatywę:

„Nasze stanowisko było następujące: każdy, kto mówi o Auschwitz-Birkenau jako o polskim obozie, jest fałszerzem historii. Za każdym razem, gdy pojawi się to pojęcie, bez wahania wstaniemy i przypomnimy właściwą wymowę nazwy historycznej Auschwitz-Birkenau”.
 
Auschwitz-Birkenau funkcjonował w latach 1940-1945. Był największym niemieckim obozem koncentracyjnym, miejscem stopniowego wyniszczania więźniów i jednocześnie największym ośrodkiem natychmiastowej, bezpośredniej zagłady Żydów.

Niemcy zgładzili w Auschwitz co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, którzy stanowili 90 procent ofiar, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innych narodowości. Większość z nich – zarówno mężczyzn, kobiet, jak i dzieci – bezpośrednio po przywiezieniu do obozu kierowano na śmierć w komorach gazowych. Pozostali więźniowie ginęli wskutek niewolniczej pracy, głodu, tortur, egzekucji i pseudomedycznych eksperymentów.

Termin „polski obóz śmierci” został po raz pierwszy użyty w 1944 roku w artykule Jana Karskiego, słynnego emisariusza Polskiego Państwa Podziemnego, opublikowanym w amerykańskim piśmie „Collier’s Weekly”. Misją J. Karskiego, świadka Holocaustu, było powiadomienie Zachodu o zbrodniach niemieckich i temu  m.in. służył powyższy artykuł, jednak redakcja magazynu zmieniła oryginalny tytuł: „In the Belzec Deah Camp” na: „Polish Death Camp”.

Na podstawie: IAR