13. rocznica śmierci Czesława Miłosza
Wilnoteka.lt, 15 sierpnia 2017, 16:59
Czesław Miłosz, fot. Artur Pawłowski/Wikipedia
W poniedziałek minęło 13 lat od śmierci Czesława Miłosza - wybitnego poety, pisarza, eseisty i tłumacza. Laureat Nagrody Nobla, doktor honoris causa wielu uniwersytetów w USA i w Polsce, honorowy obywatel Litwy i miasta Krakowa był zakochany w litewskiej przyrodzie i Wilnie, w którym spędził młodość. Należał do orędowników czerpania z wielobarwnej tradycji Wielkiego Księstwa Litewskiego, opowiadając się zawsze po stronie zrozumienia i wzajemnego szacunku w relacjach Polski i Litwy.
W czasie II wojny światowej aktywnie uczestniczył w podziemnym życiu literackim okupowanej stolicy. Po upadku powstania warszawskiego znalazł się w Krakowie, gdzie został jednym z redaktorów miesięcznika "Twórczość". Po wojnie przebywał na placówkach dyplomatycznych w USA, potem w Paryżu. Współpracował z paryską "Kulturą". W Bibliotece "Kultury" ukazywały się kolejne jego książki, m.in. zbiór esejów "Zniewolony umysł" (1953), powieść "Dolina Issy" (1955) oraz autobiobiograficzny esej "Rodzinna Europa" (1958) będący studium na temat Europy Wschodniej i tożsamości wschodnioeuropejskiej.
W 1960 r. Miłosz przeniósł się do USA, gdzie został profesorem na wydziale literatur słowiańskich Uniwersytetu w Berkeley. Praca na uczelni pozwoliła mu promować w USA polską literaturę. Publikował kolejne tomy poezji, zbiory esejów i szkiców, powieści, a także anglojęzyczną antologię polskiej poezji powojennej we własnych przekładach. Jego rola jako tłumacza i popularyzatora rodzimej poezji jest nie do przecenienia.
W roku 1980 Miłosz został laureatem literackiej Nagrody Nobla za całokształt twórczości. Światowe uznanie umożliwiło publikację jego książek w Polsce, gdzie dotąd dostępne były wyłącznie w drugim obiegu.
W 1981 poeta po raz pierwszy od długiego czasu odwiedził Polskę. Do kraju wrócił po ośmiu latach, coraz częściej zatrzymując się w Krakowie. Ważnym dla niego wydarzeniem był także przyjazd po przeszło pięćdziesięciu latach na Litwę w 1992 roku. Otrzymał tam doktorat honoris causa Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie. Do końca życia intensywnie tworzył, publikując kolejne tomy wierszy i eseje dla polskiej prasy. Zmarł 14 sierpnia 2004 roku w Krakowie. Został pochowany w Krypcie Zasłużonych klasztoru paulinów na Skałce - obok wielu zasłużonych Polaków, m.in. Jana Długosza, Stanisława Wyspiańskiego, Jacka Malczewskiego i Karola Szymanowskiego.
Na podstawie: culture.pl, encyklopediateatru.pl
