Historia Republiki Pawłowskiej po raz pierwszy po litewsku
Barbara Sosno, 24 stycznia 2014, 00:53
Dziennikarka Aurelija Arlauskienė, dyrektor Szkoły Średniej im. P. K. Brzostowskiego w Turgielach Łucja Jurgielewicz i dr nauk humanistycznych Ramunė Šmigelskytė-Stukienė są autorkami książki "Povilas Ksaveras Bžostovskis - Paulavos Respublika" ("Paweł Ksawery Brzostowski - Republika Pawłowska"). Jest to pierwsza tak obszerna publikacja w języku litewskim na ten temat. Prezentacja wydania odbyła się w Ratuszu wileńskim.
Dzieje republiki samorządowej, która istniała ponad dwa stulecia temu na terenie obecnego rejonu solecznickiego, nie są powszechnie znane na Litwie. W podręcznikach szkolnych jest zaledwie krótka notka na temat dokonań Pawła Ksawerego Brzostowskiego. Zafascynowana tematem dziennikarka Aurelija Arlauskienė zachęciła Łucję Jurgielewicz do wspólnej pracy nad książką. Do współpracy zaprosiła również badaczkę historii Wielkiego Księstwa Litewskiego XVIII wieku dr Ramunė Šmigelskytė-Stukienė.
Książka "Povilas Ksaveras Bžostovskis - Paulavos Respublika" składa się z kilku części. Dr Ramunė Šmigelskytė-Stukienė przedstawiła epokę i kontekst historyczny. Aurelija Arlauskienė i Łucja Jurgielewicz napisały rozdział poświęcony Pawłowi Ksaweremu Brzostowskiemu i jego działalności. Kolejny rozdział jest poświęcony dziejom Pawłowa od upadku insurekcji kościuszkowskiej aż do współczesności.
Wydanie jest bogato ilustrowane zdjęciami, faksymilami dokumentów archiwalnych. W książce wykorzystane zostały informacje zgromadzone w muzeum krajoznawczym, od 1964 roku działającym w Szkole Średniej im. P.K. Brzostowskiego w Turgielach, jak również wcześniejsze prace polskich historyków, między innymi prof. Juliana Bartysia.
W 2014 roku przypada 275. rocznica urodzin Pawła Ksawerego Brzostowskiego oraz 245. rocznica powołania Republiki Pawłowskiej. "Pawłowo to nie tylko historia, to również doświadczenie, które możne być niezwykle cenne dla Litwy XXI wieku. Czy zdołamy czegoś się z tej historii nauczyć, zależy tylko od nas samych" - napisały autorki książki poświęconej Republice Pawłowskiej i jej twórcy, ks. Pawłowi Ksaweremu Brzostowskiemu.
Zdjęcia: Jan Wierbiel, Artur Kalczewski, Valentin Ryčkov
Montaż: Artur Kalczewski