O polskich Sprawiedliwych w 70 rocznicę wyzwolenia Auschwitz
Wilnoteka.lt, 23 stycznia 2015, 13:17
Fot. sprawiedliwi.org.pl
Czym było ratowanie Żydów podczas okupacji? Jak organizowano kryjówki? Jakie były motywacje osób niosących Żydom pomoc i co im za to groziło? Na takie między innymi pytania próbują odpowiedzieć twórcy wystawy "Z narażeniem życia - Polacy ratujący Żydów podczas Zagłady", jaka będzie zaprezentowana w ramach obchodów 70 rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz i Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu w Centrum Tolerancji w Wilnie.
"Kto ratuje jedno życie, ratuje cały świat" - głosi sentencja z Talmudu zdobiąca medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Ratowanie Żydów w realiach okupowanej przez Niemców Polski było szczególnym wyzwaniem i wiązało się z narażeniem życia własnego i bliskich.
Wystawa "Z narażeniem życia - Polacy ratujący Żydów podczas Zagłady" powstała w oparciu o wyjątkową kolekcję świadectw Sprawiedliwych i Ocalonych, zgromadzonych w ramach projektu "Polscy Sprawiedliwi - Przywracanie Pamięci" Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Prezentuje postacie polskich ratujących - przede wszystkim tych odznaczonych przez Instytut Yad Vashem w Jerozolimie tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Dzięki ich heroicznej postawie udało się ocalić kilkadziesiąt tysięcy polskich Żydów.
Na 18 planszach przedstawiono twarze i historie polskich Sprawiedliwych oraz osób przez nich ocalonych. Poprzez ich biografie i opowieści twórcy wystawy chcieli przekazać to, co w czasach wojny i Zagłady było świadectwem zarówno wielkości człowieka, jego poświęcenia i ogromnej dobroci, jak i drzemiącego w nim zła. Została ona przygotowana zwłaszcza z myślą o widzu zagranicznym, który często nie zna specyfiki sytuacji w okupowanej Polsce.Wystawa opisuje m.in. działalność polskiego podziemia, rządu RP na uchodźstwie, duchownych i osób świeckich.
Wystawa powstała dzięki kolekcji przeszło 400 wywiadów, które przeprowadzono z ostatnimi żyjącymi w Polsce Sprawiedliwymi wśród Narodów Świata, w latach 2007-2013 w ramach projektu "Polscy Sprawiedliwi - Przywracanie Pamięci". Premiera miała miejsce w siedzibie UNESCO w Paryżu w 2013 r.
Medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata jest przyznawany od 1963 r. Są nim uhonorowane osoby, które bezinteresownie, z humanitarnych pobudek narażały życie dla ratowania skazanych na zagładę Żydów. Osoby uznane za Sprawiedliwych otrzymują medal ze swoim nazwiskiem oraz dyplom honorowy. Ich nazwiska zostają także wyryte na kamiennych tablicach w Ogrodzie Sprawiedliwych w Jerozolimie. Dotychczas medalem tym uhonorowano prawie 25 tys. osób z 47 krajów, wśród nich blisko 6,5 tys. Polaków.
Otwarciu wystawy towarzyszyć będzie projekcja filmu "Wyzwolenie Auschwitz". Został on zrealizowany z okazji 60 rocznicy wyzwolenia obozu w 2005 r. Jest to pełna wersja materiałów dokumentalnych związanych z wyzwoleniem obozu koncentracyjnego Auschwitz - zawiera wszystkie ujęcia filmowe, nakręcone przez sowieckich operatorów filmowych po wyzwoleniu obozu Auschwitz 27 stycznia 1945 roku. Przedstawiają one m.in. tereny obozu bezpośrednio po wkroczeniu żołnierzy 1 Frontu Ukraińskiego Armii Czerwonej, wyzwolonych więźniów, ciała ofiar, żołnierzy zbierających dowody zbrodni nazistowskich. Fragmenty tych nagrań były wykorzystane jako materiał dowodowy w czasie procesów norymberskich skierowanych przeciwko nazistowskim zbrodniarzom wojennym.
Zdjęcia dokumentalne przeplatane są wywiadem z Aleksandrem Woroncowem, sowieckim operatorem towarzyszącym żołnierzom Armii Czerwonej i autorem większości zdjęć. Uzupełnieniem jest komentarz opisujący m.in. proces selekcji i zagłady, eksperymenty medyczne i codzienne życie więźniów w obozie koncentracyjnym Auschwitz.
Organizatorami wystawy są Ambasada RP w Wilnie oraz Centrum Tolerancji Państwowego Muzeum Żydowskiego im. Gaona w Wilnie. Otwarcie wystawy oraz projekcja filmu odbędą się 27 stycznia (wtorek) o godz. 17:30 w Centrum Tolerancji (ul. Naugarduko 10/2, Wilno).
Na podstawie: jmuseum.lt, auschwitz.org, polin.pl
Komentarze
#1 Ciekawe dlaczego na ukrainie
Ciekawe dlaczego na ukrainie nie pokazują filmu W ciemności .
#2 Ta Schetyna, niegdys rywal
Ta Schetyna, niegdys rywal Tuskaszenki u Platfusow o fotel lidera rezimu, POwiedzial, ze Oboz w Oswiecimiu-Brzezince wyzwolily hordy...Ukraincow. Hmm.. jesli taki niedouk jest ministrem spraw zagranicznych Erpe, to nie dziwi glupota POstepu rezimu Kapaczowej i spolki. Minister S. Lawrow wysmial tego Schetyne na forum miedzynarodowym. U nas Polonia w Ameryce lapie sie za glowe..niedlugo Schetyna POwie, ze oboz wyzwalal on sam i jego zgraja niedoukow.