Grająca tablica pamiątkowa na 90. rocznicę Litewskiego Radia


Tablica pamiątkowa na budynku przy al. Gedimino 22 w Wilnie, fot. vilnius.lt
Na budynku przy al. Gedimino 22 odsłonięta została grająca tablica pamiątkowa poświęcona 90-leciu Litewskiego Radia. W budynku, gdzie obecnie mieści się Wileński Teatr Mały, przed II wojną światową swoją siedzibę miała Wileńska Rozgłośnia Polskiego Radia.
Odsłonięta na budynku przy al. Gedimino 22 tablica pamiątkowa jest nietypowa - działa jak radio nastawione na jedną falę - falę Radia Litewskiego LRT. "Przed stu laty radio było wielkim cudem. Odzyskanie Wilna również było dla Litwy wielkim cudem. Z okazji odsłonięcia tablicy życzę, aby radio dalej sprawiało radość i informowało. Dziś radio nie jest już być może takim cudem, ale niech ta tablica będzie częścią małego cudu - przecież grających i mówiących tablic pamiątkowych w Wilnie dotychczas nie mieliśmy" - podczas uroczystości odsłonięcia tablicy powiedział mer Wilna Remigijus Šimašius.

Litewskie Radio w budynku przy al. Gedimino 22 działało od 1939 do 1960 roku. Przed II wojną światową w tym samym miejscu działała Rozgłośnia Wileńska Polskiego Radia. 

Rozgłośnia Wileńska Polskiego Radia powstała jako piąta w Polsce. Próbnie zaczęła działać pod koniec 1927 roku, natomiast uroczyste otwarcie i poświęcenie stacji odbyło się 15 stycznia 1928 roku. Była to jedna z najlepszych rozgłośni w Polsce. Pierwsza, w której wprowadzono teatr. Przed mikrofonem występowały najwybitniejsze osobistości Wilna. W programach udział brali także młodzi poeci: Konstanty Ildefons Gałczyński, Teodor Bujnicki, Czesław Miłosz, Józef Maśliński, Jerzy Zagórski. Pierwszym dyrektorem programowym rozgłośni był Witold Hulewicz. Już od samych początków Wileńska Rozgłośnia nadawała odczyty, pogadanki, koncerty oraz bieżące wiadomości w językach litewskim i białoruskim. Słynne w wileńskim radiu były gawędy "Ciotki Albinowej", "Wincuka Markotnego" i "Adwerdki", zapowiadane sygnałem Wileńskiej Rozgłośni Polskiego Radia - przerywanym głosem kukułki. "110 Środa Literacka" zapoczątkowała cykl "Śród Mickiewiczowskich", które odbywały się co miesiąc, w każdą pierwszą środę i były nadawane przez wileńskie radio na całą Polskę.

Początkowo studio rozgłośni mieściło się w willi przy ulicy Witoldowej 21 na Zwierzyńcu. Z czasem jednak okazało się za ciasne. Rozpoczęły się poszukiwania nowej siedziby. Pod uwagę brane były dwie lokalizacje - przy ulicy Końskiej na Starym Mieście oraz przy ulicy Mickiewicza w budynku po kinoteatrze Polonia. Wybrany został budynek przy ul. Mickiewicza 22. Jak podaje "Radio-informator" na rok 1938, po trwających kilka miesięcy przygotowaniach przeprowadzka odbyła się pod koniec października 1935 roku. W dawnej sali kinowej o powierzchni 220 m kw. i wysokości 7,5 metra zorganizowane zostało największe w Polsce studio koncertowe. Ponadto w budynku znalazło się jeszcze miejsce na studio odczytowe, literacko-słuchowiskowe i spikerskie. 

Ostatni program Polskie Radio w Wilnie nadało 16 września 1939 roku.

Na podstawie: vilnius.lt, lrt.lt, radiopolska.pl