Spotkanie z Marcelem Woźniakiem, autorem książki "Biografia Leopolda Tyrmanda. Moja śmierć będzie taka, jak moje życie"

Leopold Tyrmand - polski literat, którego życiowe ścieżki przecięły się z losami Tomasa Venclovy, wybitnego litewskiego pisarza. Obaj zamieszkiwali w tym samym domu przy ulicy Pamenkalnio, choć w innym czasie. Rodziny obu twórców do niedawna nie wiedziały o tym fakcie.

Tyrmand jest autorem największego polskiego bestsellera lat 50. "Zły", a także "Dziennika 1954". Pisarza nazywano "kolorowym ptakiem na szarym tle PRL-u", inni mówili o nim "guru jazzu". Zasłynął wszak jako animator tej muzyki - muzyki wolności - organizując pierwszy poświęcony jej festiwal muzyczny Jazz Jamboree, który odbywa się co roku do dziś.

Gdy wyemigrował w latach 60. do USA, szybko stał się gwiazdką magazynu "New Yorker". Jednocześnie, w Polsce był systematycznie wymazywany z kart historii i życia kulturalnego. Na szczęście, wymienione wcześniej książki zapewniły Tyrmandowi nieśmiertelność w pamięci polskich czytelników. Budzi to uznanie tym bardziej, że od lat 60. aż do upadku komunizmu jego utwory pozostawały w wersji ocenzurowanej. W XXI wieku Leopold Tyrmand powrócił, otrzymując w świadomości odbiorców "drugie życie" - między innymi dzięki biografii, stworzonej przez Marcela Woźniaka.

Aż do niedawna było wiele niewiadomych w życiorysie Tyrmanda - czy opisywane przez niego historie były prawdziwe? Czy rzeczywiście NKWD aresztowało go przy Pamenkalno Gatve i wysłało na Łukiszki? Czy faktycznie był żydowskim kelnerem w Niemczech, udającym Francuza dzięki dokumentom wyrobionym w Oszmianie? Czy pływał na statkach po Bałtyku podczas drugiej wojny światowej? I dlaczego astrolog przepowiedział, że jego śmierć będzie taka, jakie było jego życie?

Nikt nie wiedział wiele o jego pochodzeniu - był Żydem, a może kurlandzkim baronem? Nikt nie wiedział też, kiedy właściwie żył w Wilnie. Teraz zostało to odkryte, także dzięki współpracy z Muzeum Tomasa Venclovy. Życie Leopolda Tyrmanda przez wiele lat było mitologizowane. Teraz zostało opisane, byśmy mogli usłyszeć, jakie było niezwykłe - tak ono, jak i sztuka polskiego twórcy.