Rewitalizacja parku w Jaszunach
Wilnoteka.lt, 15 kwietnia 2015, 10:02
Pałac w Jaszunach, fot. salcininkai.lt
Jednym z najciekawszych zabytków rejonu solecznickiego jest pałac Balińskich w Jaszunach. Obecnie trwa jego renowacja i odnawiany jest park pałacowy.
Pałac w Jaszunach to jeden z najbardziej unikatowych dworów na Litwie o znaczeniu nie tylko regionalnym, ale i narodowym. Budowniczym pałacu był Michał Baliński, wychowanek Uniwersytetu Wileńskiego, członek Towarzystwa Szubrawców i Towarzystwa Topograficznego, jeden z redaktorów "Tygodnika Wileńskiego", słynny badacz przeszłości Polski i Litwy.
Prócz pałacu w sąsiedztwie powstały - utrzymane w podobnym stylu - zabudowania gospodarcze i 25-hektarowy park krajobrazowy. Balińscy dbali także o rozwój przemysłowy swego majątku, zatem już w I połowie XIX wieku uruchomiono tu przetwórstwo drewna - działały tartaki, fabryka terpentyny i gontów.
Z czasem zbudowano mechaniczną kuźnię - hamernię i odlewnię wyrobów miedzianych. Po śmierci Michała Balińskiego (w 1864 roku) Jaszuny odziedziczył jego syn Konstanty, natomiast ostatnimi właścicielami majątku przed 1939 rokiem byli Aleksander i Anna z Balińskich Pereświet-Sołtanowie. Po wojnie do pałacu wprowadziła się administracja miejscowego sowchozu, która utrzymała pałac w nie najgorszym stanie do początku lat 90 XX wieku.
W 1996 roku zabudowania pałacowe przeszły w ręce władz rejonu solecznickiego. Od tej pory samorząd zabiegał o jak najszybszą rekonstrukcję niszczejącego pałacu. Niestety - na rozpoczęcie prac trzeba było długo czekać. Dopiero w końcu lutego 2012 r. została podpisana umowa o rozpoczęciu I etapu projektu "Renowacja i dostosowanie do potrzeb turystycznych obiektu dziedzictwa kulturowego rejonu solecznickiego - dworu w Jaszunach".
Jednocześnie podjęto prace nad rewitalizacją parku dworskiego. We wrześniu 2012 roku została podpisana umowa o finansowaniu i administrowaniu projektu "Uporządkowanie parku zespołu pałacowego w Jaszunach". Rozciągający się obecnie na 2 ha piękny park krajobrazowy kiedyś liczył 30 gatunków różnych drzew. Jednym z wielu znanych gości zabytkowego dworu był też Juliusz Słowacki, który w Jaszunach przeżywał swoją nieodwzajemnioną miłość do Ludwiki Śniadeckiej. Dla upamiętnienia gościa w jaszuńskim parku pojawiła się polanka Juliusza Słowackiego.
Projekt "Uporządkowanie parku zespołu pałacowego w Jaszunach" jest realizowany w ramach polityki spójności. Wartość projektu 631 477,93 euro (536 756,24 euro z funduszy europejskich, 47 360,84 euro - z budżetu państwa, 47 360,85 euro z budżetu samorządu rejonu solecznickiego. Prace mają być ukończone do 31 lipca 2015 roku.
Na podstawie: salcininkai.lt, wikipedia.org.pl