Rewitalizacja parku w Jaszunach


Pałac w Jaszunach, fot. salcininkai.lt
Jednym z najciekawszych zabytków rejonu solecznickiego jest pałac Balińskich w Jaszunach. Obecnie trwa jego renowacja i odnawiany jest park pałacowy.
W styczniu 2015 roku dobiegł końca jeden etap uporządkowania parku pałacowego w Jaszunach. Uporządkowano zielone terytoria parku, urządzono ścieżki wielkiego parteru i kwietnik, park został ogrodzony i oddzielony od prywatnych posiadłości. Ponadto urządzono infrastrukturę (elementy małej architektury, plac zabaw dla dzieci, uporządkowano ścieżki dla pieszych, system oświetleniowy, parking, odnowiono miejsce dla estrady itd.). 27 stycznia 2015 roku zostało zwiększone finansowanie projektu, dzięki czemu pojawiła się możliwość urządzenia małego parteru parkowego. Obecnie trwa przygotowanie dokumentów. Prace budowlane mają się rozpocząć w maju. 

Pałac w Jaszunach to jeden z najbardziej unikatowych dworów na Litwie o znaczeniu nie tylko regionalnym, ale i narodowym. Budowniczym pałacu był  Michał Baliński, wychowanek Uniwersytetu Wileńskiego, członek Towarzystwa Szubrawców i Towarzystwa Topograficznego, jeden z redaktorów "Tygodnika Wileńskiego", słynny badacz przeszłości Polski i Litwy. 



Prócz pałacu w sąsiedztwie powstały - utrzymane w podobnym stylu - zabudowania gospodarcze i 25-hektarowy park krajobrazowy. Balińscy dbali także o rozwój przemysłowy swego majątku, zatem już w I połowie XIX wieku uruchomiono tu przetwórstwo drewna - działały tartaki, fabryka terpentyny i gontów. 

Z czasem zbudowano mechaniczną kuźnię - hamernię i odlewnię wyrobów miedzianych. Po śmierci Michała Balińskiego (w 1864 roku) Jaszuny odziedziczył jego syn Konstanty, natomiast ostatnimi właścicielami majątku przed 1939 rokiem byli Aleksander i Anna z Balińskich Pereświet-Sołtanowie. Po wojnie do pałacu wprowadziła się administracja miejscowego sowchozu, która utrzymała pałac w nie najgorszym stanie do początku lat 90 XX wieku. 


W 1996 roku zabudowania pałacowe przeszły w ręce władz rejonu solecznickiego. Od tej pory samorząd zabiegał o jak najszybszą rekonstrukcję niszczejącego pałacu. Niestety - na rozpoczęcie prac trzeba było długo czekać. Dopiero w końcu lutego 2012 r. została podpisana umowa o rozpoczęciu I etapu projektu "Renowacja i dostosowanie do potrzeb turystycznych obiektu dziedzictwa kulturowego rejonu solecznickiego - dworu w Jaszunach". 

Jednocześnie podjęto prace nad rewitalizacją parku dworskiego. We wrześniu 2012 roku została podpisana umowa o finansowaniu i administrowaniu projektu "Uporządkowanie parku zespołu pałacowego w Jaszunach". Rozciągający się obecnie na 2 ha piękny park krajobrazowy kiedyś liczył 30 gatunków różnych drzew. Jednym z wielu znanych gości zabytkowego dworu był też Juliusz Słowacki, który w Jaszunach przeżywał swoją nieodwzajemnioną miłość do Ludwiki Śniadeckiej. Dla upamiętnienia gościa w jaszuńskim parku pojawiła się polanka Juliusza Słowackiego. 


Projekt "Uporządkowanie parku zespołu pałacowego w Jaszunach" jest realizowany w ramach polityki spójności. Wartość projektu 631 477,93 euro (536 756,24 euro z funduszy europejskich, 47 360,84 euro - z budżetu państwa, 47 360,85 euro z budżetu samorządu rejonu solecznickiego. Prace mają być ukończone do 31 lipca 2015 roku. 

Na podstawie: salcininkai.lt, wikipedia.org.pl