Odtąd w sporach rodzinnych – obowiązkowa mediacja
„Obowiązkowa mediacja oznacza, że małżonkowie mają spróbować porozumieć się w konkretnych sprawach, które aktualne będą również w przyszłości, np. jak podzielić mienie, z kim będą mieszkały dzieci, jakie utrzymanie powinny otrzymywać. Nie oznacza to jednak absolutnie, że strony sporu powinny się pogodzić – jest to wyłącznie sposób i możliwość rozwiązania problemów prawnych w sposób bardziej operatywny, bez upubliczniania wynikłego konfliktu” – wyjaśnia wiceminister sprawiedliwości Litwy Žydrūnas Plytnikas.
Zalety tego procesu – dobra wola, giętkość, poufność. Giętkość mediacji szczególnie się przydaje w rozwiązywaniu sporów rodzinnych, ponieważ nierzadko bywają one wyjątkowo wrażliwe. Dlatego też przewidziano różne techniki tego procesu, np. osoby mogą osobno porozumiewać się z mediatorem i nie spotykać się ze sobą. Ważną zaletą mediacji jest poufność: ujawniona w trakcie mediacji informacja utrzymywana jest w tajemnicy, nie wolno jej upubliczniać, chyba że strony sporu postanowiłyby inaczej.
Ustawa o mediacji nie zobowiązuje stron sporu do spotykania się w „cztery oczy” czy rozwiązywania swego problemu podczas ogólnej sesji mediacyjnej. Oprócz tego, ustawa przewiduje dla stron sporu szerokie możliwości w dowolnym czasie, na dowolnym stadium sporu wycofanie się z mediacji i zwrócenie się bezpośrednio do sądu bez podania, dlaczego zostaje podjęta taka akurat decyzja. Oprócz tego, gdy mediację inicjuje jeden ze współmałżonków i w ustalonym terminie nie zostaje uzyskana zgoda innej strony, osoby mają prawo zwrócić się do sądu w trybie ogólnym.
Z usług mediatora można będzie skorzystać nieodpłatnie, zwracając się do Służby Zagwarantowanej przez Państwo Pomocy Prawnej. Służba wyznaczy mediatora, który pomoże rozwiązać wszystkie kwestie w sposób pokojowy, za obopólną zgodą. Małżonkowie również sami będą mogli wybrać mediatora ze specjalnej Listy Mediatorów Republiki Litewskiej i skorzystać z jego usług. W takim przypadku ustawa będzie płatna.
Nieodpłatne usługi mediacji dla osób będą udzielane przez 4 godziny. Dla przykładu, mediator zaprosi małżonków, którzy się nie zgadzają ws. podziału mienia i zaproponuje im ewentualne warianty rozwiązań. Wówczas będą mogli omówić zgłoszone propozycje i podczas następnego spotkania z mediatorem wypowiedzieć swoje zdanie na ten temat. Jeżeli uda się rozwiązać spór w sposób pokojowy, zostanie sporządzony projekt umowy ugodowej, który zatwierdzi sąd.
Usługi mediacji świadczą jedynie zawodowi i wykwalifikowani specjaliści. W celu zapewnienia jakości usług ustawa przewiduje wymogi stawiane mediatorom – ukończone specjalne szkolenia oraz zdany egzamin kwalifikacyjny, stałe podnoszenie kwalifikacji i przedstawienie potwierdzających to dokumentów, przestrzeganie zasad bezstronności i poufności, wymogów Europejskiego Kodeksu Zachowania Mediatorów.
Mediacja pozwala również na zmniejszenie obciążenia pracy sądów. Co roku w sądach pierwszej instancji rozpatruje się około 8 tys. spraw dotyczących sporów rodzinnych.
Na podstawie: ELTA
