Litewscy językoznawcy: imiona i nazwiska tylko po litewsku

W kwestii pisowni nazwisk litewscy językoznawcy są nieugięci. We wrześniu 2014 r., potem jeszcze raz, w czerwcu 2015 r. Państwowa Komisja Języka Litewskiego udzieliła odpowiedzi na zapytanie sejmowego Komitetu Prawa i Praworządności. Stwierdziła wówczas, że na wniosek obcokrajowca, który uzyskał litewskie obywatelstwo, jego imię i nazwisko w litewskim paszporcie może być zapisane z użyciem symboli łacińskich na podstawie dokumentu potwierdzającego tożsamość, wystawionego przez inne państwo. Językoznawcy uznali, że nie ma przeszkód, by obywatele Litwy mieli zapisane w oryginale nazwisko współmałżonka - obcokrajowca. W oryginalnej formie mogą być zapisywane również nazwiska ich dzieci. Obywatele Litwy natomiast - niezależnie od narodowości - muszą mieć w litewskich dokumentach nazwisko w wersji litewskiej.

Tej wersji Komisja uparcie się trzyma. Językoznawcy dopuszczają przyjęcie propozycji zgłoszonej przez grupę obywatelską o nazwie "Talka: Už Lietuvos valstybinę kalbą". Grupa, do której należą m.in. były poseł na sejm Gintaras Songaila, pisarz i publicysta Vytautas Rubavičius, historyk Eugenijus Jovaiša, aktor Gediminas Storpirštis, politolog Vytautas Sinica proponuje imię i nazwisko w dokumentach zapisywać wyłącznie w języku państwowym według brzmienia. Dopuszcza się zapis w języku nielitewskim na dalszych stronach paszportu lub na odwrocie karty ID. Autorzy projektu chcą też, żeby w ustawie znalazł się zapis, że litewski alfabet składa się z 32 liter (obecnie w żadnym akcie prawnym takiego zapisu nie ma).

Państwowa Komisja Języka Litewskiego popiera podstawowe założenia projektu grupy obywatelskiej. Ma wątpliwości tylko w jednej kwestii - autorzy nie przewidzieli wymogu zapisu nazwiska w oryginale w zgodzie z dokumentem źródłowym. Zdaniem litewskich językoznawców, może to mieć negatywne konsekwencje - doprowadzi do wypaczenia wykazu litewskich imion. W sporządzonym przez nich rejestrze jest około 40 tys. imion, które językoznawcy zalecają nadawać urodzonym na Litwie dzieciom.

Projekt grupy obywatelskiej jest jednym z trzech zgłoszonych pod obrady sejmu. Projekt konserwatystów jest bardzo podobny do tego w wersji wspomnianej wcześniej: dopuszcza zapis nielitewskich, w tym polskich, nazwisk w wersji oryginalnej, ale tylko na dalszych stronach paszportu. Z kolei socjaldemokraci proponują zalegalizowanie pisowni nielitewskich nazwisk pisanych alfabetem łacińskim w wersji oryginalnej na podstawie dokumentów źródłowych. 

Waldemar Tomaszewski, europoseł, przewodniczący AWPL powiedział Wilnotece, że nie wierzy w zapewnienia socjaldemokratów, że tym razem problem pisowni nielitewskich nazwisk zostanie rozwiązany: "Temat jest sztucznie lansowany przez socjaldemokratów przy każdej okazji i nawet bez okazji. Mam wielkie wątpliwości, czy coś z tego wyniknie, a jeśli nawet wyniknie, to w takiej postaci, że generalnie nic się nie zmieni: być może jedną literkę wprowadzą". 

Na podstawie: lzinios.lt, BNS, inf.wł.