Dodaj wpis w blogu |  Dodaj bezpłatne ogłoszenie |  Dodaj wydarzenie do anonsów

„Kamienie pamięci” uwieczniły 5 żydowskich malarzy z Wilna

Wilnoteka.lt, 19 maja 2022, 17:16

Na zdjęciu: „Kamienie pamięci” dla 5 żydowskich malarzy z Wilna, fot. ldid.lt
Z inicjatywy Litewskiego Towarzystwa Historyków Sztuki we wtorek, 17 maja, w Wilnie odsłonięto „Kamienie pamięci” upamiętniające pięciu działających w Wilnie malarzy narodowości żydowskiej, którzy zginęli w czasie Holokaustu. Uwiecznieni w ten sposób zostali Liza Daiches, Fania (Uma) Olkienicka-Lerer, Rachela (Roza) Suckewer-Uszajewa, Bencion Michtom i Jakub Szer. „Kamienie pamięci” – osadzone w bruku betonowe kostki z mosiężną tabliczką – umieszczane są zazwyczaj w pobliżu ostatniego miejsca zamieszkania upamiętnionej osoby. Na tabliczce wyryte jest jej imię i nazwisko, daty jej urodzin i śmierci oraz informacja o losie, jaki ją spotkał.

Pięć „Kamieni pamięci” uwieczni trzech malarzy, którzy bardzo wyraźnie zaznaczyli swoją obecność w wileńskim życiu artystycznym okresu przedwojennego – Bencioma Michtoma, Rachelę (Rozę) Suckewer-Uszajewą i Jakuba Szera oraz dwie młode malarki Lizę Daiches i Fanię (Umę) Olkienicką-Lerer.

Pamięć R. Suckewer-Uszajewej (1904-1943) uwieczniona została „Kamieniem pamięci” obok domu przy ul. J. Basanavičiaus 16.

We wrześniu 1941 roku R. Suckewer-Uszajewa trafiła do wileńskiego getta, w 1943 r. została deportowana do niemieckiego obozu koncentracyjnego na Majdanku, gdzie została zamordowana w tymże 1943 r.

F. Olkienicka-Lerer (1899-1943/1944) upamiętniona została „Kamieniem pamięci” nieopodal domu przy ul. J. Basanavičiaus 19.

We wrześniu 1941 r. uwięziona została w wileńskim getcie, w 1943 r. przewieziono ją do niemieckiego obozu koncentracyjnego na Majdanku i tam zamordowano.

„Kamień pamięci” dla L. Daiches (1914-1944) odsłonięto nieopodal domu przy ul. Šv. Stepono 17.

W 1941 r. trafiła do wileńskiego getta, w 1943 r. została deportowana do obozu koncentracyjnego w Estonii, w 1944 r. zamordowana w Niemczech.

Pamięć B. Michtoma (1909-1941) uwieczniono przy ul. Žemaitijos 1.

B. Michtoma rozstrzelano w wileńskich Ponarach w lipcu 1941 roku.

J. Szer (1890-1944) ma odtąd swój „Kamień pamięci” obok domu przy ul. Pelesos 47.

J. Szer we wrześniu 1941 r. trafił do wileńskiego getta. W 1943 roku został deportowany do Estonii, gdzie zginął w obozie koncentracyjnym Vaivara.

Przypomnijmy, 30 sierpnia 2016 r., w Wilnie odsłoniętych zostało pierwszych osiem „Kamieni pamięci”. Poprzez ten znak uwiecznieni zostali: kronikarz wileńskiego getta Icchak Rudaszewski (ul. Rūdninkų 8), właściciele restauracji wegetariańskiej Fania i Łazarz Lewando (ul. Vokiečių 14), lekarze Jakub Wygodzki i Samuel Margolis (róg ul. Vilniaus 31 i ul. Islandijos 1) oraz przedstawiciele rodziny Szejmowiczów: Lejba, Chaja i Leja (róg ul. Vasario 16-osios i ul. Šermukšnių). 

„Kamienie pamięci” w latach 90. XX w. zaczął tworzyć niemiecki artysta Guenther Demnig. Pierwsze pojawiły się w Kolonii w 1995 roku. Znajdują się na ulicach miast 18 krajów Europy, m.in. Niemiec, Polski, Austrii, Belgii, Czech, Węgier, Włoch, Norwegii, Ukrainy i Holandii.

Litwa jako pierwsze z państw bałtyckich dołączyło do projektu.

W 2016 r. „Kamienie pamięci” uwieczniające pamięć zamordowanych Żydów odsłonięte zostały również w Kownie i Szawlach, w Poniewieżu natomiast upamiętniają tragiczny los ofiar ludobójstwa Romów.  

Na podstawie: bns.lt, gvf.lt,  ldid.lt

  • Share/Save