Gość

Kolejne Targi Książki w Wilnie odeszły do historii, zapisując się w niej kilkoma ciekawymi prezentacjami i szeregiem niezwykle interesujących publikacji. Wykazały też nowe tendencje, jak np. gwałtowny wzrost zainteresowania dziejami Wilna w XX w., także jego polskim obliczem, o którym do niedawna starano się zapomnieć. Nie było przełomu w jednej dziedzinie: na największej księgarskiej imprezie w krajach bałtyckich wciąż nieobecna jest najnowsza książka polska. Czy jest szansa na jej powrót na Litwę, taki w pełnej krasie, z promocją, prezentacjami i sprzedażą? Zapytaliśmy o to dyrektora Instytutu Polskiego w Wilnie Marcina Łapczyńskiego, który kieruje tą placówką dopiero od kilku miesięcy, a już ma przed sobą nie lada wyzwanie: Instytut Polski w Wilnie obchodzi w tym roku jubileusz 20-lecia.

Sytuacja szkolnictwa polskiego na Litwie jest dla nas tematem najważniejszym - zapewnił przedstawicieli polskiej społeczności na Litwie Jan Dziedziczak, sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych RP odpowiedzialny m.in. za sprawy polonijne. Wiceminister Dziedziczak przyjechał do Wilna, żeby porozmawiać o problemach mieszkających na Litwie Polaków.

29 grudnia o godz. 12.30 na lotnisku wileńskim odbędzie się ceremonia pożegnania litewsko-polskiej ekipy rajdowej: Benediktas Vanagas, Sebastian Rozwadowski. Litewski kierowca i polski pilot lecą do Buenos Aires. Nowy rok powitają w Argentynie, a już 2 stycznia wystartują w jednym z najtrudniejszych wyścigów na świecie - Rajdzie Dakar 2016. Zespół pojedzie za sterami Toyoty Hilux.

Jak On tak naprawdę wygląda? Czy ma pomocników, a może działa w pojedynkę? I gdzie mieści się Jego siedziba? Oczywiście to tylko kilka z wielu pytań na temat świętego Mikołaja. Pytań, które zadaliśmy dzieciom ze Szkoły-Przedszkola "Wilia" w Wilnie. Serdecznie zapraszamy do obejrzenia naszego świątecznego nagrania - wszystko, co chcielibyście wiedzieć o świętym Mikołaju, ale baliście się dzieci zapytać.

Polski Artystyczny Zespół Pieśni i Tańca "Wilia" obchodzi 60-lecie działalności. Dosłownie na kilka dni przed koncertem jubileuszowym ukazała się książka o historii, o dniu dzisiejszym i osobach związanych z tym zespołem. Autorką książki "Strumieni rodzica" jest dziennikarka, była chórzystka "Wilii" Krystyna Adamowicz.

Młode pokolenie wilnian już nie kojarzy Jej z księgarnią "Przyjaźń", gdzie przez wiele lat była niezwykłą promotorką nowości wydawniczych, docierających do ZSRR z PRL, ani z polską szkołą, gdzie zaczynała swą zawodową karierę. Alicja Klimaszewska - dla wielu po prostu Pani Alicja od Rossy - w powszechnej świadomości Polaków na Litwie (a chyba już nie tylko Polaków) jest honorowym kustoszem najstarszej, a jednocześnie najbardziej zniszczonej, przez co też "klimatycznej", wileńskiej nekropolii. Strażniczka Dziedzictwa Rzeczypospolitej, Custos Monumentorum Rei Publice - taki tytuł nadał Jej w tym roku Marszałek Senatu RP, przedtem Komitet Opieki nad Starą Rossą, którym kieruje, otrzymał prestiżową Nagrodę im. A. Gieysztora w uznaniu za 25 lat społecznej pracy na rzecz Rossy. Za wysiłek, który być może nie rzuca na kolana turystów z Polski, wpadających na kilka godzin do Mauzoleum Marszałka, lecz wielu wilnian, od lat bywających na Rossie, mówi wręcz o cudownym zmartwychwstaniu tego cmentarza w ostatnich latach i nie chodzi tu tylko o wydobycie spod ziemi zapomnianych nagrobków: to Miasto Umarłych powraca do życia, nie tylko w Zaduszki. Trudno też inaczej niż w kategorii cudu rozpatrywać niezwykłe poruszenie polskiej społeczności właśnie ideą ratowania Rossy - całokształt akcji na rzecz tego cmentarza (szkolnych, społecznych, prywatnych, itp.) można dziś bez przesady nazwać największym, najbardziej masowym czynem społecznym wileńskich Polaków.

W Wilnie gości Jan Mela - polarnik, najmłodszy w historii zdobywca biegunów, północnego i południowego oraz pierwszy niepełnosprawny, któremu udało się zdobyć dwa bieguny w jednym roku, założyciel Fundacji Poza Horyzonty, człowiek, który się nie poddał. Jednym z filmów trwającego obecnie XV Festiwalu Filmu Polskiego jest kinowa adaptacja historii Jaśka Meli - "Mój Biegun" w reżyserii Marcina Głowackiego.

Cmentarz na Rossie bliski jest chyba sercu każdego Polaka odwiedzającego Wileńszczyznę. Przypomina o polskiej historii miasta a także o tym, jak wielu wspaniałych ludzi żyło i pracowało w Wilnie i dla Wilna, oddając wszystkie swoje siły temu miastu. Mimo że w większości potomkowie pochowanych na wileńskiej Rossie rozpierzchli się po świecie, pomniki są nadal zadbane i odnawiane dzięki ofiarności rodaków. Grób Aniceta Renigera został niedawno odnowiony ze zbiórek polskich towarzystw lekarskich.

"Walczymy o nasze największe dobro - o nasze dzieci" - mówi Renata Cytacka. Przedstawicielka Forum Rodziców Szkół Polskich na Litwie, jako Gość Wilnoteki mówi o powodach ogłoszenia strajku, postulatach strajkujących i o tym, jak władze na Litwie rozumieją słowo demokracja.