Gość

"Bardzo szanuję litewskich Polaków" - zapewnia lider nowego-starego ugrupowania, które ma współrządzić Litwą przez najbliższe cztery lata. "Jestem pewien, że dla Polaków na Litwie nasze zwycięstwo w wyborach to dobry znak" - podkreśla Ramūnas Karbauskis, jeden z najbogatszych farmerów i przedsiębiorców nad Niemnem, przewodniczący Litewskiego Związku Chłopstwa i Zielonych. Z przytupem wygrał wybory sejmowe na Litwie, ucierając nosa największym litewskim partiom. Co to oznacza dla mieszkańców Wileńszczyzny? Nazwiska na liście zwycięskiej partii oraz wypowiedzi jej przedstawicieli w kampanii wyborczej i nie pozostawiały złudzeń, co do radykalnie narodowych (jak też i radykalnie lewackich!) poglądów chłopów-zielonych. Zapewnia, że sprawy polskie zostaną wreszcie załatwione raz i definitywnie, ale czy aby tak, jak by tego chcieli sami Polacy? Karbauskis od dawna przyjaźni się z liderem AWPL-ZChR, ale nie widzi polskiej partii w koalicji właśnie z powodu... kontrowersyjności W. Tomaszewskiego.

Bartłomiej Topa, aktor teatralny i filmowy, sierżant sztabowy Ryszard Król w "Drogówce" i Pan Młody w "Weselu" Wojciecha Smarzowskiego, Zenek Pereszczako ze "Złotopolskich", kapitan Kalicki w "Karbali" Krzysztofa Łukaszewicza był gościem specjalnym XVI Festiwalu Filmu Polskiego w Wilnie. Podczas tegorocznego festiwalu zaprezentowane zostały dwa filmy z udziałem Bartłomieja Topy: "Karbala" i "Obce niebo". W Instytucie Polskim w Wilnie aktor spotkał się z dziennikarzami polskich mediów.

W niedzielę, 9 października, obywatele Litwy wybiorą nowy skład sejmu - 141 posłów. Przewodniczący Akcji Wyborczej Polaków na Litwie - Związku Chrześcijańskich Rodzin Waldemar Tomaszewski prognozuje, że obowiązkowy próg wyborczy przekroczy 6 albo 7 partii, żadna jednak nie zdobędzie absolutnej większości. Tomaszewski nie wątpi w sukces wyborczy swojej partii i szanse podwojenia obecnego stanu posiadania.

Mieszkająca od prawie dwudziestu lat w USA Mirosława Wojszwiłło, urodzona na Litwie poetka, pisarka, dziennikarka, przewodnik, gościła pod koniec września w Wilnie, gdzie odebrała przyznaną jej jeszcze zimą w Bydgoszczy Nagrodę Literacką im. Klemensa Janickiego "Ianicius". "Za wybitną poezję i prozę reportażową z podróży" - napisano w uzasadnieniu. Przewodniczący Kapituły Nagrody poeta i krytyk literacki prof. dr Dariusz Tomasz Lebioda pragnął osobiście wręczyć nagrodę w Stanach Zjednoczonych, zawirowania losowe sprawiły jednak, że Wojszwiłło otrzymała ją w swoim ukochanym Wilnie. Tak zapewne było pisane.

Od 14 do 16 września w Domu Kultury Polskiej w Wilnie odbywała się XV Międzynarodowa Konferencja CISIM (Computer Information System and Industrial Management Applications). Głównymi jej organizatorami byli Uniwersytet w Białymstoku oraz Politechnika Białostocka, a jednym ze współorganizatorów - Wydział Ekonomiczno-Informatyczny w Wilnie Uniwersytetu w Białymstoku.

Dlaczego taki właśnie tytuł? Można pokusić się o stwierdzenie, że znany polski pianista, kompozytor, budowniczy instrumentów Sławomir Zubrzycki został poniekąd wybrany przez geniusza Renesansu Leonarda da Vinci do realizacji zrodzonego przed ponad 500 laty pomysłu zbudowania instrumentu doskonałego. Zbyt wiele jest bowiem szczęśliwych zbiegów okoliczności na drodze budowy tego wyjątkowego na skalę światową instrumentu. W piątek, 19 sierpnia, w kościele pw. św. Katarzyny w Wilnie po raz pierwszy na Litwie zabrzmiała viola organista - wymyślona przez Leonarda da Vinci, a skonstruowana w 2012 r. przez Sławomira Zubrzyckiego. Koncert odbył się w ramach Letniego Festiwalu Muzycznego św. Krzysztofa, a jego współorganizatorem był Instytut Polski w Wilnie.

Na zaproszenie Instytutu Polskiego w Wilnie na Litwie gościł absolwent Wydziału Operatorskiego Łódzkiej Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera - Waldemar Czechowski. Spotkanie z tym wybitnym dokumentalistą, wykładowcą akademickim, a etnografem z zamiłowania odbyło się w ramach Letniego Klubu Filmu Polskiego, którego tegoroczna edycja jest poświęcona dorobkowi słynnej łódzkiej uczelni.

Po II wojnie światowej, zsyłkach na Sybir i przymusowej repatriacji Wileńszczyzna niemal całkowicie została pozbawiona inteligencji. Polacy chcieli jednak kształcić dzieci w języku ojczystym - w tych trudnych czasach potrafili zachować polskość, mieli potrzebę dbania o zachowanie tożsamości narodowej. Nauczycieli brakowało, dlatego po zdaniu matury i ukończeniu rocznego kursu w Instytucie Doskonalenia Nauczycieli, młodzież podejmowała pracę w szkołach, jednocześnie studiując w Szkole Pedagogicznej w Trokach, w Instytucie Nauczycielskim w Nowej Wilejce. Od 1961 r. kadrę pedagogiczną dla szkół polskich na Litwie zaczął przygotowywać Wileński Instytut Pedagogiczny. Absolwentom ówczesnej polonistyki społeczność polska na Litwie zawdzięcza to, że udało się zachować na Litwie szkolnictwo polskie.

Informatyka, bezpieczeństwo narodowe, biofizyka, biotechnologie, ekonomia, prawo, inżynieria komputerowa, dziennikarstwo i komunikacja, mechatronika, automatyka i robotyka, architektura, chemia kosmetyczna - takie kierunki zamierzają studiować w Polsce maturzyści szkół polskich na Litwie. O stypendia rządu polskiego ubiegało się w tym roku 80 kandydatów. Połowa spośród nich stypendia ma już zapewnione, natomiast 15 kandydatów na kierunki medyczne czeka jeszcze egzamin w Centrum Egzaminów Medycznych w Łodzi. O wynikach rekrutacji, o tym, z czym maturzyści szkół polskich radzą sobie lepiej, z czym gorzej oraz o tym, jak przygotować się do testów, żeby dostać się na wymarzone studia - dyrektor Biura Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej Bogusław Szymański.