www.kurierwilenski.lt

W dniu 87. urodzin prof. Tomasa Venclovy w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie odbyła się premiera polskiego wydania historii Litwy jego autorstwa. Na spotkanie z nestorem litewskich poetów, publicystą i zasłużonym tłumaczem literatury pięknej przybył tłum czytelników. W kolejce po dedykację trzeba było czekać nawet kilkadziesiąt minut.

Dzisiaj to niewielkie, nieco ponaddwudziestotysięczne miasteczko. Kiedyś główna siedziba potężnego rodu. Tak znacząca, że aż rozdzielona między dwie diecezje. W Kiejdanach wielką historię czuć na każdym kroku, a współczesny obraz pozwala o niej rozmyślać w niezwykle przyjemnej atmosferze.

Obsesja bycia „pięknym” towarzyszy ludziom od dawna, jednak dzisiejsze czasy i ogromna siła oddziaływania social mediów to zjawisko spotęgowały. Internet z każdej strony osacza nas wizerunkami pięknych osób, o nieskazitelnej cerze, owalu twarzy, idealnych proporcjach. Większość ludzi chce za wszelką cenę zbliżyć się do tych ideałów. O dysmorfofobii opowiada nam Iweta Wysocka, trenerka ciałożyczliwości.

„W 1794 r. mieszczaństwo kurlandzkie liczyło na uzyskanie pełni praw obywatelskich, pamiętało o korzyściach z handlu z Rzecząpospolitą. Mieszkańcy Lipawy, Hasenpoth i Goldingen mocno zaangażowali się w insurekcję. Chłopi z entuzjazmem przyjęli zapowiedź wolności, co wywołało nawet rozruchy w niektórych wsiach. Ostatecznie otrzymali ograniczenie pańszczyzny i prawo – po orzeczeniu specjalnej komisji – opuszczenia dóbr pańskich. I tak z przychylnością odnieśli się jednak do poprawy losu i wstępowali do oddziałów powstańczych. Szlachta była powstaniu niechętna, obawiając się radykalizacji i szkodliwych dla niej rozwiązań w sprawie chłopskiej” – mówi w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” prof. Dariusz Nawrot z Uniwersytetu Śląskiego.

Sto lat temu reprezentacja Polski po raz pierwszy wzięła udział w igrzyskach olimpijskich. W 1924 r. w Paryżu Polacy zdobyli dwa medale, a na stulecie tego wydarzenia Sejm RP ustanowił rok 2024 Rokiem Polskich Olimpijczyków. W przededniu kolejnych paryskich igrzysk rozmawiamy z Danielem Lisem, autorem książki „Pierwsza drużyna. Paryż 1924. Polski debiut na igrzyskach olimpijskich”.

Celem Instytutu Pamięci Narodowej jest przywrócenie tożsamości ofiarom. Poszukujemy rodzin żołnierzy, którzy polegli, walcząc o Wilno w lipcu 1944 r., a których miejsca pochówku nie są znane. Wierzymy, że nie jest za późno, by odkrywać prawdę i przywracać pamięć o poległych 80 lat temu żołnierzach Armii Krajowej.

Pirciupie, wieś w rejonie orańskim, mogłyby pozostać niezauważone przez przejeżdżających tą trasą, gdyby nie monumentalny pomnik „Matka”, upamiętniający zagładę wioski, która miała miejsce 80 lat temu. „Kurier Wileński” rozmawia o tych wydarzeniach z Rytasem Narvydasem, kierownikiem działu badań specjalnych Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy.

Ewa Sobieniewska ukochała Wilno całym sercem, a rok spędzony w stolicy naszego kraju, gdzie na Uniwersytecie Wileńskim studiowała filologię polską, wspomina jako najpiękniejszy w całym jej życiu. Dziś pisze piękne powieści historyczne z Wilnem tle.

— To, że Stefan Starzyński został w Warszawie na początku września 1939 r. i działał przy obronie miasta, wynikało prawdopodobnie z rozkazu, ale straceńcza decyzja, by pozostać prezydentem okupowanej stolicy po kapitulacji była już jego świadomym wyborem – mówi Grzegorz Piątek, autor książki „Starzyński. Prezydent z pomnika”.