Własne

Jan Mincewicz znany jest przede wszystkim jako muzyk, polityk i działacz społeczny. O wiele mniej głośna jest jego 30- letnia, konspiracyjna działalność katechetyczna. W czasach sowieckich, gdy dla Boga nie było miejsca w szkołach, jako nauczyciel muzyki prowadził tajne lekcje religii. O to, by lata jego pracy nie zostały zapomniane zadbali wychowankowie. Wspomnienia uczestników tajnej katechizacji ukazały się w książce "Pod prąd". W Wilnotece Jan Mincewicz opowiada o książce a także swojej pracy konspiracyjnej.

Dokładnie za tydzień, 1 września, rozpocznie się nowy rok szkolny. Do szkół z polskim językiem przyjdzie 1 060 pierwszaków. Mało w porównaniu z sytuacją, jaką mieliśmy 20 lat temu, kiedy co roku naukę w polskich szkołach rozpoczynało ponad 2 tysiące 7-latków. Jeśli się jednak uwzględni panującą ostatnio atmosferę wokół szkolnictwa polskiego na Litwie, niż demograficzny i emigrację zarobkową - to całkiem nieźle.

"Życie bez przygód byłoby strasznie nudne” - mówił twórca skautingu Robert Baden-Powell. Harcerze działu "Harcerskie Drzewo" wiedzą to najlepiej, dlatego w ubiegły weekend udali się na poszukiwanie nowych przygód. W dniach 14-16 sierpnia dział medialny "HD" miał swój pierwszy biwak pod hasłem "Ku szczytom drzew". Podczas biwaku każdy przeżył coś wyjątkowego. W ciągu tych kilku dni uczestnicy wyjazdu nauczyli się wiele nowego, a każda chwila miała w sobie coś wyjątkowego.

Uroczystość Wniebowzięcia Matki Bożej, czyli w polskiej tradycji Matki Boskiej Zielnej, to jedno ze świąt najgłębiej zakorzenionych w ludowej obrzędowości. O bogactwie symboliki święconego bukiecika a także o zupełnie zaskakujących tradycjach ludowych Wileńszczyzny opowiada czytelnikom Wilnoteki etnograf Janina Norkūnienė.

"Razem przezwyciężać zmęczenie i ból mięśni, wspinając się w górę i podziwiać zapierające dech widoki, zapominając o reszcie świata - to chyba jest właśnie to. Góry uczą pokory, dają poczucie spokoju, czas na zadumę i poczucie tworzonej jedności" - to refleksja uczestniczki wyprawy 10 Wileńskiej Drużyny Wędrowniczej "Silva", która w dniach 1-10 lipca miała swój pierwszy obóz w Tatrach.

Polska może być ciekawa, a Polacy nie gryzą - o tym przekonuje się coraz więcej mieszkańców Litwy, a szczególnie braci Litwinów, którzy coraz częściej wybierają się za miedzę nie tylko po tańsze zakupy, ale też na tańszy, i często lepszy, odpoczynek. Litwa na nowo odkrywa dla siebie jakże bliską Warmię i Mazury, Podlasie i Pomorze. Okazuje się, że Lenkija (Polska) to nie tylko Varšuva (Warszawa) i Krokuva (Kraków), nie tylko coraz lepsze ostatnio drogi i nużąca podróż do niemieckiej granicy, gdzie się zaczyna Europa.

Wilno uczciło w sposób szczególny 75 rocznicę przyłączenia Litwy do ZSRS. Nocą zostały usunięte dwie ostatnie socrealistyczne rzeźby z Zielonego Mostu. Zewnętrzne ślady po sowieckiej przeszłości Litwy powoli odchodzą. O wiele lepiej jednak niż brązowe figury ma się, ukształtowany przez pokolenia przynależności do Kraju Rad, sowiecki człowiek, którzy nie potrzebuje renowacji ani szczególnych warunków ochronnych. Homo sovieticus po prostu trwa!

Nieopodal granicy polsko-litewskiej, we wsi Giby na Suwalszczyźnie, znajduje się 10-metrowy krzyż, symboliczne miejsce pochówku ofiar Obławy Augustowskiej, na którym widnieje napis: "Zginęli, bo byli Polakami". Na tablicach wyryto nazwiska 530 osób, których losy do dziś nie są znane. Zaginęli bez śladu 70 lat temu. Prawdopodobnie sowieci urządzili drugi Katyń, którego miejsce i czas udało się ukryć.

Sto punktów na egzaminie - niedościgłe, wydawałoby się, marzenie każdego ucznia, a jednak podczas uroczystości uhonorowania najlepszych maturzystów m. Wilna sala w Ratuszu dosłownie pękała w szwach. Sam mer wręczał dyplomy uznania tym, którzy na tegorocznej maturze zdobyli 2, 3 lub 4 „setki“ (100 punktów - maksymalna ocena). Takowych w stolicy Litwy naliczono aż 156 osób. W tym 5 przedstawicieli mniejszości narodowych – 2 Polaków, 2 Rosjan i 1 Żyd (oczywiście miał lepszy wynik od Słowian, jak by ktoś pytał). A więc udział mniejszości narodowych w tym elitarnym gronie – 3,2 procent. Tymczasem Polacy stanowią ok. 20 proc. mieszkańców Wilna, Rosjanie i inne rosyjskojęzyczne mniejszości – drugie tyle, czyli na sali musielibyśmy oklaskiwać co najmniej dziesięciokrotnie więcej Polaków i Rosjan. Skąd ta dysproporcja, czyżby tak mocno przegrywamy w wyścigu o przyszłość i elity naszego kraju? No bo maturzyści szkół polskich czy rosyjskich nie są chyba głupsi, na tyle gorzej przygotowani, trudno też posądzać o stronniczość komisje egzaminacyjne. Niefart? Fatum, ciążące od chwili urodzenia akurat w polskiej rodzinie na Litwie?