Własne

Kiedy w 1510 roku mnich Filoteusz z Pskowa pisał swój słynny list do księcia Wasyla III Rurykowicza, wykładając w nim swą życia koncepcję Trzech Rzymów, nie podejrzewał, że po pierwsze, przetrwa ona tak długo, po drugie, że zainspiruje do twórczej jej interpretacji i podróży śladami Trzech Rzymów. Koncepcja głosiła, że oto pierwszy Rzym upadł na skutek herezji, drugi Rzym, czyli Konstantynopol, na skutek zdrady prawdziwej wiary, trzecim Rzymem jest Moskwa, a czwartego już nie będzie. Dzisiaj "centrum świata" rozszczepiło się na wiele centrów. O ile obecnie Moskwa i Istambuł pędzą w niewyobrażalnej pogoni zmian i nowoczesności, o tyle Rzym jak gdyby nigdy nic... Jak gdyby nie ujrzał, że to już XXI wiek i wciąż pozostał kolebką tego, co najlepsze w kulturze europejskiej, i dostojnie opiera się totalnemu konsumpcjonizmowi i szkodliwej metropolizacji. Zwiedzam w tym roku Trzy Rzymy. Od końca. Najpierw Moskwę, potem Istambuł, a na deser ...Wieczne Miasto.

Skąd Litwini wracali? Z nocnej wracali wycieczki... Wieszcz też by pewnie chętnie wrócił, bo kto by nie chciał wracać do Wilna? Ale nie mógł. Chyba na szczęście. Miłosz mógł. Ale już nie chciał. Czyżby wieszcze też z każdym wiekiem mądrzeli? Kiedyś nie mogłem zrozumieć dawnych wilniuków, którzy nie chcieli przyjeżdżać do Wilna. Upadła komuna, odeszli (albo i nie) komuniści, granica przestała istnieć (formalnie), wspólna (także formalnie) Europa - nic tylko odwiedzać kraj lat szczenięcych. A oni - nie i już. Nie ma już TAMTEGO Wilna, nie mamy po co i dokąd wracać, konfrontacja ze współczesną rzeczywistością może być zbyt bolesna - różne były wymówki. Niektórzy zdecydowali się na powrót dopiero niedawno, za namową młodszych pokoleń. Inni trwali lub trwają w tym zacięciu do końca. Przewrażliwienie? Lęk przed utratą wyimaginowanej Arkadii? Syndrom pokolenia wydziedziczonego?

Wchodzimy do irlandzkiej apteki. „Jest tu ktoś, kto mówi po polsku?” - pytamy. „Tak, aptekarka w okienku obok”.

"Widziałem niedawno pewien demotywator: Z Facebookiem jest jak z lodówką - otworzysz... popatrzysz... zamkniesz... i tak co 5 minut" - mówi jezuita.

Wyniki Akcji Wyborczej Polaków na Litwie w wyborach samorządowych 2011 zaskoczyły wszystkich, podobno najbardziej Litwinów. Nic dziwnego, zgodnie z ustanowioną tradycją w litewskich rankingach, czy to przed- czy powyborczych, AWPL z żelazną konsekwencją było pomijane albo traktowane niszowo. Nawet jeśli wyniki wyborów wykazują, że partia w jednej czwartej terenu Litwy jest jeśli nie liderem, to jednym z liderów.

Akcja Wyborcza Polaków na Litwie odniosła kolejny sukces wyborczy! Zdecydowanie się umocniła i poprawiła swoje wyniki we wszystkich 5 radach samorządowych, w których była obecna od lat, a także wprowadziła swoich radnych do kolejnych 2 samorządów. W Wilnie Polacy odnieśli historyczny sukces, ustępując tylko koalicji byłego mera Artūrasa Zuokasa i wyprzedzając jak zwykle mocnych w stolicy Litwy konserwatystów. Polska partia poprawiła swoje pozycje nawet w rejonie wileńskim i solecznickim, gdzie i tak od 5 kadencji rządzi niepodzielnie.

W czasie, gdy uderza walentynkowa czerwoność, bylejakość i amerykański kicz, słowa Wincentego Pola "Cudze chwalicie, swego nie znacie, sami nie wiecie, co posiadacie", nabierają jeszcze większego znaczenia. Drodzy Słowianie! Otóż nasi dziadowie wpadli na dużo lepszy i ciekawszy sposób obchodzenia święta zakochanych, w o wiele cieplejszej atmosferze, w najkrótszą noc w roku, z 21 na 22 czerwca - w Noc Kupały, zwaną też Nocą Kupalną lub Nocą Świętojańską czy potocznie sobótką lub sobótkami.

Dawniej dziewczyna mieszkała z rodzicami aż do dnia ślubu. Gdy pan młody po nią przyjeżdżał, symbolicznie żegnała się z rodziną, domem i gospodarstwem - nieraz z całym znajomym światem. Czy dziś, kiedy młodzi są samodzielni, taki obrzęd ma sens?

"Zamiast pisać doktorat, wolę zorganizować pikietę w Warszawie. Taki jestem" - mówi Aleksander Szycht, prezes stowarzyszenia Memoriae Fidelis, które zapowiada serię protestów w Warszawie przeciwko dyskryminacji Polaków na Litwie.