Dokładnie 526 głosów w rejonie wileńskim zadecydowało, że socjaldemokrata Robert Duchniewicz w II turze wyborów mera rejonu wileńskiego pokonał Waldemara Urbana z polskiej Akcji Wyborczej przewagą dosłownie jednego procenta głosów! Nie wykluczone, że AWPL-ZChR będzie próbowała ratować sytuację, zażąda przeliczenia głosów, jednak nie zmienia to faktu, że właśnie Polak, który pokonał polską partię w jej twierdzy będzie największą sensacją tych wyborów samorządowych. Przypomnijmy, że w I turze W. Urban zdobył nieco ponad 20 tys. głosów, czyli zabrakło mu ok. 3% głosów, by II tura już nie była potrzebna. Dla R. Duchniewicza sukcesem było już samo przejście do drugiej tury z poparciem o połowę mniejszym, czyli ok. 10,7 tys. Aby liczyć się w II turze młody socjaldemokrata musiał zdobyć poparcie wszystkich innych ugrupowań, które 5 marca razem zdobyły ok. 11 tys. głosów. Niemożliwe okazało się możliwe: w II turze rywalizacja była wyjątkowo zażarta i rejon dosłownie pękł po połowie - kto nie głosował na AWPL, głosował przeciwko polskiej partii i jej "połowa" okazała się minimalnie mniejsza. Radości w sztabie wyborczym socjaldemokratów nie było końca - sukces Duchniewicza przypieczętował ogólnokrajowe zwycięstwo tej partii w wyborach samorządowych AD 2023 i daje duże nadzieje "socdemom" na odrodzenie przed przyszłorocznymi potrójnymi wyborami - Europarlamentu, Prezydenta i Sejmu.
Po kilkuletniej przerwie w sobotę, 18 marca, do Wilna wróciły obchody Dnia Św. Patryka, patrona Irlandii. Wilnian i gości stolicy zaprosiła na nie ambasador tego kraju na Litwie Séadhna MacHugh. Po jej wystąpieniu Wilenka na pół godziny zabarwiła się tradycyjnie na kolor zielony, kolor ten bowiem towarzyszy obchodom Dnia św. Patryka na całym świecie. Jak zapewniają organizatorzy, barwnik stosowany do zabarwienia wód Wilenki jest całkowicie bezpieczny i biodegradowalny. Świętowaniu towarzyszyła m. in. muzyka irlandzka w wykonaniu grupy „The Islanders” oraz wyścigi kajaków. Chętnych kontynuowania obchodów zaprosiły do siebie bary Piano Man i Gringo oraz kawiarnia „Užupio kavinė” – na irlandzką muzykę, potrawy i napoje.
Popularne wśród wilnian święto odbyło się po raz dziewiąty. W latach 2020 i 2021 zostało odwołane z powodu pandemii koronawirusa, natomiast w roku 2022 – z powodu wybuchu wojny na Ukrainie. Podczas tegorocznych obchodów w Wilnie organizatorzy Dnia św. Patryka zachęcali zgromadzonych do udzielania wsparcia walczącej Ukrainie dzwoniąc pod numer 1482.
Obchody Dnia św. Patryka – patrona Irlandii – po raz pierwszy zorganizowano w 1737 roku w Bostonie w Stanach Zjednoczonych 17 marca, przypuszczalnie tego bowiem dnia w roku 461 zmarł św. Patryk. Od tamtego czasu święto się rozpowszechniło na całym świecie. Jego obchodom oprócz wszechobecnegpo tego dnia koloru zielonego towarzyszy również trójlistna koniczyna – symbol św. Patryka. Jak głosi irlandzka legenda, św. Patryk wykorzystał koniczynkę do zobrazowania istoty Trójcy Świętej.
Kilka tysięcy osób zgromadziło się w sobotę, 11 marca, na placu Niepodległości w Wilnie, by uczcić 33. rocznicę odrodzenia przez Litwę niepodległości. W południe przed Sejmem Litwy odbyła się ceremonia podniesienia flag trzech państw bałtyckich. Odegrane zostały hymny narodowe Litwy, Estonii i Łotwy. W uroczystości wzięli udział prezydent Litwy Gitanas Nausėda, szefowie sejmu i rządu Litwy, przebywająca z wizytą na Litwie marszałek Sejmu RP Elżbieta Witek, byli prezydenci Litwy, sygnatariusze Aktu Niepodległości, przedstawiciele litewskich sił zbrojnych, sił ochotniczych, a także przedstawiciele wspólnot narodowych. Po uroczystości podniesienia flag uczestnicy obchodów niosący flagi litewskie i ukraińskie, przeszli w pochodzie od sejmu na plac Katedralny.
Przebywająca z wizytą na Litwie marszałek Sejmu Polski Elżbieta Witek w piątek, 10 marca, wieczorem w Ambasadzie RP w Wilnie spotkała się z przedstawicielami społeczności polskiej.
O problemach Polaków na Litwie marszałek E. Witek rozmawiała też podczas spotkania w piątek z przewodniczącą parlamentu Litwy Viktoriją Čmilytė-Nielsen. „To była dobra rozmowa. (…)Jesteśmy obie przekonane, że kiedy się rozmawia, to wszystkie trudne sprawy można rozwiązać” – przekazała marszałek po spotkaniu. Temat sytuacji Polaków na Litwie zostanie też poruszony podczas spotkania E. Witek z szefową Litewsko-Polskiej Grupy Parlamentarnej Ritą Tamašunienė i parlamentarzystami należącymi do tego gremium. „W programie mojej wizyty nie może zabraknąć spotkania z Polakami zamieszkałymi na Litwie i rozmowy o ważnych dla nich sprawach” – podkreśliła marszałek. Marszałek Sejmu RP w piątek rozpoczęła dwudniową wizytę na Litwie w związku z przypadającym w sobotę, 11 marca, Dniem Niepodległości. W ramach wizyty E. Witek nie tylko uczestniczy w uroczystościach państwowych, ale też spotyka się z przedstawicielami najwyższych władz kraju, w tym z prezydentem Gitanasem Naudėdą, przewodniczącą Sejmu V. Čmilytė-Nielsen oraz premier Ingridą Šimonytė.
Teatralizowany pochód na czele ze św. Kazimierzem i odsłonięcie na placu Katedralnym w Wilnie instalacji artystycznej „700 palm”, nawiązującej do obchodzonego w tym roku jubileuszu 700-lecia miasta, rozpoczęło w piątek, 3 marca, po południu trzydniowe święto. Tegoroczny „Kaziuk” – to ponad 4 kilometry straganów ustawionych wzdłuż alei Giedymina. Swoje wyroby prezentuje tu ponad 500 twórców i 400 producentów żywności. Czynnych jest 15 kawiarni plenerowych. Jarmark to też muzyka i zabawa. W sobotę na placu Katedralnym wystąpią m.in. zespoły ludowe i odbędzie się aukcja wyrobów ukraińskich rzemieślników, a zebrane pieniądze zostaną przeznaczone dla walczącej Ukrainy. W sobotę w Bazylice Archikatedralnej św. Stanisława Biskupa i św. Władysława zostanie odprawiona msza święta w języku polskim transmitowana przez telewizję TVP Wilno. Początek nabożeństwa o godzinie 14.55 czasu litewskiego (o 13.55 czasu polskiego). Jest to wydarzenie wyjątkowe, gdyż na co dzień w głównej świątyni kraju msze święte odbywają się tylko w języku litewskim. Tegoroczny Jarmark Kaziukowy zakończy niedzielna akcja demontażu instalacji „700 palm”, podczas której palmy będą rozdawane dla wszystkich chętnych. Jednocześnie odbędzie się licytacja 30 wyjątkowych palm zawierających życzenia znanych osób. Zebrane środki będą przekazane dla organizacji wspierających Ukrainę.
Przedstawiciele społeczności polskiej, szkół polskich w Wilnie i polskiej placówki dyplomatycznej w środę, 1 marca, w Dniu Żołnierzy Wyklętych złożyli kwiaty w wileńskim Parku Pamięci Tuskulanum, gdzie w kolumbarium znajdują się bezimienne szczątki ok. 700 osób, powojennych ofiar reżimu sowieckiego, m.in. 32 żołnierzy AK, którzy nie złożyli po wojnie broni. Złożono kwiaty i zapalono znicze również na Cmentarzu Rossa na grobie Sergiusza Kościałkowskiego ps. „Fakir”, komendanta oddziału partyzanckiego Armii Krajowej, który zginął 4 lutego 1945 roku w walkach z wojskami NKWD oraz na grobach innych żołnierzy AK spoczywających na tym cmentarzu. „II wojna światowa nie była końcem działań zbrojnych w Polsce, ale też na Litwie i w innych krajach Europy” – wskazuje Waldemar Szełkowski, historyk, założyciel i prezes Wileńskiego Klubu Rekonstrukcji Historycznej „Garnizon Nowa Wilejka”. W ramach obchodów na Uniwersytecie Wileńskim odbył się premierowy pokaz filmu dokumentalnego z elementami rekonstrukcji pt. „Fakir – W imię Rzeczpospolitej” opowiadającego o losach Sergiusza Kościałkowskiego. Film na zlecenie Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu zrealizowała Wileńska Grupa Rekonstrukcji Historycznej „Garnizon Nowa Wilejka”. Wystąpili w nim m.in. uczniowie i nauczyciele Gimnazjum im. J.I. Kraszewskiego w Wilnie.
„24.02” – pod takim tytułem na ogrodzeniu kościoła franciszkańskiego w Wilnie, przy ulicy Trockiej, w sobotę, 25 lutego, została otwarta wystawa fotograficzna Macieja Biedrzyckiego, której patronat honorowy objął wicepremier Polski prof. Piotr Gliński. Obecna na otwarciu wystawy wicemarszałek Sejmu RP Małgorzata Gosiewska wskazała, że „data 24 lutego 2022 r. na stałe zapisała się w historii naszej części Europy, ale również w historii całego świata”. „Zapisały się barbarzyńskie czyny armii Putina, a z drugiej strony heroizm Ukraińców, którzy walczą o swoją ojczyznę” – powiedziała Gosiewska i przypomniała, że wojna na Ukrainie trwa od 2014 roku, a „do tej ostrej agresji (przed rokiem) doszło, ponieważ kraje, politycy zachodni, którzy mogli reagować, patrzyli na to spokojnie i budowali wspólne interesy z Rosją”. Wicemarszałek wskazała też, że „nie ma drugiego takiego kraju jak Polska, nie ma takiego narodu jak Polacy, którzyby przyjęli do swojego kraju tylu ludzi nie tworząc im obozów dla uchodźców”. „Naszych braci z Ukrainy przyjęliśmy w swoich domach” – podkreśliła Gosiewka. Wicepremier Polski Piotr Gliński w nadesłanym liście wskazał m.in., że „Polacy, jak mało który naród znają rosyjską cywilizację śmierci i zniszczenia i potrafią ocenić rozmiar rosyjskich zbrodni” oraz podkreślił, że „wojna wciąż trwa, codziennie giną żołnierze i osoby cywilne”. „Musimy o tym cały czas przypominać” – zaznaczył minister. Wystawa Macieja Biedrzyckiego „24.02” prezentuje 14 wielkoformatowych zdjęć i tablice z opisami w czterech językach polskim, litewskim, angielskim i ukraińskim. Jest to dramatyczna historia uchodźców wojennych z Ukrainy, ale także opowieść o solidarności międzynarodowej oraz pomocy udzielanej kobietom i dzieciom w sytuacji krytycznej przez Polaków, polskie instytucje i polskie organizacje. Organizatorami wieleńskiej odsłony wystawy są Polska Fundacja Narodowa, Narodowe Centrum Kultury oraz Wileńskie Centrum Kultury i Duchowości.
W piątek, 24 lutego, w pierwszą rocznicę rosyjskiej inwazji na Ukrainę w Wilnie odbyło się kilka akcji solidarności z walczącym ukraińskim narodem. Na placu Katedralnym odbył się wiec, w którym udział wzięły tysiące osób z niebiesko-żółtymi flagami i plakatami: „Haga czeka na Putina” , „Armia Putina, wynoście się z Ukrainy” . W wiecu uczestniczyli też litewscy politycy i ponad 20 dyplomatów akredytowanych na Litwie. „Razem pokonamy Rosję i wyzwolimy całą Ukrainę” – oświadczył ambasador Ukrainy w Wilnie Petro Beszta zwracając się do zebranych. Podziękował narodowi litewskiemu i litewskim politykom za okazywane wsparcie. Premier Litwy Ingrida Šimonytė podkreśliła, że rosyjska inwazja zmieniła naród litewski, który zjednoczył się w niesieniu pomocy Ukrainie. „Dzisiaj widzimy obywatelską, odważną i solidarną Litwę” – wskazała szefowa rządu. Wiec na wileńskim placu Katedralnym poprzedził przemarsz ulicami miasta z 50-metrowymi flagami Ukrainy i Litwy. Po zakończeniu wiecu rozpoczął się koncert, który finalizuje też akcję społeczną zbierania pieniędzy na zakup dla Ukrainy radarów izraelskiej produkcji.
W niedzielę, 19 lutego, Centrum Kultury w Solecznikach zaprosiło na tradycyjne zapusty. Od samego rana na placu miejskim trwał kiermasz sztuki ludowej i rękodzieła, natomiast w godzinach popołudniowych w Centrum Kultury odbył się świąteczny koncert, podczas którego wystąpili: Zespół Tańca Ludowego Perła, Elizabeth Olshey (Elżbieta Oleszkiewicz-Szczygło), Gabriela Ždanovičiūtė, Justyna Klemiato, Zdzisław Palewicz, Jolanta Prowłocka. Imprezy zapustowe w ten weekend odbyły się również w innych miejscowościach Wileńszczyzny.
„Poloneza czas zacząć!” – te słowa zgodnie z tradycją dały sygnał do odliczania 100 dni do matury maturzystom 69. rocznika Gimnazjum im. Józefa Ignacego Kraszewskiego w Winie. W tanecznym orszaku do melodii z filmu „Pana Tadeusz” zatańczyli parami poloneza. Do „chodzonego” zaprosili też nauczycieli. Pełne dostojeństwa kroki poloneza zmienił skoczny, żywiołowy taneczny flash mob.
Część oficjalną studniówki rozpoczęła dyrektor gimnazjum Helena Juchniewicz słowami skierowanymi do uczniów, ich rodziców i gości zebranych w sali. Zwracając się do młodzieży, zaznaczyła, że lata spędzone w murach gimnazjum były okresem przeznaczonym nie tylko do korzystania z uroków młodości, ale również do zdobywania wiedzy, umiejętności oraz kompetencji. O każdym z uczniów powiedziała coś specjalnego, co go wyróżniało. Słowa podziękowania skierowała również do rodziców maturzystów, którzy włożyli wiele wysiłku w przygotowanie dzisiejszej uroczystości oraz zawsze wspierali swoje dzieci i szkołę w różnorodnych poczynaniach.
Koledzy z trzecich klas gimnazjalnych zaprosili zebraną na sali widownię do obejrzenia programu, w którym nie zabrakło skocznych tańców, śpiewu, no i oczywiście humoru.
Z inicjatywy Muzeum Uniwersytetu Wileńskiego zostało przygotowane nowe wydanie książki „Poezye Adama Mickiewicza. Tom pierwszy”. Publikacja zawiera nie tylko oryginalne teksty Mickiewicza, ale też ich tłumaczenie na język litewski. Publikację uzupełniają teksty badaczy literatury, ilustracje malarza Stasysa Eidrigevičiusa. Prezentacja wydania, które ukazało się m.in. przy wsparciu Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Polski oraz Instytutu Polskiego w Wilnie, odbyła się w czwartek, 9 lutego, na Uniwersytecie Wileńskim. „Podczas planowania Roku Polskiego i Litewskiego Romantyzmu Muzeum Uniwersytetu Wileńskiego zastanawiało się nad tym, w jaki sposób można godnie go uczcić. Obok wielu różnych imprez okolicznościowych uznaliśmy, że ważne jest przypomnieć to, co było początkiem tego romantyzmu, czyli pierwszy zbiór poezji Adama Mickiewicza” – powiedziała kierownik projektu Monika Ramonaitė. Przypomniała, że oryginał książki Adama Mickiewicza ukazał się w 1822 roku w działającej na Uniwersytecie Wileńskim drukarni Józefa Zawadzkiego. „Wydana książka - to historia tego legendarnego tomu opowiedziana od nowa. Mickiewicz otrzymał też okazję przemówić w niej po litewsku – zarówno słowem jak i obrazem” – wskazała Dorota Mamaj, p.o. dyrektora Instytutu Polskiego w Wilnie. Szefowa Instytutu podkreśliła, że „pragnieniem inicjatorów tego wydania była chęć przedstawienia oryginału w takiej postaci, w jakiej ukazał się on 200 lat temu”. „Chodziło o zachowanie każdej literki, każdego znaku, wielkie poszanowanie wobec dialektalnych cech języka Mickiewicza, a nawet pozostawienie błędów zapisu i korekty” – powiedziała Mamaj i dodała, że „ta książka jest nie tylko wyrazem głębokiego szacunku dla poety, ale również swoistym prezentem dla Wilna z okazji jego 700-lecia”. Książkę można nabyć w księgarni Wydawnictwa Uniwersytetu Wileńskiego, Muzeum Uniwersytetu Wileńskiego oraz w innych miejscach dystrybucji książki.
Wielbiciele talentu Michała Wiśniewskiego – lidera zespołu „Ich Troje” – zgromadzili się w niedzielę, 29 stycznia, na jego koncercie w Domu Kultury Polskiej w Wilnie. W wersji akustycznej zabrzmiały największe przeboje autorskie oraz zespołu „Ich Troje” w wykonaniu samego Michała, wokalistki zespołu Anny Świątczak oraz ich córki Etiennette Wiśniewskiej. Zebrani usłyszeli zarówno „Zawsze z Tobą chciałbym być”, „A wszystko to…”, „Powiedz”, „Kocha mniej, kochaj”, jak i „A niech gadają”, „Mandy”, „Nienawiść, „Czekanie” i inne. Organizatorem koncertu była Polska Scena Muzyczna na Litwie.
Na cmentarzu w Kurkiszkach spoczęły w piątek szczątki 14 żołnierzy polskich i litewskich poległych w walce w 1920 r., odnalezione we wrześniu ubiegłego roku przez zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji Instytutu Pamięci Narodowej (IPN) w miejscowości Zawiasy, w rejonie elektreńskim. Uroczysty pochówek z honorami państwowymi i wojskowymi poprzedziła msza święta w kościele pw. św. Anny w Jewiu (Vievis) z udziałem przedstawi władz Polski i Litwy, żołnierzy z obu krajów, lokalnej społeczności. „Odrodzone państwa były efektem wysiłku patriotycznego swoich żołnierzy i obywateli oraz determinacji i silnej tożsamości narodowej” – wskazał w nadesłanym liście sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Wojciech Skurkiewicz. Podkreślił on, że „znaki pamięci toczonych wówczas walk stanowią groby wojenne, w których spoczywają obok siebie żołnierze nierzadko walczący wówczas po przeciwnych stronach frontów”. Ambasador Polski na Litwie Urszula Doroszewska podczas uroczystości oceniła, że „zbrojny konflikt polsko-litewski sprzed 100 lat to temat bolesny dla obu narodów, jednak coraz częściej potrafimy o nim rozmawiać bez złych emocji i uprzedzeń”. Z kolei mer miasta Elektreny, Kęstutis Vaitukaitis powiedział, że „to bardzo smutne, ale nawet po stuleciu od zakończenia walk o niepodległość wciąż mamy zapomniane miejsca pochówku żołnierzy, opuszczone groby bohaterów". "Cieszę się, że wspólnie udało nam się zrealizować niezwykle ważną misję i naprawić ten historyczny błąd” – dodał. W lipcu 1920 r. przy stacji kolejowej Zawiasy, 30 km na północny zachód od Wilna, odbyła się jedna z ostatnich potyczek w czasie konfliktu polsko-litewskiego 1919–1920 roku. Polegli żołnierze polscy i litewscy zostali pochowani we wspólnej mogile, przy szlaku kolejowym Wilno-Kowno. Po nawiązaniu stosunków dyplomatycznych pomiędzy Polską a Litwą w 1938 roku wzniesione zostało betonowe upamiętnienie wraz z krzyżem, które jednak z biegiem lat uległo zatarciu. W wrześniu 2022 r. zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN odnalazł tu szczątki 14 osób: polskich i litewskich żołnierzy. Odnaleziono przy nich m.in. elementy wyposażenia i umundurowania wojskowego, w tym guziki mundurowe, puszkę przeciwgazową, przedmioty o charakterze militarnym oraz rzeczy osobiste.
W Wilnie rozpoczęły się obchody 700. rocznicy założenia miasta. 25 stycznia 1323 roku nazwa miasta pojawiła się po raz pierwszy w dokumencie pisanym. Uroczystości urodzinowe, które potrwają przez cały rok, zainaugurowało w środę w południe podniesienie flagi z wizerunkiem św. Krzysztofa, patrona Wilna. Program jubileuszu jest bardzo bogaty – wycieczki, wystawy, koncerty festiwale, konferencje. Wilno będzie świętowało przez cały rok, a kulminacja obchodów została rozłożona na dwa dni: 25 stycznia i 25 lipca, gdy jest wspominany św. Krzysztof. Z tej okazji w wileńskiej Wieży Giedymina została otwarta wystawa prezentująca kopię listu księcia Giedymina sprowadzoną do Wilna z Łotwy. Na dziedzińcu Pałacu Władców odsłonięto pomnik pt. „Przykazania wielkiego księcia litewskiego Giedymina dla Wilna i Litwy”. W wielkiej sali renesansowej Pałacu Władców odbył się uroczysty koncert muzyki barokowej w wykonaniu zespołu Cappella Concertante Vilnense. W środę wieczorem dano koncert także na placu Katedralnym. Rozpoczął on jedno z najbardziej oczekiwanych przedsięwzięć, organizowanych od pięciu lat na urodziny stolicy, Wileński Festiwal Światła. Przez najbliższe wieczory wilnianie i goście miasta będą mogli podziwiać wyjątkowy nocny pokaz ognia, muzyki i świateł, a na fasadzie katedry wileńskiej będzie prezentowany tzw. świetlny portal historii miasta.
„Walka o Wolność. Powstanie styczniowe 1863–1864” – pod takim tytułem we wtorek, 24 stycznia, w Wilnie została otwarta wystawa przygotowana przez Muzeum Historii Polski na zamówienie MSZ RP. W Pałacu Władców na temat zrywu odbyła się dyskusja z udziałem historyków z Polski, Litwy, Białorusi i Ukrainy. Wystawa składająca się z 13 plansz w języku polskim i litewskim przedstawia genezę największego zrywu niepodległościowego przeciwko rosyjskiemu zaborcy, ale też pokazuje rolę, jaką odegrały w walce poszczególne grupy społeczne. Ekspozycja została umieszczona na ogrodzeniu kościoła franciszkańskiego na wileńskiej starówce i tym samym przypomina o szczególnej roli wileńskich franciszkanów w ruchu oporu. Franciszkanin o. Marek Dettlaff podczas wernisażu przypomniał, że „tutaj, za tym ogrodzeniem, na byłym cmentarzu franciszkańskim gromadzili się protestujący przeciwko władzy moskiewskiej”. „Tu były śpiewane pieśni patriotyczne, religijne, bracia franciszkanie przyjmowali przysięgi powstańcze i odprawiono msze święte na rozpoczęcie powstania, a także za tych, którzy zginęli w Wilnie i Warszawie” – powiedział o. Marek. Dodał, „można powiedzieć, że cały nasz klasztor przyłączył się do powstania” i że istnieje dokument z 1864 roku, w którym władza carska nakazuje zamknięcie w Wilnie klasztorów franciszkańskiego i bernardyńskiego. W ramach obchodów 160. rocznicy powstania styczniowego we wtorek w Pałacu Wielkich Książąt Litewskich odbyła się też debata historyków z Polski, Litwy, Białorusi i Ukrainy, podczas której przypomniano historię, szukając odpowiedzi na pytania, czego uczy nas powstanie, jak bardzo wspólni bohaterowie kształtują naszą regionalną tożsamość suwerennych krajów? Oba wydarzenia zostały zorganizowane przez Ambasadę RP i Instytut Polski w Wilnie.
Wolność w sąsiedztwie tyranii nie jest czymś oczywistym, nieustannie należy jej bronić, gdyż żyjemy w ciągłym zagrożeniu – powiedział prezydent Litwy Gitanas Nausėda w niedzielę, 22 stycznia, podczas uroczystości z okazji 160. rocznicy wybuchu powstania styczniowego, która odbyła się na Rossie w kaplicy, gdzie spoczywają m.in. przywódcy zrywu Zygmunt Sierakowski i Konstanty Kalinowski. „Nigdy nie zapomnieliśmy o naszych bohaterach (…), ale w tych dniach, kiedy bratni naród Ukrainy jest zmuszony bronić się przed brutalną rosyjską agresją wojskową, ich pamięć jest dla nas szczególnie ważna” – powiedział Nausėda. W oficjalnych niedzielnych uroczystościach udział wzięli przywódcy Litwy oraz ambasadorowie Polski i Ukrainy, Urszula Doroszewska i Petro Beszta, a także Swiatłana Cichanouska liderka białoruskiej opozycji. Ambasador Doroszewska przypomniała, że powstanie styczniowe „poniosło klęskę militarną”, ale, jak zaznaczyła, „pozostaje żywym przykładem walki o wolność, inspiruje do odwagi i przeciwstawienia się rosyjskiej tyranii”. „Uczy nas, w tym trudnym dla naszego bezpieczeństwa czasie, że każda walka jest krokiem ku niepodległości” – wskazała ambasador. Ambasador Ukrainy na Litwie Petro Beszta powiedział, że „historia po raz kolejny pokazała brutalne oblicze rosyjskiego imperializmu, który zaatakował Ukrainę w 2014 i dokonał inwazji na pełną skalę w lutym ubiegłego roku”, podkreślił, że Ukraina wytrzymała i odzyskuje swoje terytoria, odpierając agresora dzięki skutecznemu wsparciu wielu krajów, wsparciu, jakiego nie mieli powstańcy 160 lat temu. Mieszkająca obecnie na Litwie Swiatłana Cichanouska zaznaczyła, że każda białoruska rodzina „ma swojego Kalinowskiego, kogoś, kto daje jej siłę do walki i podtrzymuje ją, nawet gdy wydaje się, że nie ma nadziei”.
W sobotę, 21 stycznia, w kościele pw. Odnalezienia Krzyża Świętego w Wilnie (Kalwaria Wileńska) z koncertem dobroczynnym „Wiara, nadzieja i miłość” na rzecz Hospicjum bł. ks. Michała Sopoćki w Wilnie wystąpił Polski Zespół Ludowy Pieśni i Tańca „Wilenka” ze stołecznego Gimnazjum im. Władysława Syrokomli. W koncercie wzięła również udział uczennica tego gimnazjum, zwyciężczyni i laureatka wielu międzynarodowych konkursów wokalnych Ewa Rawłuszewicz. Zgromadzeni usłyszeli najpiękniejsze polskie kolędy i pastorałki. Podczas koncertu odbyła się zbiórka na rzecz hospicjum.
W sobotę na rzecz hospicjum koncertowano i zbierano datki również w Trokach. W Bazylice pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny odbył się koncert kolęd „Do Betlejem” z udziałem chóru łączonego rejonu trockiego, Eweliny Saszenko, Elżbiety Oleszkiewicz-Szczygło oraz Wileńskiej Orkiestry Kameralnej św. Krzysztofa pod batutą Modestasa Barkauskasa.
Zbiórka na rzecz hospicjum odbywa się w sobotę także w kościele w pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Apostoła i Ewangelisty w Wilnie podczas koncertu „Vienybės sparnai” („Skrzydła jedności”) z udziałem litewskich wykonawców. Wystąpią: m. in. Alina Orlova, Gabrielė Vilkickytė, Edgaras Lubys, chóry „Sonantem” i „Sonantem Viridis”, „Ortus” oraz chór gospel kościoła pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Apostoła i Ewangelisty.
Setki osób pożegnały w sobotę księdza prałata Jana Kasiukiewicza będącego wielkim autorytetem Wileńszczyzny, ojcem duchownym i niezapomnianym kaznodzieją. Ks. Kasiukiewicz zmarł we środę, 11 stycznia; został pochowany przy kościele pw. Odnalezienia Krzyża Świętego, w Kalwarii Wileńskiej, gdzie w ciągu ostatnich lat pełnił posługę. Ksiądz prałat Jan Kasiukiewicz był wilnianinem, urodził się 23 października 1961 roku. Ukończył Szkołę Średnią nr 11, obecne Liceum im. Adama Mickiewicza. Święcenia kapłańskie przyjął 31 maja 1987 roku. Posługiwał w wielu parafiach na Wileńszczyźnie. Prawie 10 lat był proboszczem w kościele Ducha Świętego w Wilnie. Podczas wizyty papieża Jana Pawła II w Wilnie w 1993 roku wystarał się m.in. o zorganizowanie spotkania Ojca Świętego z rodakami. Był też proboszczem parafii św. Teresy w Wilnie, parafii św. Piotra Apostoła w Solecznikach i św. Jerzego w Małych Solecznikach, także Wniebowzięcia NMP w Mejszagole. Od 2019 roku był rezydentem w Kalwarii Wileńskiej. Praca duszpasterska księdza prałata była wielokrotnie doceniona. W 2002 roku został Kawalerem Orderu Polonia Mater Nostra Est nadawanego przez Społeczną Fundację Pamięci Narodu Polskiego. Tegoż roku otrzymał polskie odznaczenie kościelne – Medal Zasłużonemu w Posłudze dla Kościoła i Narodu.
W Wilnie przy wieży telewizyjnej, siedzibie publicznego radia i telewizji oraz przy Sejmie, czyli przy budynkach, których 13 stycznia 1991 roku Litwini bronili przed sowiecką agresją, w czwartek, 12 stycznia, zapłonęły ogniska pamięci. W obchodach uczestniczyły tysiące osób, w tym przywódcy kraju z prezydentem Gitanasem Nausėdą na czele. Przed 32 laty bezbronni ludzie zebrali się przy strategicznych obiektach w stolicy, by nie dopuścić do ich zajęcia przez wojska wysłane przez Moskwę. Od kul i pod gąsienicami czołgów armii radzieckiej zginęło wówczas 14 osób, a kilkaset zostało rannych. Obecnie na Litwie 13 stycznia jest obchodzony jako Dzień Obrońców Wolności. „Znaczenie Dnia Obrońców Wolności wzrosło jeszcze bardziej w obliczu wojny, rozpętanej przez Rosję przeciwko Ukrainie, która zmusiła nas do ponownej oceny pojęć wolności, poświęcenia, obrony, gotowości do oporu” – powiedziała przewodnicząca Sejmu Viktorija Čmilytė-Nielsen podczas czwartkowego spotkania w parlamencie z uczestnikami dramatycznych wydarzenia z 1991 r. W piątek, w Dniu Obrońców Wolności, o godz. 8 rano czasu lokalnego, w całym kraju w oknach szkół, urzędów, biur i mieszkań zapłoną świece pamięci. W Sejmie odbędzie się uroczysta akademia, podczas której zostanie wręczona Nagroda Obrońców Wolności przyznana w tym roku prezydentowi Ukrainy Wołodymyrowi Zełenskiemu.
W piątek, 6 stycznia, w uroczystość Objawienia Pańskiego ulicami wileńskiej starówki po raz dwudziesty drugi przeszedł teatralizowany orszak Trzech Króli. Za Aniołem z Gwiazdą szli Kacper, Melchior i Baltazar – trzymetrowe figury trzech królów. Trasa orszaku prowadziła od Ostrej Bramy do okazałej szopki na pl. Katedralnym. Po przybyciu przed szopkę Trzej Królowie oddali symboliczny pokłon Dzieciątku. Teatralizowany pochód zwieńczył koncert kolęd i pieśni świątecznych w wykonaniu chóru Akademii Oświaty Uniwersytetu Witolda Wielkiego „Ave Vita” oraz chóru chłopięcego „Ąžuoliukas”.
Obchodzone w Kościele katolickim 6 stycznia święto Objawienia Pańskiego kończy okres bożonarodzeniowy. Na Litwie nie jest to dzień wolny od pracy. Przypomnijmy, od lat uroczystość przenoszona była na najbliższą niedzielę, od 2020 roku natomiast obchodzona jest właśnie 6 stycznia. Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Kurii Rzymskiej 24 października 2018 roku przystała na prośbę przewodniczącego Konferencji Biskupów Litwy, metropolity wileńskiego abp. Gintarasa Grušasa w sprawie pozwolenia świętowania na Litwie Objawienia Pańskiego (Święta Trzech Króli) 6 stycznia (bez przenoszenia tego święta na niedzielę) oraz nadania tej uroczystości rangi święta liturgicznego nieobowiązkowego, biskupi zachęcają jednak wiernych do udziału tego dnia w liturgii. W uroczystość Objawienia Pańskiego święconą kredą na drzwiach wejściowych wielu domów katolickich pisze się litery C+M+B oraz rok. Jest to skrót od łacińskiego życzenia „Christus Mansionem Benedicat” („Niech Chrystus błogosławi temu domowi”). Litery te są też interpretowane jako inicjały Trzech Króli – Kacpra, Melchiora i Baltazara.
- 1 z 73
- ››
