styczeń
Urodziny Wilna
w Polsce: Dzień Sekretarki i Asystentki
Stefan Themerson - awangardowy artysta, prozaik, poeta, eseista, filozof, filmowiec i kompozytor, twórca koncepcji poezji semantycznej. Urodził się 25 stycznia 1910 r. w Płocku w rodzinie lekarskiej. W latach 1914-1918 przebywał z rodzicami w Rosji. Studiował fizykę na Uniwersytecie Warszawskim, w 1929 r. przeniósł się na architekturę na Politechnikę Warszawską. Jeszcze 1927 r. rozpoczął eksperymenty z fotografią i filmem - zajmował się m.in. fotogramami i fotomontażami. W 1929 r. poznał Franciszkę Weinles, z którą dwa lata później wziął ślub. W latach 1930-1937 wraz z żoną zrealizował, przy użyciu nowatorskich technik, pięć filmów awangardowych, które uważane są za kamień milowy w historii polskiego kina eksperymentalnego i awangardowego. Filmy te tworzone były głównie za pomocą oryginalnego urządzenia, umożliwiającego fotografowanie klatka po klatce przedmiotów umieszczanych na przezroczystej kalce. Jeszcze przed wojną Stefan Themerson zainteresował się pisarstwem i poezją - publikował m.in. popularne, wierszowane opowieści dla dzieci. W 1937 r. wyjechał do Paryża. 3 września 1939 r. Themersonowie zgłosili się na ochotników do armii polskiej we Francji. W latach 1943-1946 Stefan Themerson współpracował z londyńskim miesięcznikiem „Nowa Polska”, zrealizował też z żoną dwa kolejne filmy. W 1948 r. założył z żoną Wydawnictwo Gaberbocchus Press, mające na celu wydawanie tzw. bestlookerów - książek o oryginalnej szacie graficznej. Stał na jego czele do 1979 r. Zyskał światowe uznanie jako autor powieści, opowiadań i esejów, mieszających groteskę z filozofią, swobodnie przekraczających granice gatunków. Jego proza była tłumaczona na osiem języków i doczekała się licznych wydań na całym świecie. Stefan Themerson zmarł 6 września 1988 r. w Londynie.