październik
Zygmunt Florenty Wróblewski - polski fizyk, członek Akademii Umiejętności, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Urodził się 28 października 1845 r. w Grodnie. Studia rozpoczął w Kijowie, jednak przerwał je, gdyż w wieku 18 lat przystąpił do powstania styczniowego. Został zesłany na Sybir. Studia ukończył w Berlinie, a dwa lata później w Monachium uzyskał tytuł doktora za pracę z zakresu elektryczności. Następnie odbył kilka podróży naukowych po Europie, nawiązując kontakty z czołowymi naukowcami europejskimi i organizując sprzęt naukowy niedostępny w Polsce. W końcu osiadł w Krakowie, gdzie zaproponowano mu katedrę fizyki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Tam zaprzyjaźnił się z chemikiem Karolem Olszewskim, z którym od tego czasu intensywnie współpracował. Zajmował się badaniem właściwości gazów i metali w niskich temperaturach oraz dyfuzją gazów. Wyznaczył temperatury krytyczne szeregu gazów, w tym parametry krytyczne wodoru.W 1882 r. jako pierwszy wytworzył klatrat dwutlenku węgla i zbadał jego podstawowe właściwości. Wraz z Karolem Olszewskim w 1883 r. dokonał pierwszego na świecie skroplenia tlenu, azotu, co było dużym wydarzeniem w ówczesnym świecie naukowym. Później obaj uczeni zestalili także dwutlenek węgla i alkohol. Użyli do tego celu kaskadowej metody skraplania gazów pod zmniejszonym ciśnieniem, w której kolejne skroplone i wrzące gazy obniżały temperaturę dla kolejnych skropleń w niższych temperaturach. Wróblewski zmarł w wyniku tragicznego wypadku, który miał miejsce późnym wieczorem 25 marca 1888 r. w jego laboratorium w gmachu Collegium Physicum, gdzie pracując nad swoją publikacją przy biurku rozlał sobie na ubranie zawartość lampy naftowej. W płonącym ubraniu wybiegł z gmachu, gdzie dopiero dwaj studenci ugasili pożar płaszczami. W wyniku rozległych oparzeń Zygmunt Wróblewski zmarł 16 kwietnia 1888 r. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim. Decyzją Międzynarodowej Unii Astronomicznej w 1976 r. imieniem Zygmunta Wróblewskiego został nazwany krater Wróblewski na Księżycu. Fot. Zygmunt Florenty Wróblewski, wikipedia.org