Zmarł kompozytor Anatolijus Šenderovas


Anatolijus Šenderovas, fot. mic.lt/Dmitrijus Matvejevas
Laureat Nagrody Narodowej, jeden z najwybitniejszych współczesnych kompozytorów na Litwie Anatolijus Šenderovas nie żyje. Zmarł po chorobie w wieku 73 lat. „Maestro odszedł od nas, uwzględniając jednak wolę rodziny nie udzielamy na razie szerszych informacji” – we wtorek, 26 marca, poinformowała rzeczniczka prasowa Litewskiej Wspólnoty Żydowskiej Monika Antanaitytė. Kondolencje z powodu śmierci kompozytora i pedagoga złożyła prezydent Dalia Grybauskaitė.

Anatolijus Šenderovas urodził się w 1945 roku w Uljanowsku (Rosja), dokąd w latach II wojny światowej trafiła rodzina przyszłego kompozytora. Matka była pianistką, ojciec – wiolonczelistą. Muzykami byli nie tylko jego rodzice, ale również dziadek, pradziadek i prapradziadek. W 1946 roku rodzina wróciła do Wilna.

W 1967 roku A. Šenderovas ukończył Litewskie Państwowe Konserwatorium w klasie kompozycji prof. Eduardasa Balsysa. W 1990 roku odbył staż w Akademii Muzycznej Samuela Rubina w Jerozolimie.  

Był jednym z najwybitniejszych współczesnych kompozytorów na Litwie. Uczestniczył w ponad 30 międzynarodowych festiwalach muzycznych. Stworzył trzy balety („Dziewczynka i Śmierć” 1982, „Mary Stuart” 1987 oraz „Desdemona” 2005). Skomponował trzy symfonie, dwa koncerty na wiolonczelę, koncert na gitarę i orkiestrę symfoniczną. W 1990 roku z okazji wizyty na Litwie izraelskiego kompozytora prof. Josepha Dorfmana w ówczesnym Pałacu Pracowników Sztuki (obecnie – Pałac Prezydencki) po raz pierwszy na Litwie wykonał publicznie hymn Izraela. W roku 1992 był jednym z organizatorów I Międzynarodowego Festiwalu Zawodowej Muzyki Żydowskiej w Wilnie. W 1992 roku w oparciu o hebrajski tekst „Pieśni nad pieśniami” skomponował utwór symfoniczny „Przytul mnie do serca niczym pieczęć” na sopran, bas, instrumenty perkusyjne i orkiestrę symfoniczną. W 1995 roku do tekstów Gaona Wileńskiego skomponował utwór symfoniczny „Shma Israel” na głos kantora, chóry chłopięcy i męski oraz orkiestrę symfoniczną. Jest też twórcą wielu innych kompozycji: w 1996 roku powstało „Widzenie Jakuba” na saksofon i zespół instrumentów perkusyjnych, w 2001 roku – „Cantus in memoriam Jascha Heifetz” na skrzypce solo, w 2004 roku – utwór symfoniczny na mezzosopran i orkiestrę kameralną „Z zapomnianej księgi” na podstawie dawnych pieśni Żydów z Wileńszczyzny, w 2004 r. – „Exodus” na saksofon, akordeon, kwartet smyczkowy.

A. Šenderovas skomponował też muzykę do litewsko-niemieckiego filmu fabularnego „Getto wileńskie”, który w 2006 roku został uznany za najlepszy film roku na Litwie. À propos, tuż po powrocie do Wilna w 1946 roku rodzice artysty – nie wiedząc o tym – zamieszkali w domu na terytorium byłego getta wileńskiego.

Był laureatem wielu nagród i odznaczeń państwowych. W 1996 roku został uhonorowany Krzyżem Kawalerskim Orderu Wielkiego Księcia Litewskiego Giedymina, w 1997 roku został laureatem Litewskiej Nagrody Narodowej, w 2006 roku – uhonorowany Krzyżem Oficerskim Orderu „Za zasługi dla Litwy”.

A. Šenderovas zmarł w Stanach Zjednoczonych. Gdzie i kiedy zostanie pochowany, na razie nie zostało podane do wiadomości publicznej.

 Na podstawie: bns.lt, alfa.lt, ELTA, lt.wikipedia.org