Zaproś Litwina na wódkę!

Najnudniejsza w dziejach II Republiki Litewskiej kampania wyborcza dobiegła końca, na szczęście. Dla mniej wykształconych czy myślących nie była barwna ani śmieszna, dla tych niby bardziej inteligentnych - wręcz depresyjna, bo i tak widać, w jakim kierunku kraj się toczy. A tu z ekranów - sam miód i grzeczności. Uratować sytuacji nie mogła nawet latająca szklanka, ciśnięta w konkurenta podczas jednej z debat w TV. Być może przejdzie do historii jako jedyny zapamiętany element tej kampanii. Zresztą - zgodnie z litewskimi prawami fizyki - szklanka, nawet rzucona przez Litwina w Litwina, dzięki zręcznemu unikowi tego drugiego, potrafiła zranić przedstawicielkę AWPL, która siedziała z boku. Jeszcze 10-12 lat temu polska partia nie darowałaby takiej zniewagi. Pamiętamy, jak jej lider stawał w obronie kobiet nie tylko na Litwie, ale i w Polsce. A teraz? Nic! Signum temporis? Mając trzech muszkieterów w sejmie i d'Artagnana w Europarlamencie, i szeregi lokalnych gwardzistów, nikt nie stanął w obronie zranionej damy??? O tempora, o  mores!

 

Po tak mdłej kampanii, będącej poniekąd logicznym odbiciem stanu państwa, nasuwa się logiczny wniosek: Szkoda zdzierać kłumpie, idąc na wybory, bo i tak nic się nie zmieni, a nowych Zbawicieli brak (czyżby do ostatniego wyemigrowali?). Logiczna konsekwencja: polska Akcja Wyborcza zaciera ręce. A jednak chyba z tą logiką coś nie tak...

 

Wiadomo, nic tak nie powinno cieszyć liderów AWPL, jak antypolskie wypady konkurentów (czy też przyszłych koalicjantów, oby tylko Litwinów) oraz pogłębiająca się frustracja i apatia społeczeństwa. Antypolskość jest w stanie podnieść elektorat AWPL nawet z mogiły, tylko na nic zda się nawet stuprocentowa mobilizacja zasobów polskich (niech nawet: słowiańskich), jeżeli bracia Litwini ruszą do urn jak w 1991 r. do obrony parlamentu. Tymczasem im gorzej, tym lepiej: Beznadzieja nakręca emigrację, a ci, którzy zostali, jeśli nie dostaną należnych 20 litów za słusznie oddany głos, ścisną w niedzielę prawą pięść w kombinacji z kciukiem wysuniętym do przodu. Oby, jednak moja babcia mawiała "strzeżonego Pan Bóg strzeże".

 

Pech chciał, że w czwartkowy wieczór wpadłem do Samorządu m. Wilna, by po raz pierwszy spełnić swą obywatelską powinność przedterminowo (skoro w tych wyborach coś jednak ma być po raz pierwszy). Obraz, jaki tam zobaczyłem, wprawił mnie w osłupienie, upodabniając do zdobiącej hol fallicznej rzeźby: falujący tłum szczelnie wypełniał nie tylko parter, ale i galerię. Aby nie było nudno, litewsko porządne kolejki, żywcem z czasów dojrzałego komunizmu, nieustannie były szargane przez zagubionych wyborców szukających swego okręgu. Przypuszczam, że tak musiałby wyglądać urząd miejski, gdyby kandydatom do sejmu udało się pewnego dnia urzeczywistnić przynajmniej połowę wyborczych obietnic w zakresie zapomogi, rekompensaty i innej filantropii na koszt państwa, a wtedy okazałoby się, że co drugiemu wilnianinowi coś się należy...

 

Przyznam, że tak gorącego pędu do skorzystania z dobrodziejstw demokracji dawno już nie widziałem. A widywało się niejedną kolejkę, gdy to po mszy świętej w niedzielne południe cała Wileńszczyzna, jak Bóg przykazał, stawała do urn. W głębi zmrożonego dziennikarskim cynizmem serca zakiełkowała nadzieja: A może jednak nie jest z tą Litwą aż tak źle? W kolejkach dominowali ludzie młodzi, część nich uparcie studiowała życiorysy kandydatów, pilnując jednocześnie miejsca w kolejce, jak gdyby mogło "dla wszystkich nie starczyć"... To my się mamy uczyć od "starych demokracji", typu Grecja, postawy obywatelskiej, patriotyzmu, zaangażowania? W miarę dreptania w kierunku sali Rady Miejskej, zamienionej na olbrzymią "pocztę wyborczą" (głosowanie przedterminowe odbywa się za pośrednictwem kopert, które w naszym kraju, jak wiadomo, najmniej są wykorzystywane na poczcie, najczęściej w księgowości) mą rozbudzoną nadzieję, ba - dumę! - zaczęły dręczyć wątpliwości. Dlaczego aż tylu obywateli nie chce urozmaicić sobie niedzieli? Spotkać się z sąsiadami, popsioczyć publicznie, jak to w dobrym tonie bywa. Wszyscy gdzieś wyjeżdżają? Emigrują? Boją się nie dożyć? Czy może szkoda im niedzieli na jakieś głupoty? I gdyby nie głosowanie przedterminowe, w ogóle nie poszliby do urn?

Mimo totalnego paraliżu wszystkich zegarowych mechanizmów, złożonych w budzącą obsceniczne skojarzenia kolumnę (symbol nowoczesnego Samorządu Miasta Wilna?) nieuchronnie zbliżała się dwudziesta. W pewnej chwili wzdłuż mojej kolejki ruszyła panna, dopytująca, czy jest jeszcze ktoś z Szeszkini? Pytanie zabrzmiało głupio, bo przecież kolejka stała do wejścia z napisem "Šeškinės apygarda", ale potulnie przyznałem się do winy. Okazało się, że podobnych wybrańców było raptem kilku, po czym wyraźnie poddenerwowana panna zdecydowanym ruchem przesunęła nas "z ramienia na czoło" kolejki. Chyba po raz pierwszy od jedenastu lat, jak przeniosłem się do Szeszkini, poczułem się z niej dumny, ale tym większe było moje zdziwienie patrząc na liczny tłumek wyborców, który pozostawiliśmy za plecami. Co oni tu robią?? Okazało się, że wyborcy spoza Wilna mogą głosować w różnych dzielnicach. Tajemnica pospolitego ruszenia wyborczego wyszła na jaw. No bo komu z nowo upieczonych wilnian chciałoby się w niedzielę pchać się gdzieś do Rakiszek, Kretyngi czy innego Jurborku tylko dlatego, że tam jest zameldowany. A więc poświęcenie dla dobra Litwy ma swoje granice.

Tymczasem nowy Sejm Litwy z pewnością zostanie wybrany nie głową czy ręką, kreślącą kolejne kartki, tylko nogami. Wszystko będzie zależało od tego, czyj elektorat nie zlęknie się jesiennej aury. Młodzież stojąca w kolejce była przekornym dowodem na to, że próg wyborczy może się okazać za wysoki dla rozczłonkowanych liberałów - ich wyborcy już "dali nogę" i tylko ci najlepsi z najlepszych, sól ziemi litewskiej, będą w niedzielę szukali ambasady czy konsulatu Litwy gdzieś w Londynie czy Madrycie. Socjaldemokratyczni i konserwatywni weterani z pewnością nie zawiodą, pytanie tylko: jak bardzo? "Pracusie" też będą mogli odpocząć po ciężkiej pracy, bo nie ma pewniejszej ideologii nad tą, za którą da się coś kupić. A co z AWPL? No właśnie, im najbardziej powinno zależeć na tym, by jak najwięcej współobywateli w niedzielę nie dotarło do urn, bo szanse na przekroczenie upragnionego progu są wręcz odwrotnie proporcjonalne do frekwencji. Tego parszywego progu, do którego poprzednio Polacy sięgali co najwyżej zębami, albo na którym zawisali kroczem, jak poprzednio, gdy bez mała "już byli w ogródku"... 

Ha, i cóż da się jeszcze zrobić, by jednocześnie nie zostać po raz kolejny oskarżonym o brak lojalności i działalność wywrotową? Tacy konserwatyści to mogą sobie w przeddzień wyborów urządzić huczne obchody 80-lecia Ojca Narodu - Vytautasa Landsbergisa. Żądamy, by kolejne wybory (najbliższe - akurat do Europarlamentu) zorganizowano w przeddzień urodzin Waldemara Tomaszewskiego! Wiadomo, najbardziej przydałaby się pomoc z Macierzy. Gdyby tak zorganizować dwudniową ogólnolitewską pielgrzymkę zakupową? Taki na przykład Tautos Šopingas - Lenkija 2012! Akurat 13-14 października - setki autokarów, 10 Lt wpisowego i 50 proc. zniżki na wszystkie zakupy, a jeszcze lepiej - 70 proc. na zakupy na pograniczu polsko-niemieckim, by na pewniaka nie wrócili w niedzielę do 20.00... Uważam zresztą, że najprostszy sposób na poprawienie polsko-litewskich relacji, to zapakować całą Litwę do autokarów - i na pół roku do Polski! Po powrocie - nowa unia gwarantowana. Stalin zresztą próbował już kiedyś takiej integracji Bałtów z Matką Rosją, ale wtedy sprawę spartolił, dziś pewnie byłoby inaczej, nic na siłę. No, ale Polska - wiadomo, Mesjasz Europy - ma ostatnio ważniejsze zadania niż jakiś litewski pryszcz w wiadomym miejscu.