Zakończył się kolejny etap prac w kościele bernardynów


Fot. madeinvilnius.lt
Warstwa po warstwie odsłaniane są skarby wileńskiego zespołu architektonicznego kościoła bernardynów. Zakończył się trzeci etap prac remontowych, na które z unijnych funduszy strukturalnych przeznaczono prawie 663 tys. euro.





W jednej z najpiękniejszych gotyckich budowli na Litwie – kościele pw. św. Franciszka z Asyżu (bernardynów) na zachodniej ścianie i sklepieniu odsłonięto unikalne freski. Znajdujące się nad głównym wejściem do świątyni odrestaurowane gotyckie motywy i inskrypcje są najprawdopodobniej pierwszymi elementami dekoracji kościoła, a jednocześnie unikatowymi dziełami sztuki późnogotyckiej autorstwa nieznanych XVI-wiecznych malarzy. Eksperci uważają, że pierwsze freski mogły się tu pojawić ok. 1500–1520 r.

Jedna z głównych inskrypcji po łacinie głosi: „Jezus Chrystus, król Żydów”. Tego typu napisy pojawiały się zwykle na początku prac nad dekorowaniem kościoła.

Na sklepieniu ponad organami odkryto i odrestaurowano barokowy fresk przedstawiający św. Franciszka wśród aniołów. Jest on częścią kolejnego etapu dekoracji kościoła z przełomu XVIII i XIX wieku.

„Temat fresku przedstawiającego św. Franciszka otoczonego przez anioły jest wyjątkowy. W europejskim malarstwie sakralnym nie ma drugiego takiego. Poza tym fresk przedstawia świętego, któremu poświęcony jest ten kościół i którego jest opiekunem” – mówi kierownik prac restauratorskich w świątyni prof. Juozas Algirdas Pilipavičius. Od ponad dekady zajmuje sią restauracją kościoła razem z synem, również wysokiej klasy restauratorem Daumantasem Tomasem Pilipavičiusem.

Zdaniem J.A. Pilipavičiusa wystrój kościoła bernardynów jest niezwykle bogaty i tak wielowarstwowy, że w niektórych miejscach warstwy nakładają się na siebie. Gotyk został tu zastąpiony renesansem, potem – barokiem, a następnie przejściowym okresem klasycyzmu.

„Podczas renowacji kościoła musieliśmy zdecydować, co i dlaczego eksponujemy. Odsłanianie wszystkiego nie jest celowe, ale staraliśmy się pokazać wszystkie etapy historycznej dekoracji kościoła i ich ewolucję” – podkreślił restaurator.

Zespół architektonicznych klasztoru bernardynów, w którym w czasach sowieckich działał Instytut Sztuki, a kościół został przerobiony na magazyn, rekonstruowany jest ze środków unijnych od 2006 roku. Prace rozpoczęły się od renowacji konstrukcji wewnętrznej i służyły stworzeniu odpowiedniego mikroklimatu do odkrycia i odrestaurowania dzieł sztuki.

Początkowo odrestaurowano i zadbano o izolację dachów kościoła i pomieszczeń administracyjnych, urządzenie przestrzeni ekspozycyjnych i ścieżek widokowych na stropie kościoła. Odnowiono także centralną bramę, nawierzchnię wewnętrznego dziedzińca oraz piwnicę.

W drugim etapie prac rekonstrukcyjnych odnowiono dekoracje na sklepieniu kościoła oraz olbrzymi fresk na północnej ścianie świątyni przedstawiający epizody z życia św. Franciszka. Przywrócone zostały także 18-metrowa figura św. Krzysztofa, kaplica, dzwonnica, oficyna oraz inne budynki zespołu klasztornego.

Kościół bernardynów pod wezwaniem św. Franciszka i św. Bernarda to masywna, ciężka budowla. W razie potrzeby mógł służyć nie tylko do celów religijnych, lecz także obronnych. Świadczy o tym 19 strzelnic widocznych na północnej elewacji kościoła. Zachowały się ostrołukowe arki okien, przypory w kształcie stopni, płaska spokojna kompozycja fasad, do gotyckiej architektury doskonale dopasowany został późniejszy XVII-wieczny renesansowy fronton. 

Na podstawie: madeinvilnius.lt, vilnius-tourism.lt