Z "bantustanu" na litewską scenę polityczną
Adam Chajewski, 5 marca 2011, 12:09
Logo "Naszego dziennika", fot. naszdziennik.pl
"Nasz dziennik", 04.03.2011
Wybory samorządowe na Litwie zakończyły się olśniewającym sukcesem Polaków. Całkowicie chybiona okazała się litewska taktyka frontalnego ataku na prawa Polaków, która zamiast ich osłabić - ostatecznie wzmocniła. Wynik wyborów potwierdził, że Akcja Wyborcza Polaków na Litwie przestała być partią partykularną i z powodzeniem pełni rolę partii regionalnej, reprezentującej interesy mieszkańców Wileńszczyzny, niezależnie od narodowości. W najbliższej przyszłości ma dużą szansę, by przekształcić się w partię ogólnolitewską.
Najpierw władzę w obu rejonach sprawował Związek Polaków na Litwie. Jednakże w roku 1994 litewski sejm uchwalił prawo zabraniające uczestnictwa w wyborach organizacjom społecznym, a taką właśnie był ZPL. W tej sytuacji Polacy zdecydowali się powołać organizację polityczną uprawnioną do uczestniczenia w wyborach - polską partię - Akcję Wyborczą Polaków na Litwie (AWPL). Jeśli litewscy inicjatorzy powyższych regulacji prawnych liczyli na to, że pojawienie się nowego polskiego podmiotu zaowocuje nieuchronnym konfliktem między liderami Związku i Akcji, a tylko tak można logicznie wytłumaczyć tę inicjatywę, to srodze się przeliczyli. Akcja Wyborcza - w zgodnej współpracy nie tylko ze Związkiem Polaków, ale i z innymi polskimi, i nie tylko polskimi organizacjami - wygrywała każde wybory, aż do ostatnich, niedzielnych, już szóstych z kolei.
Siła rodzi się w ucisku
Każdy kolejny zamach na wyborcze prawa Polaków, każda kolejna antypolska manipulacja srodze mści się na jej inicjatorach. Tak było przy okazji poprzednich wyborów samorządowych, kiedy to sztandarowy litewski szowinista i polakożerca Vytautas Landsbergis wezwał swoich rodaków, mieszkańców Wilna posiadających działki i domy w okolicach miasta, by zameldowali się na terenach pod Wilnem... i odebrali Polakom władzę w rejonie wileńskim. Apel ten poskutkował rekordowo wysoką polską frekwencją wyborczą i rekordowo wysokim dla AWPL wynikiem. Tak stało się i w ostatnią niedzielę.
Otóż w trakcie przygotowań wyborczych, w grudniu ubiegłego roku, litewska Główna Komisja Wyborcza jednogłośnie postanowiła, by spośród przedstawicieli AWPL nie powoływać przewodniczącego żadnej z 58 okręgowych komisji wyborczych. Powody tej bezprecedensowej w Europie dyskryminacji mogły być dwojakie. Przygotowywano "cuda nad urną" i trzeba było utrudnić Polakom kontrolę prawidłowego przebiegu wyborów albo chodziło o to, by polskie sztaby wyborcze, zamiast prowadzić kampanię wyborczą, "kopały się" z litewskim koniem (Główną Komisją Wyborczą). Jak miało być, trudno powiedzieć. Ale jak widać i tym razem wyszło jak zwykle. Polacy wybory samorządowe wygrali. Z olśniewającym wynikiem.
Geneza polskiego sukcesu
Po pierwsze, wydaje się, że legła w gruzach taktyka rządzących obecnie na Litwie postsajudisowskich i antypolskich konserwatystów polegająca na kwestionowaniu prawa do reprezentowania interesów Polaków przez zweryfikowanych w wyborach radnych z ramienia AWPL. Ze szczególnym zacięciem uprawiali ją premier Andrius Kubilis i szef MSZ Audronius Az˙ubalis, samozwańczo przyznając sobie prawo i kompetencje do oceniania słuszności i zasadności polskich postulatów oraz do powoływania się na opinie anonimowych rozmówców i traktowania ich jako uprawnionych reprezentantów ludności polskiej. Uzyskany w niedzielnych wyborach mandat do reprezentowania interesów Polaków przez radnych AWPL będzie trudny do zakwestionowania.
Po drugie, całkowicie chybiona okazała się taktyka frontalnego ataku na prawa Polaków - szykany wobec stosujących język polski w życiu publicznym, groteskowe działania odnośnie do zapisu polskich nazwisk, przedwyborcze manewry i manipulacje, renacjonalizacja części zwróconej niedawno ziemi, zakusy na polskie szkolnictwo, dyskryminacja w przyznawaniu funduszy na polską działalność społeczną i kulturalną, szowinistyczna, antypolska propaganda. Na razie antypolska kampania nie osłabiła Polaków. Wprost przeciwnie, wzmocniła ich i skupiła wokół Akcji. Teraz bowiem idzie o przetrwanie. Co więcej, dała ona do myślenia innym, niepolskim mniejszościom. Unaoczniła im potencjalne zagrożenie. Stąd zapewne wynika wyborczy sukces polsko-rosyjskiej koalicji.
Po trzecie, wybory te ostatecznie udowodniły, że Akcja Wyborcza Polaków na Litwie przestała być partykularną partią reprezentującą interesy Polaków, a stała się partią regionalną reprezentującą interesy mieszkańców Wileńszczyzny niezależnie od ich narodowości - inaczej Rosjanie by na Polaków nie głosowali. I choć nie wszyscy mieszkańcy, w szczególności mieszkańcy narodowości litewskiej, są tego świadomi, proces ten postępuje.
Po czwarte, wybory potwierdziły niekwestionowaną pozycję i autorytet Waldemara Tomaszewskiego sprawnie i skutecznie kierującego polską partią i równie skutecznie zabiegającego o sojuszników w różnych środowiskach polskich oraz wśród społeczności innych, niepolskich mniejszości na Litwie.
Po piąte, jeśli rozważy się rezultaty ostatnich wyborów sejmowych (zwiększenie reprezentacji sejmowej, otarcie się o próg wyborczy), wyborów prezydenckich (ewidentny sukces kandydatury Waldemara Tomaszewskiego), wyborów do Parlamentu Europejskiego (zdobycie mandatu przez Waldemara Tomaszewskiego) oraz niedzielnych wyborów samorządowych, można zaryzykować tezę, że Akcja Wyborcza Polaków na Litwie stoi przed szansą przekształcenia się z partii regionalnej w partię ogólnolitewską. Jak z powyższego wywodu wynika, już dziś na litewskiej scenie politycznej zaznacza swoją obecność.
I na koniec refleksja osobista. Dobrze pamiętam, jak w połowie lat 90. ówczesny polski ambasador w Wilnie Jan Widacki lansował pogardliwe pojęcie "bantustanu", stosując je do Polaków na Litwie. Gdy odniesie się tamtą sytuację do obecnej, wydaje się zasadne stwierdzenie, że Polacy, a w szczególności ich reprezentacja polityczna - Związek Polaków na Litwie i Akcja Wyborcza Polaków na Litwie - przebyli długą i mozolną drogę, by z "bantustanu", w którym chcieli ich solidarnie zamknąć rządzący na Litwie i w Polsce, znaleźć się na litewskiej scenie politycznej. Ku pożytkowi litewskiego państwa i jego obywateli różnych narodowości.
Autor jest wiceprezesem Federacji Organizacji Kresowych, w latach 90. XX wieku był sekretarzem Obywatelskiego Komitetu Obrony Polaków na Wileńszczyźnie. Pisze na tematy polskiej polityki wschodniej.
Komentarze
#1 Akcja Wyborcza Polaków na
Akcja Wyborcza Polaków na Litwie
nie zapomnijcie o tym, że waszym sojusznikiem dzisiaj i waszym sojusznikiem jutro jest mniejszość rosyjska i białorusińska ! Czy zapewniliście im odpowiednią reprezentację ? Nie zapomnijcie ich dopieścić, bo byli z wami i pomogli. Czy upominacie się o ich prawa na Litwie?
#2 Masz PLan na powrót? Dobre
Masz PLan na powrót?
Dobre przygotowanie do powrotu z zagranicy pozwoli nam uniknąć wielu kłopotów, takich jak trudności z zapisaniem dzieci do szkoły czy nieuznania stażu pracy za granicą. Poniżej przedstawiamy listę najważniejszych spraw, które należy załatwić przed powrotem do Polski. Nie wyczerpuje ona oczywiście wszystkich formalności związanych z wyjazdem. Liczba i rodzaj spraw zależy bowiem od specyficznej sytuacji konkretnej osoby. Pokazuje ona jednak, że przygotowania do wyjazdu mogą zająć nawet kilka tygodni
JAK SOBIE POMÓC, KIEDY ZAUWAŻYSZ U SIEBIE OBJAWY DEPRESJI
• znajdź osobę, której ufasz i rozmawiaj z nią o dręczących Cię problemach,
• wspieraj siebie zamiast krytykować,
• stwórz realny plan dnia zgodny ze swoimi możliwościami,
• stosuj metodę małych kroków i nagradzaj się za drobne osiągnięcia,
• staraj się przyjrzeć swoim myślom, które decydują o Twoim samopoczuciu. Sprawdzaj ich racjonalne podłoże,
• mimo braku chęci, spróbuj zdobyć się na aktywność fizyczną,
• spróbuj postrzegać świat w innych kolorach niż czerń i biel,
• miej świadomość, że nie jesteś sam/a, że można się cieszyć i być szczęśliwym,
SZCZĘŚLIWEJ PODRÓŻY
#3 Po przeczytaniu artykułu
Po przeczytaniu artykułu wydaje się, że teraz to już Polacy pokażą Litwinom.
NIC bardziej mylnego. W zasadzie AWPL rządzi tak gdzie rządzila. Nic wielkiego się nie stalo, a ta sytuacja nie jak nie przerodzi się na polepszenie sytuacji Polaków. Gdyż w Solecznikach i Wileńskim r. Polacy oddawna rządzą więc nic się nie zmieni. A zostaną przyjęte ustawy w Sejmie, które skutecznie usuną grunt pod nogami Polaków. A w sejmie nawet jeśli AWPL będzie miała więcej posłów to również ten sukces nijak się nie przełoży na polepszenie sytuacji Polaków.
#4 11-go marca protest pod
11-go marca protest pod Ambasada RL. Jest to święto ogłoszenia deklaracji niepodległości. Polska i Polacy bardzo pomogli Litwie w wybiciu się na niepodległość . A teraz musimy protestować.
http://www.polskiekresy.pl/index.html?act=nowoscifulldb&id=169 w obronie naszych Rodaków na Lt.
Autor powyższego artykułu jest jednym z organizatorów protestów.