Wystawa na 500 rocznicę bitwy pod Orszą

Bitwa pod Orszą rozegrała się 8 września 1514 r., podczas wojny Wielkiego Księstwa Litewskiego i Korony Polskiej z Wielkim Księstwem Moskiewskim. Związana była z polityką "zbierania ziem ruskich" przez Wasyla III. W latach 1512-1513 Moskwa podjęła próby zdobycia Smoleńska, miasta-klucza tzw. Bramy Smoleńskiej, niezwykle ważnego strategicznie obszaru, który dawał jego posiadaczowi kontrolę nad  jedyną, w zasadzie, dogodną drogą na Moskwę.

W lipcu 1514 r. armia moskiewska zdobyła Smoleńsk, niemniej król Zygmunt Stary postanowił wykorzystać gromadzone z wielkim trudem potężne siły wojsk polsko-litewskich. Licząca 31 tys. armia (ok. 3 tys. piechoty i 28 tys. kawalerii), dowodzona przez hetmana wielkiego litewskiego Konstatego Ostrogskiego, pod Orszą pokonała oddziały moskiewskie.

Bitwa pod Orszą odbiła się szerokim echem w Europie. Cesarz Maksymilian zmuszony był zrezygnować ze ścisłego wspierania Wasyla III i porzucić plany wspólnego ataku na Polskę i Litwę. Co więcej, zwycięstwo orszańskie doprowadziło do słynnego zjazdu wiedeńskiego w 1515 r. oraz do zerwania ściślejszych kontaktów cesarstwa z zakonem krzyżackim, co umożliwiło zwycięstwo w wojnie 1519-1521 i ostateczne złamanie Zakonu w 1525 r. (hołd pruski).

W Muzeum Narodowym w Warszawie jest eksponowany obraz nieznanego autora "Bitwa pod Orszą", przedstawiający pole walki i uczestników bitwy. Jest to jedyne dzieło tego typu w polskim malarstwie renesansowym. Obraz "Bitwa pod Orszą" powstał prawdopodobnie w latach 1520-1534.  

Sprowadzenie oryginału obrazu na Litwę nie było możliwe, gdyż jego stan nie pozwala na transportowanie. W Wileńskiej Galerii Obrazów została przygotowana wystawa edukacyjna, prezentująca ikonografię obrazu, okoliczności powstania dzieła oraz interesujące fakty dotyczące historycznej bitwy.

Wystawa będzie czynna do 8 czerwca 2014 r.

Na podstawie: ldm.lt, hussar.com.pl