Wileńskie obchody 157. rocznicy powstania styczniowego


Kaplica powstańców na Rossie, fot. wilnoteka.lt
We środę, 22 stycznia, przypada 157. rocznica wybuchu powstania styczniowego – największego w XIX w. polskiego zrywu narodowego. Pochłonęło ono kilkadziesiąt tysięcy ofiar i w ogromnym stopniu wpłynęło na dążenia niepodległościowe następnych pokoleń. Hołd przywódcom powstania spoczywającym w kaplicy na cmentarzu na Starej Rossie odda ambasador RP na Litwie. Harcerze WHM natomiast zgromadzą się pod Krzyżem Powstańców na placu Łukiskim. Jeszcze jednym akcentem rocznicowym będzie organizowana przez Wileńską Młodzież Patriotyczną akcja honorowego krwiodawstwa „Krew Wolności”.

Ceremonia złożenia wieńców w Kaplicy Powstańców Styczniowych na Rossie z udziałem ambasador Polski na Litwie Urszuli Doroszewskiej odbędzie się w środę, 22 stycznia, o godz. 12. Ambasada RP w Wilnie wszystkich chętnych zaprasza wspólnie uczcić bohaterów poległych „Za wolność Waszą i Naszą”.

O rocznicy wybuchu powstania pamiętają harcerze Wileńskiego Hufca Maryi im. Pani Ostrobramskiej. W minioną niedzielę młodzież odbyła wędrówkę szlakiem gen. Zygmunta Sierakowskiego i powstańców po Żmudzi. Natomiast 22 stycznia, w 157. rocznicę wybuchu powstania, o godz. 16 organizuje uroczystość pod Krzyżem Powstańców na placu Łukiskim, ustawionym w miejscu stracenia przywódców powstania.

Wileńska Młodzież Patriotyczna upamiętni bohaterów zrywu narodowościowego sprzed 157 lat akcją krwiodawstwa „Krew Wolności”.  „Chcąc uczcić Powstańców Styczniowych, którzy oddali życie za naszą wolność, pomóżmy w walce o życie tym, którzy teraz tego potrzebują. Dawcą może zostać każdy, dlatego zapraszamy wszystkich na 4. edycję honorowego krwiodawstwa „Krew Wolności”. Krew jest jak lek, którego nie da się zastąpić żadnym innym. Powstańcy walczyli za nasze życie, tak więc i my powalczmy za zagrożone życie! 450 ml – tylko tyle potrzeba, aby zostać Bohaterem. Masz to we krwi!” – z takim apelem zwracają się organizatorzy akcji, która odbędzie się w niedzielę, 26 stycznia, w godz. od 12 do 16 w Domu Kultury Polskiej w Wilnie. 

Powstanie styczniowe wybuchło 22 stycznia 1863 r., gdy Centralny Komitet Narodowy ogłosił się Tymczasowym Rządem Narodowym i wezwał naród do powstania przeciwko Rosji. Sześć tysięcy powstańców zaatakowało rosyjskie garnizony w Królestwie Polskim. Powstanie rozszerzyło się na cały kraj, a następnie na tereny Litwy, Białorusi i Ukrainy. Trwało do jesieni 1864 r., a utworzone „państwo podziemne” funkcjonowało jeszcze w 1865 r.

Stoczono około 1200 bitew i potyczek, w walkach wzięło łącznie udział 200 tysięcy powstańców. Mimo początkowych sukcesów zakończyło się klęską powstańców, z których kilkadziesiąt tysięcy zostało zabitych w walkach, blisko 1 tys. stracono, ok. 38 tys. skazano na katorgę lub zesłanie na Syberię, a ok. 10 tys. wyemigrowało. Wilno zostało spacyfikowane przez oddziały Murawjowa-Wieszatiela. Na Litwie zginęło 10 tysięcy szlachty polskiej na ogólną liczbę 40 tysięcy.

Po zakończeniu powstania Polaków dotknęły liczne represje. Władze carskie przeprowadziły między innymi konfiskatę majątków szlacheckich i kasację klasztorów w Królestwie Polskim. Wprowadzono wysokie kontrybucje, niszczono dobra kultury, rozpoczęto intensywną rusyfikację ziem polskich.

Na podstawie: inf.wł.