W Paryżu – szczyt w formacie normandzkim dotyczący sytuacji na Ukrainie
Władimir Putin przybył na spotkanie jako ostatni z niewielkim, około 15 minutowym opóźnieniem. W Pałacu Elizejskim przywódcy zasiedli przy okrągłym stole. Prezydent Rosji W. Putin naprzeciwko prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełeńskiego. W spotkaniu uczestniczą również kanclerz Niemiec Angela Merkel oraz prezydent Francji Emmanuel Macron.
Za plecami przywódców siedzą członkowie delegacji. W składzie rosyjskiej delegacji są doradcy prezydenta Jurij Uszakow i Władisław Surkow, minister spraw zagranicznych Sergiej Ławrow.
W składzie ukraińskiej delegacji znajdują się zastępca szefa biura prezydenta Ukrainy Kyryło Tymoszenko, również m.in. minister energetyki Ołeksij Orżel oraz dyrektor wykonawczy państwowej spółki paliwowej Naftohaz Jurij Witrenko.
Czterej liderzy przez krótką chwilę pozowali przed kamerami, niczego jednak nie mówili, następnie transmisja z Pałacu Elizejskiego została przerwana.
Podczas szczytu dojdzie do rozmów w cztery oczy W. Putina i W. Zełenskiego. Dla prezydenta Ukrainy będzie to pierwsze spotkanie z rosyjskim przywódcą.Przywódcy rozmawiają w Pałacu Elizejskim, a po ich spotkaniu (około godziny 22 czasu litewskiego) przewidziana jest wspólna konferencja prasowa.
Bardzo oczekiwane są również rozmowy W. Putina i A. Merkel, ponieważ ma się ono odbyć tuż po wybuchu środku kryzysu dyplomatycznego, spowodowanego wydaleniem z Berlina dwóch dyplomatów rosyjskich. Ma to związek z zabójstwem w stolicy Niemiec obywatela Gruzji, Zelimchana Changoszwilego vel Tornike K., które zdaniem niemieckich władz zostało wykonane na zlecenie Moskwy. Kreml zaprzeczył, by rosyjski rząd był zamieszany w to zabójstwo.
Przed szczytem szef niemieckiej dyplomacji Heiko Maas powiedział: „Nawet jeśli mamy obecnie bardzo poważne spory z Rosją, musimy zrobić wszystko na szczycie normandzkim, aby osiągnąć pokój na Ukrainie”.
Maas, nazwał konflikt na Ukrainie „ropną raną w Europie”. W wojnie na wschodzie tego kraju od 2014 roku zginęło ponad 13 tys. osób, a milion zostało wysiedlonych.
Od czasu porozumień pokojowych w Mińsku zawartych w 2015 roku, które nigdy nie weszły w życie, około 80 tys. ukraińskich żołnierzy i wspieranych przez Rosję separatystów nadal stacjonuje po obu stronach 500-kilometrowej linii frontu.
Francuscy analitycy podkreślają, że E. Macron i A. Merkel, jedyni przywódcy, którzy uczestniczyli we wszystkich szczytach w formacie normandzkim z udziałem W. Putina, mają nadzieję na wyznaczenie na szczycie w Paryżu tzw. kamieni milowych dotyczących procesu pokojowego na Ukrainie.
Według dziennika „Le Monde” na razie „normalizacja na wschodzie Ukrainy (...) pozostaje poza zasięgiem” przywódców spotykających się podczas szczytu normandzkiego.
Jednak po stronie francuskiej za sukces uznane zostałoby porozumienia w sprawie „nowych potencjalnych stref wycofania się walczących, kolejna wymiana jeńców oraz rozminowywanie stref walki (...) umożliwiłyby to przekształcenie wojny o niskiej intensywności w zamrożony konflikt" - podkreśla „Le Monde”.
Dla E. Macrona, który opowiada się za zbliżeniem między UE a Rosją, szczyt ma znaczenie wizerunkowe. Polityka francuskiego prezydenta wobec Rosji nie zawsze była dobrze przyjmowana przez jego europejskich odpowiedników.
Z francuskiej perspektywy szczyt ma być sprawdzianem dobrej woli prezydenta Putina - ocenia „Le Monde".
„Gdyby szczyt miał się nie powieść, byłaby to osobista porażka Macrona, ponieważ dużo zainwestował, aby go zorganizować” - powiedział w wywiadzie dla AFP profesor stosunków międzynarodowych na uniwersytecie w Innsbrucku w Austrii Gerhard Mangott.
Od kwietniowych wyborów prezydenckich na Ukrainie widoczne jest pewne ocieplenie na linii Kijów-Moskwa. Wymieniono 70 więźniów we wrześniu. Rosja zwróciła w listopadzie Ukrainie okręty wojenne.
Francuskie media podkreślały przed szczytem, że prezydent Zełenski określany jest jako nowicjusz w polityce, jest także pod presją ukraińskiej opinii publicznej, która obawiasię, że będzie on skłonny iść na nadmierne ustępstwa wobec W. Putina i E. Macrona.
Około 200 osób protestowało w nocy przed siedzibą prezydenta w Kijowie, wzywając Zelenskiego, by się „nie poddał”. W niedzielę 5 tys. demonstrantów zebrało się w centrum stolicy Ukrainy z tym samym hasłem.
Berlin podkreślał przed szczytem, że Zełenski nie powinien być jedynym przywódcą, który zgodzi się na ustępstwa, a „Rosja musi zrobić gest”, podkreślał przed szczytem Maas.
Nazwa formatu pochodzi od francuskiego regionu Normandii, gdzie przywódcy czterech krajów spotkali się po raz pierwszy w 2014 roku.
Na podstawie: PAP, bns.lt
