Upamiętnienie powstańca styczniowego w Butrymańcach

„Dzisiaj wracamy pamięcią daleko wstecz, by wspomnieć powstańców i powstanie styczniowe - największy narodowy zryw XIX wieku, symbol walki o niepodległość, który wpłynął na dążenia niepodleglościowe wielu pokoleń i na odzyskanie niepodległości przez nasze kraje.(...) Powinniśmy pamiętać, że nasze „dzisiaj“ jest ściśle związane z naszą przeszłością, że jesteśmy spadkobiercami tych, którzy walczyli i ginęli o to, abyśmy żyli we własnej ojczyźnie. (...) Chlubną kartę w historii powstania zapisali też mieszkańcy naszej solecznickiej ziemi. Wśród 1200 potyczek i 200 tys. powstańców było też wielu naszych przodków, którzy walczyli na tych terenach „za wolność waszą i naszą“: w Puszczy Rudnickiej, nieopodal Ejszyszek, w Dubiczach, w Lidzie, na całych Kresach. Tu walczył Ludwik Narbutt, Konstanty Kalinowski. Pamiętamy o nich. Byli też przywódcy, o których nie wspominamy. Jednym z nich jest pochodzący z Karmaniszek niedaleko Nowokuńc, ochrzczony w tym kościele Bolesław Kajetan Kołyszko, którego skromna osoba zawiera w sobie bohaterstwo i tragedię ówczesnych ludzi“ - mówił mer rejonu solecznickiego Zdzisław Palewicz po poświęceniu tablicy.

Bolesław Kajetan Kołyszko herbu Jelita urodził się 7 sierpnia 1837 roku w folwarku Karmaniszki w parafii Butrymańce. Po ukończeniu gimnazjum w Wilnie studiował prawo na Uniwersytecie Moskiewskim. Był członkiem studenckiej organizacji rewolucyjnej „Ogół” o zabarwieniu patriotyczno-narodowym. Za udział w studenckiej manifestacji w 1861 roku został aresztowany. Pod koniec tegoż roku udał się do Włoch, gdzie dostał się do Polskiej Szkoły Wojskowej w Genui, która wykształciła przeszło 150 instruktorów powstania.

Bolesław Kajetan Kołyszko powrócił na Litwę w marcu 1863 roku. Swój oddział powstańczy zorganizował pod Kownem. Dołączyły do niego oddziały Bronisława Żarskiego oraz ks. Antoniego Narwojsza, powstałą zaś formację nazwano pułk Dubisy. Odział Kołyszki był największym oddziałem, który przyprowadzono do obozu Zygmunta Sierakowskiego 6 kwietnia 1863 roku. Liczył 213 osób. Połączeni powstańcy walczyli pod Wysokim Dworem (rej. kowieński), w Lenczach pod Kiejdanami i w Misiunach (rej. święciański). Jednak w jednej z ważniejszych bitew, pod Birżami, kolumna powstańcza złożona z dwóch batalionów i oddziału konnego poniosła klęskę. Bolesław Kołyszko i ukrywający się ranny Zygmunt Sierakowski zostali pojmani, przewiezieni do Wilna i skazani na karę śmierci. Kołyszko miał być rozstrzelany, jednak Michaił Murawjow, zwany „Wieszatielem”, zamienił ten wyrok na bardziej poniżający - powieszenie. Wykonano go 9 czerwca 1863 roku w Wilnie na Placu Łukiskim.  

Na podstawie: salcininkai.lt