Trwają badania szczątków z największej nekropolii Piastów


Na zdjęciu: gotycka fasada katedry w Płocku, fot. pl.wikipedia.org
Do grudnia 2020 r. mają potrwać szczegółowe badania, w tym datowanie oraz analiza DNA, szczątków kostnych Piastów pochowanych w kaplicy Królewskiej i krypcie katedry w Płocku. Prace obejmą także rekonstrukcje twarzy na podstawie trójwymiarowych skanów czaszek. W kaplicy pochowani są Władysław I Herman oraz jego syn Bolesław III Krzywousty – za ich panowania miasto to było stolicą Polski. W krypcie katedry spoczywa m.in. Gaudemunda (Gaudimantė) Zofia, córka wielkiego księcia litewskiego Trojdena (Traidenis), żona Bolesława II Mazowieckiego.

Zainteresowanie tematyką Piastów wzrosło ostatnio w związku z 700. rocznicą koronacji na króla Polski Władysława Łokietka.

Projekt „Dynastia i społeczeństwo państwa Piastów w świetle zintegrowanych badań historycznych, antropologicznych i genomicznych” realizowany jest w Instytucie Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk oraz na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Przedsięwzięcie finansowane jest przez Narodowe Centrum Nauki. We czwartek, 13 lutego, wspólny komunikat ws. prowadzonych badań wydali biskup diecezji płockiej Piotr Libera oraz prof. dr hab. Marek Figlerowicz, który kieruje projektem.

Pobrane próbki materiału kostnego z pochówków przedstawicieli dynastii Piastów w płockiej katedrze „są obecnie poddawane wszechstronnym badaniom, w tym datowaniu oraz analizom DNA”. Próbki pobrane zostały przy okazji prac konserwatorskich, architektonicznych i archeologicznych prowadzonych w bazylice w latach 2018-2019. Decyzję o wyrażeniu zgody na pobranie próbek poprzedziły konsultacje przeprowadzone z grupą ekspertów powołaną specjalnie w tym celu przez księdza bp Piotra Liberę – komisji tej przewodniczył prof. Henryk Samsonowicz.

Według komunikatu, „próbki pobrano zarówno z kaplicy Królewskiej, jak i z krypty pod kaplicą, na koszt prowadzących badania”, a w prace związane z otwarciem krypty zaangażowana była specjalistyczna firma Monument Service. „Zaplanowane w projekcie badania szczątków kostnych Piastów obejmują także rekonstrukcje twarzy dokonywane na podstawie trójwymiarowych skanów czaszek. Prace powinny zostać zakończone do grudnia 2020 r.” – podano w komunikacie. Jak zapowiedziano, wyniki badań zostaną przedstawione podczas konferencji prasowej, która odbędzie się w Płocku.

W kaplicy Królewskiej katedry Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Płocku pochowani są Władysław I Herman (1043-1102) oraz jego syn Bolesław III Krzywousty (1086-1138) – za ich panowania miasto to było stolicą Polski. W krypcie bazyliki spoczywają także szczątki 14 książąt mazowieckich oraz księżniczki litewskiej. Pochowani są tam m.in.: Bolesław IV Kędzierzawy (1122-1173), Konrad I Mazowiecki (1187-1247), Bolesław II Płocki (1251-1313), Siemowit III Starszy (1320-1381) i Janusz II Mazowiecki (1455-1495), a także Gaudemunda Zofia (zm. 1288 r.), córka wielkiego księcia litewskiego Trojdena, żona Bolesława II Mazowieckiego (1251-1313).

Kaplica Królewska płockiej katedry została gruntownie odrestaurowana w latach 2016-2017. Prace polegały m.in. na odnowieniu książęcego sarkofagu Władysława I Hermana i Bolesława III Krzywoustego wraz z insygniami władców – nagrobek ufundowany w 1825 r. wykonany został przez znanego wówczas architekta Zygmunta Vogla. Odnowiono także pochodzące z początku XX wieku malowidła ścienne, autorstwa Stanisława Drapiewskiego, Czesława Idźkiewicza i Nicolasa Bruchera oraz XVIII-wieczną posadzkę i zdobioną kratę wejściową.

Projekt renowacji części płockiej katedry kontynuowano w latach 2018-2019, a prace konserwatorskie, połączone z badaniami archeologicznymi, dotyczyły także kaplicy św. Rodziny zwanej też kaplicą Sierpskich, gdzie znajduje się renesansowy nagrobek wojewody rawskiego i starosty płockiego Andrzeja Sierpskiego (zm. w 1572 r.) oraz jego żony Katarzyny (zm. w 1566 r.)

Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Płocku, wybudowana przez biskupa Aleksandra z Malonne w latach 1130-1144, jest jedną z pięciu najstarszych w kraju, a także jedną z trzech, gdzie spoczywają dawni władcy Polski. W kwietniu 2018 r. górujące nad doliną Wisły płockie Wzgórze Tumskie, gdzie wznosi się bazylika, decyzją prezydenta Andrzeja Dudy, zostało wpisane na listę Pomników Historii.  

Przypomnijmy, 20 stycznia 2020 roku minęła 700. rocznica koronacji Władysława Łokietka na króla Polski. Wydarzenie to otworzyło nową kartę w dziejach Polski. Zakończył się ostatecznie okres rozbicia dzielnicowego i urzeczywistniło się długo oczekiwane odrodzenie Królestwa. Wobec okoliczności politycznych, szczególnie czeskich pretensji do polskiego tronu, książę Władysław zmienił dotychczasową tradycję i wybrał na miejsce sakry królewskiej nie Gniezno, lecz Kraków. Od tego czasu kościołem koronacyjnym stała się katedra na Wawelu – miejsce kultu św. Stanisława.

Na podstawie: PAP, IAR