Tomas Janeliūnas: Jest duże poparcie dla ocieplenia relacji polsko-litewskich

Po raz pierwszy po 6-letniej przerwie premier polskiego rządu gościł na Litwie. Mateusz Morawiecki spotkał się z szefem litewskiego rządu Sauliusem Skvernelisem. W obecności obu premierów doszło do podpisania memorandum o porozumieniu między Ministerstwem Energii RP i Ministerstwem Energetyki Litwy oraz memorandum o współpracy portów i uruchomieniu połączenia promowego Szczecin-Kłajpeda.

Mateusz Morawiecki rozmawiał też z prezydent Litwy Dalią Grybauskaitė. Uczestniczył również w spotkaniu premierów Litwy, Łotwy i Estonii.  

Zdaniem politologa, profesora Instytutu Stosunków Międzynarodowych i Nauk Politycznych UW Tomasa Janeliūnasa ta wizyta niesie nowe otwarcie w relacjach polsko-litewskich.

 

Ocieplenie wzajemnych relacji, zdaniem politologa, jest ważne w wielu aspektach, otwiera nowe możliwości we wspólnych działaniach na rzecz bezpieczeństwa wojskowego i ogólnie bezpieczeństwa w regionie, w realizacji wspólnych projektów energetycznych, jak również daje nadzieję na rozstrzygnięcie zadawnionych problemów dotyczących praw mniejszości polskiej na Litwie. „W tej chwili piłeczka jest po stronie Litwy – jest oczekiwanie na decyzje. Prawdopodobnie podczas wiosennej sesji parlamentu zostaną przyjęte ustawy o pisowni nazwisk w oryginale, w tym polskich. Byłby to dobry znak, że można osiągnąć kompromis, przede wszystkim w sprawach delikatnych, które przez dłuższy czas były zamrożone” – powiedział Tomas Janeliūnas.



Optymizm w kwestii poprawy relacji polsko-litewskich pojawił się już podczas niedawnej wizyty na Litwie prezydenta Polski Andrzeja Dudy. Antanas Valionis, litewski dyplomata, ambasador Litwy w Polsce w latach 1994–2000, minister spraw zagranicznych Litwy w latach 2000–2006 ocenił jednak, że odbudować przyjazne relacje z Polską trzeba, ale w obecnej sytuacji, kiedy Polsce zależy nie na dobrych relacjach z Litwą, lecz na sojusznikach w konflikcie z Unią Europejską, należy to czynić z dużą ostrożnością.

Jednak zdaniem politologa Tomasa Janeliūnasa na Litwie jest obecnie duże poparcie dla ocieplenia relacji na linii Wilno – Warszawa. „Zarówno eksperci, politolodzy, jak i przedstawiciele różnych partii pozytywnie postrzegają te wizyty i możliwość spotkań na najwyższym szczeblu politycznym” – ocenił w rozmowie z Wilnoteką.

Po wizytach prezydenta Andrzeja Dudy i premiera Mateusza Morawieckiego nie nastąpi przerwa w kontaktach bezpośrednich polityków polskich i litewskich. W niedzielę, 11 marca na uroczystościach z okazji 28. rocznicy odzyskania niepodległości będzie obecny marszałek polskiego sejmu Marek Kuchciński. Zdaniem Tomasa Janeliūnasa intensyfikacja kontaktów polsko-litewskich jest dobrą okazją, żeby „nie tylko składać formalne deklaracje na temat relacji strategicznych, lecz żeby na poziomie politycznym w wyraźny sposób dowieść, że nastąpiło ocieplenie relacji i stwarza to podstawy do podjęcia decyzji politycznych, w sprawie których dotychczas brakowało tzw. woli politycznej”.



Zdjęcia: Paweł Dąbrowski
Montaż: Edwin Wasiukiewicz
Współpraca: Edyta Maksymowicz