Światełko pamięci dla tych, którzy odeszli...


Fot. wilnoteka.lt
Dzień Wszystkich Świętych i Zaduszki to czas, kiedy wspominamy naszych bliskich zmarłych, ale też osoby znane i zasłużone, których być może nie znaliśmy osobiście, ale ceniliśmy i szanowaliśmy, które były dla nas wzorem i drogowskazem. W Wilnotece wspominamy dziś tych, którzy związani byli z Wilnem i Wileńszczyzną, a odeszli w ciągu minionych 12 miesięcy.
Umarłych wieczność dotąd trwa, dokąd pamięcią się im płaci. /Wisława Szymborska/

Gabriel Jan Mincewicz (1938- 2016)


Polityk, działacz społeczny, pedagog, muzykolog. Poseł na Sejm Litwy w latach 1992-2004, od 2007 r. aż do śmierci - wicemer rejonu wileńskiego. Był znany również jako założyciel i kierownik Zespołu Pieśni i Tańca "Wileńszczyzna". Był również założycielem zespołów "Orlęta", "Stokrotki", "Jutrzenka". W okresie sowieckim prowadził tajne kółka religijne "Promień" i "Świt". Wykonał ogromną pracę dokumentacyjną, jeżdżąc po wsiach, nagrywając melodie i zapisując słowa pieśni ludowych. Na podstawie zebranego materiału powstawały widowiska: "Zaloty", "Wesele wileńskie", "Noc Świętojańska na Wileńszczyźnie", "Kaziuki Wileńskie","Wieczorynka w Skrobuciszkach". Był też autorem książek poświęconych folklorowi Wileńszczyzny ("Pieśni Wileńszczyzny", "Nasze pieśni"), sam napisał blisko 30 utworów, które weszły do repertuaru "Wileńszczyzny" oraz innych polskich zespołów folklorystycznych. Współtworzył również podręczniki wychowania muzycznego i muzyki dla uczniów szkół polskich na Litwie. Był inicjatorem i organizatorem Festiwalu "Kwiaty Polskie" w Niemenczynie oraz Festiwalu Pieśni i Poezji Religijnej "Ciebie, Boże, wysławiamy". Zmarł nagle, 7 grudnia 2016 r. na zawał serca, w szpitalu w Santaryszkach. Miał 78 lat.

Pożegnanie w Wilnotece 

Ks. Marek Butkiewicz (1982-2016)


Ks. Marek Butkiewicz urodził się 10 kwietnia 1982 r. w Trokach. Ukończył Szkołę Średnią im. Henryka Sienkiewicza w Landwarowie. Był pierwszym kapłanem, absolwentem tej szkoły. Święcenia kapłańskie z rąk Jego Eminencji kardynała Audrysa Juozasa Bačkisa przyjął 12 kwietnia 2008 r. w katedrze wileńskiej. Początkowo, od 2008 do 2011 r., pełnił posługę kapłańską jako wikariusz parafii Ducha Świętego w Wilnie, od 2011 r. pracował w parafii Odnalezienia Krzyża Świętego w Kalwarii Wileńskiej. Wraz z innymi księżmi z Wileńszczyzny angażował się w organizację odbywającej się co roku w lipcu pielgrzymki Ejszyszki-Ostra Brama. Był kapłanem szanowanym i darzonym zaufaniem przez wiernych. Zmarł 14 grudnia 2016 r. w szpitalu, w wyniku ciężkiej choroby. Miał zaledwie 34 lata. 

Władysław Ławrynowicz (1944-2016)


Wileński malarz, działacz społeczny, pedagog, animator życia kulturalnego, współzałożyciel i prezes Twórczego Związku Polskich Artystów Malarzy na Litwie "Elipsa". Władysław Ławrynowicz wziął udział w ponad 120 zbiorowych i indywidualnych wystawach. Prace malarza są w galerii Malarstwa i Rzeźby Polskiej i Polonijnej w pałacu Chateau d' Halloy w Vadricourt, w kościołach i prywatnych zbiorach na Litwie i w Polsce, a także w wielu innych krajach europejskich, USA i Ameryki Południowej. Namalował IX stację drogi krzyżowej do Bazyliki Matki Boskiej z Gwadelupy w Mexico City. Był też ilustratorem. Artysta był nagrodzony wieloma dyplomami i nagrodami. Zmarł 15 grudnia 2016 r. Miał 72 lata.

Pożegnanie w Wilnotece 
Longin Komołowski (1948-2016)


Polski polityk, działacz związkowy i społeczny, wielki przyjaciel Wileńszczyzny. Pochodził z Pomorza, zawodowo związany ze Stocznią Szczecińską już w latach 70. zaangażował się w działalność opozycyjną, potem współtworzył regionalne struktury "Solidarności". W latach 1997-2001 i 2007-2011 zasiadał w Sejmie RP, w rządzie AWS przez dwa lata (1999-2001) sprawował urząd wiceprezesa Rady Ministrów oraz ministra pracy i polityki społecznej. Od 2000 do 2015 roku Longin Komołowski był także prezesem Polskiego Komitetu Paraolimpijskiego. Po katastrofie smoleńskiej, 13 czerwca 2010 r. zastąpił Macieja Płażyńskiego na stanowisku prezesa "Wspólnoty Polskiej". Wielokrotnie bywał na Wileńszczyźnie, wspierał działalność społeczną, kulturalną, samorządową i polityczną Polaków na Litwie oraz ich walkę o swoje prawa. Organizował poparcie środowisk polonijnych z całego świata dla rodaków na Kresach. Zmarł 30 grudnia 2016 r. po długiej i ciężkiej chorobie. Miał 68 lat.

Wiktor Węgrzyn (1939-2017)

Twórca, komandor i prezes zarządu Motocyklowych Rajdów Katyńskich oraz inicjator i organizator Motocyklowych Zlotów na Jasnej Górze im. ks. ułana Zdzisława Jastrzębiec-Peszkowskiego. Urodził się w Warszawie, ale w latach 70. wyemigrował do USA, prowadził tam księgarnię. Do Polski wrócił na przełomie lat 2000 i 2001. W 2001 r. założył Stowarzyszenie Międzynarodowy Motocyklowy Rajd Katyński, którego celem jest organizowanie rajdów motocyklowych do miejsc mordu i pochówku patriotów polskich. Jak opowiadał, po powrocie z emigracji dowiedział się, że w jakiejś szkole zrobiono test i 14 proc. uczniów powiedziało, że w Katyniu to Polacy zabijali Żydów. "Wróciłem do Chicago, do przyjaciół i zastanawiałem się, co tu zrobić. I przyszedł mi do głowy rajd motocyklowy. W Ameryce wiele takich jeździ, zwracają uwagę. I zorganizowałem taki upamiętniający zbrodnię katyńską w Polsce" - wspominał Węgrzyn. Jako komandor i uczestnik Rajdu Katyńskiego Wiktor Węgrzyn wielokrotnie bywał na Wileńszczyźnie. Zmarł 17 stycznia 2017 r. po długiej i ciężkiej chorobie. Miał 77 lat.

Pożegnanie w Wilnotece

Danuta Szaflarska (1915-2017) 


Aktorka teatralna i filmowa, znana z ponad 100 ról filmowych i ponad 80 ról teatralnych. Legenda polskiego kina i teatru związana była z Wilnem: w 1939 r., po ukończeniu Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej w Warszawie debiutowała na scenie wileńskiego Teatru na Pohulance. W ciągu dwóch lat pobytu w Wilnie zagrała około 20 ról: od klasyki po komedie. Następnie wyjechała do Warszawy. W latach 1942-1943 występowała w Teatrze Podziemnym, a później w Teatrze Frontowym Armii Krajowej. W powstaniu warszawskim była łączniczką. Po wojnie zagrała główne role w "Zakazanych piosenkach" i "Skarbie", dzięki czemu została pierwszą powojenną gwiazdą filmową. Pracowała do 102 lat. W listopadzie 2016 r. po raz ostatni wyszła na scenę teatralną. Zmarła 19 lutego 2017 r. 

Gustaw Lutkiewicz (1924-2017)

Urodził się w Kownie, dzieciństwo spędził w Wiłkomierzu. "Wychowywałem się na Litwie, w świecie, który nie był agresywny. Wśród ludzi łagodnych, ufnych wobec siebie i otoczenia. Dziś takie wartości prawie nic nie znaczą. Są tylko resztką przedwojennej kresowej poczciwości. Brakuje nam tamtego spokoju i poczucia bezpieczeństwa. W moim mieście Wiłkomierzu mieliśmy jednego tylko dyżurnego chuligana. A i to bardziej był dziwak niż bandyta" - mówił w jednym z wywiadów. W 1945 r. wraz z rodziną wyjechał do Polski. Ukończył Szkołę Teatralną w Łodzi. Zagrał w około 200 filmach i serialach telewizyjnych. Stworzył około 150 niezapomnianych kreacji teatralnych. Był też aktorem Teatru Polskiego Radia. Zmarł 24 lutego 2017 r. Miał 92 lata.

Pożegnanie w Wilnotece 

Edward (1935-2017) i Teresa (1945-2017) Szpilewscy


Edward Szpilewski był wybitnym matematykiem, teoretykiem w zakresie technik obliczeniowych, rachunku prawdopodobieństwa, statystyki matematycznej, sztucznej inteligencji, sieci neuronowych, metod rozpoznawania procesów losowych oraz szeregów czasowych. Był jednym z założycieli Stowarzyszenia Naukowców Polaków na Litwie (SNPL), popularyzatorem edukacji matematycznej w szkołach polskich na Litwie, profesorem Kowieńskiego Uniwersytetu Technologicznego oraz Uniwersytetu w Białymstoku. Teresa Szpilewska była wieloletnią nauczycielką klas początkowych i języka rosyjskiego w Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Wilnie. Zginęli tragicznie 8 maja 2017 r. 

Algis Kalėda (1952-2017)
 

Literaturoznawca, krytyk literacki, tłumacz, wieloletni kierownik Centrum Polonistycznego Uniwersytetu Wileńskiego. Prof. Algis Kalėda był badaczem literatury litewskiej i polskiej, krytykiem literackim, tłumaczem (przełożył m.in. utwory Cz. Miłosza, W. Szymborskiej, S. Mrożka, S. Lema, W. Gombrowicza, B. Schulza), autorem książek "Adam Mickiewicz" (1985), "Słownik litewsko-polski" (Wilno 1991, Warszawa 2008), "Litwo, matko nasza miła... Antologia literatury polskiej o Litwie" (Wilno 1996), "Dzieje literatury litewskiej 1918-2000" (Warszawa 2000) i in., ponad 120 artykułów i recenzji. Zmarł 11 maja 2017 r. Miał 64 lata. 

Pożegnanie w Wilnotece 
Piotr Termion (1934-2017)



Wieloletni organista parafii św. Teresy i Kaplicy Ostrobramskiej w Wilnie, pierwszy dyrygent Polskiego Artystycznego Zespołu Pieśni i Tańca "Wilia" - poprowadził chór "Wilii" podczas pierwszego koncertu zespołu, który odbył się 8 maja 1955 r. w auli Uniwersytetu Wileńskiego. Przez blisko 60 lat pełnił funkcję organisty w kościele św. Teresy i Kaplicy Ostrobramskiej. Zmarł 15 maja 2017 r. Miał 83 lata. 

Pożegnanie w Wilnotece 

Ks. Jan Szutkiewicz (1932-2017)


Wieloletni proboszcz parafii pw. św. Bartłomieja Apostoła w Wilnie na Zarzeczu. Urodził się w Białymstoku, studiował w Międzydiecezjalnym Seminarium Duchownym w Kownie. Święcenia kapłańskie przyjął 16 lipca 1983 roku. Jesienią tego samego roku został proboszczem w parafii rzymskokatolickiej w Łyntupach na Białorusi. Pracował w Postawach na Białorusi i w Mińsku. W ciągu 14 lat pracy duszpasterskiej w archidiecezji mińsko-mohylewskiej odbudował kilka kościołów, przyczynił się do odrodzenia Kościoła katolickiego na Białorusi. W 1997 r. przeniósł się na Litwę. Do jego obowiązków jako proboszcza parafii pw. św. Bartłomieja  należała praca duszpasterska wśród zamieszkałych w Wilnie Białorusinów obrządku rzymskokatolickiego. Ks. Jan Szutkiewicz był nie tylko pobożnym duszpasterzem, ale również wszechstronnie uzdolnionym człowiekiem. Umiał szyć ornaty i inne szaty liturgiczne. Lubił muzykę, szczególnie - sakralną, znał się na sztuce robienia witraży. Zmarł 5 czerwca. Miał 84 lata. 

Pożegnanie w Wilnotece
 
Stanisław Radewicz (1923-2017)


Podporucznik Stanisław Rodziewicz, ps. "Warneńczyk", żołnierz AK, łagiernik, uczestnik Operacji Ostra Brama, żołnierz legendarnego dowódcy Jana Borysewicza ps. "Krysia", zesłaniec syberyjski. 
Jako młody chłopak, w końcu 1943 r. trafił do oddziału AK, dowodzonego przez por. Stanisława Szabunię ps. "Licho". Został skierowany do żandarmerii i przydzielony do ochrony dowódcy 2. batalionu 77 pp Okręgu Nowogródzkiego kpt. Jana Borysewicza "Krysi". Uczestniczył w Operacji "Ostra Brama" - brał udział w walkach o Wilno. Jak wielu żołnierzy AK został zesłany do Kaługi. Po powrocie z zesłania, w 1949 r. został aresztowany przez NKWD i wywieziony do łagru, skąd wrócił dopiero po śmierci Stalina. Po odzyskaniu przez Litwę niepodległości działał w Klubie Weteranów AK. Zmarł 12 czerwca. 

Jolanta Teresa Pietkiewicz-Maciejewska (1962-2017)


Wieloletnia solistka Polskiego Artystycznego Zespołu Pieśni i Tańca "Wilia", polonistka, współzałożycielka Wileńskiego Towarzystwa Dobroczynności, które co roku organizuje wigilie Bożego Narodzenia dla osób samotnych. Należała też do świeckiego zakonu franciszkanów, którego była przełożoną. Wraz z mamą, Jadwigą Pietkiewicz, przez wiele lat należała do chóru parafii św. św. Piotra i Pawła w Wilnie. Odeszła 2 lipca 2017 r. Miała 55 lat. 

Pożegnanie w Wilnotece 

Konstanty Gryniewicz (1981-2017)


Młody wilnianin, mąż, ojciec, były operator Wilnoteki i zw.lt. Miał mnóstwo planów i nadziei na przyszłość. Przegrał walkę z glejakiem wielopostaciowym - nowotworem złośliwym mózgu. Walczył do ostatka, wspierany przez rodzinę i przyjaciół. Zawsze uśmiechnięty, optymista, otwarty na świat i ludzi, wierzył, że chorobę, która go dopadła, da się pokonać. Odszedł 31 sierpnia, na dzień przed rozpoczęciem nowego roku szkolnego, kiedy dla jego 7-letniej córeczki Patrycji po raz pierwszy miał zabrzmieć pierwszy dzwonek. Miał 36 lat.

Pożegnanie w Wilnotece 

Pamiętamy...