Suwalszczyzna - pasterki dla mniejszości litewskiej

Gmina Puńsk leży w województwie podlaskim. Od strony północno-wschodniej sąsiaduje z Litwą. W jej skład wchodzą 33 wsie. Gminę zamieszkuje 4611 mieszkańców, w tym 80% stanowi ludność narodowości litewskiej.

Puńsk to jednocześnie największa parafia mniejszości litewskiej w Polsce. Według szacunkowych danych z 4 tysięcy wiernych, ponad 75 procent to społeczność litewska. Jak co roku, odprawiane są tu dwie pasterki, w języku polskim i litewskim, i jak co roku zmienia się kolejność pasterek. W tym roku pierwszą, o godzinie 21.00, odprawiono w języku polskim, następnie o 23.00 - po litewsku.

Ksiądz Czesław Bagan, proboszcz puńskiej parafii, mówi, że wiernym bardziej odpowiada ta wcześniejsza pasterka, bez względu na język, w którym jest odprawiana, zawsze gromadzi większą liczę wiernych. "Wypiją kawę po kolacji wigilijnej i do kościoła" - komentuje ksiądz Bagan.

Zwyczaj odprawiania mszy w dwóch jezykach panuje w Puńsku nie tylko w czasie Bożego Narodzenia, także na Wielkanoc są tu dwie msze rezurekcyjne. Jak mówi ksiądz Bagan, "były próby łączenia obu języków w jednym nabożeństwie, ale wierni nie byli z tego zadowoleni". Również każdej niedzieli odbywają się tutaj msze święte w dwu językach, o godzinie 8.00, 11.00 oraz o 12.15 w języku litewskim oraz o 10.00 w języku polskim.

Puński duchowny przypomina, że w poprzednim ustroju, by odprawić nocne nabożeństwo, trzeba było uzyskać specjalne zezwolenie ówczesnego MSWiA na zorganizowanie "nocnego zgromadzenia". Pozwolenie takie było konieczne, ponieważ Puńsk leży w strefie nadgranicznej. Obecnie, kiedy Polska i Litwa należą do UE i do strefy Schengen, ten problem już nie istnieje...

W Sejnach i Smolanach pasterki po litewsku zostały odprawione w piątek o 22.00. Po nich, o północy, odbyły się tam nabożeństwa w języku polskim.

Sejny to miasteczko położone w północno-wschodniej części Polski, przy granicy z Republiką Litewską. Liczy ponad 6000 mieszkańców, w tym 1500 Litwinów. Wielu Litwinów zamieszkuje okoliczne wsie, to na przykład: Dusznica, Żegary, Burbiszki, Klejwy, Łumbie Romanowce, Ogrodniki. Obecnie w Sejnach znajduje się Konsulat Republiki Litewskiej, od 1999 roku działa Dom Litewski, w którym koncentruje się życie kulturalne Litwinów z okolic.

Polscy Litwini mieszkają głównie na Suwalszczyźnie. Według danych działających w tym regionie organizacji łącznie mieszka tam 20-25 tysięcy osób mniejszości litewskiej. Jednak według spisu powszechnego sprzed kilku lat, którego wyniki są podważane przez organizacje wszystkich mniejszości narodowych z województwa podlaskiego jako niewiarygodne, mniejszość litewska w Polsce liczy niecałe sześć tysięcy osób.

Przykłady tych miejscowości pokazują, że respektowanie praw mniejszości narodowych, a także zgodne współistnienie ludności posługującej się językiem polskim i litewskim, jest możliwe. Co więcej, można to osiągnąć bez uszczerbku dla którejkolwiek ze stron...

Na podstawie: PAP, inf.wł.