Strasburg orzekł 50 tys. euro odszkodowania dla pokrzywdzonego wilnianina

Wyrok nie oznacza jednak, że Europejski Trybunał Praw Człowieka zobowiązał państwo do zapłaty ceny rynkowej za całą ziemię, która podlega zwrotowi.

Po odzyskaniu przez Litwę niepodległości 78-letni Alfonsas Vytautas Paukštis rozpoczął starania o odzyskanie prawie 2 ha ziemi, którą w latach 30 nabył jego ojciec. Własność została znacjonalizowana w okresie sowieckim. 14 lat temu, pomimo sprzeciwu spadkobiercy przedwojennych właścicieli, administracja naczelnika powiatu wileńskiego przekazała działkę o powierzchni 9 arów na własność innej osobie. 

Zarówno kontroler sejmowy, jak Narodowa Służba Rolna i prokurator ustalili, że przekazanie wówczas ziemi na własność osobie trzeciej nastąpiło wbrew obowiązującym na Litwie przepisom, gdyż Alfonsas Vytautas Paukštis miał prawo pierwszeństwa do gruntów. 

Sąd w Strasburgu wydając wyrok podkreślił, że nie można pominąć faktu, że w 2003 roku cena rynkowa działki o powierzchni 9 arów wynosiła 46 900 euro, zaś wilnianinowi za całą działkę - o powierzchni prawie 2 ha - zaproponowano wówczas jedynie 5 200 euro.

Trybunał orzekł, że Litwa złamała Europejską Konwencję Praw Człowieka w zakresie ochrony własności i zobowiązała państwo do uiszczenia na rzecz wnioskodawcy kwoty w wysokości 46 900 euro - za wyrządzoną szkodę, 6 500 euro - za szkody niematerialne oraz 575 euro tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Sąd oddalił natomiast wniosek spadkobiercy o zobowiązanie państwa do wypłacenia mu odszkodowania w wysokości wartości rynkowej za pozostałe grunty, ponieważ zgodnie z litewskim prawem, obowiązuje zasada częściowej restytucji mienia.

Trybunał w Strasburgu zauważył, że konwencja jako taka nie zapewnia automatycznie prawa do przywrócenia własności nieruchomości poprzednim właścicielom i ich spadkobiercom. Nie może też być rozumiana jako zobowiązanie poszczególnych państw do przywrócenia własności, z której wywłaszczono mieszkańców przed ratyfikowaniem przez te państwa konwencji.

Na podstawie: BNS