Sejm rozpoczął omawianie ustawy o mniejszościach narodowych
Do 1 stycznia 2010 roku obowiązywała ustawa o mniejszościach narodowych, przyjęta jeszcze w 1989 roku, gdy Litwa była republiką radziecką. W 1991 roku wprowadzono wąską nowelizację tej ustawy, polegającą głównie na zamianie zapisu Litewska Socjalistyczna Republika Radziecka na zapis Republika Litewska.
Następnie ustawa była kilkakrotnie przedłużana, aż jej ważność wygasła z końcem 2009 roku.
We wtorek Sejmowi przedstawiono dwa projekty nowej ustawy: rządowy minister sprawiedliwości Eweliny Dobrowolskiej oraz posłów Akcji Wyborczej Polaków na Litwie – Związku Chrześcijańskich Rodzin (AWPL-ZChR), który został odrzucony. Dalsze prace nad projektem będą kontynuowane jesienią.
Zgłoszenie projektów we wtorek wywołało ostrą dyskusję pomiędzy minister Eweliną Dobrowolską a posłanką AWPL-ZChR Ritą Tamašunienė, zdaniem której „rządowy projekt wnosi (jezcze) więcej niepewności i niejasności”.
Tamašunienė przypomniała, że do 2020 r. istniała grupa robocza ds. opracowania ustawy o mniejszościach narodowych, której przewodniczyła Dobrowolska. „Spodziewaliśmy się, że minister, która wyszła z inicjatywą, przyniesie projekt stworzony przez grupę roboczą, ale nie, przepraszam za wyrażenie, zgwałcony projekt ustawy” - powiedziała Tamašūnienė.
Minister Dobrowolska z kolei zaznaczyła, że AWPL-ZChR nie reprezentuje wszystkie mniejszości narodowe.
„To nie Akcja Wyborcza Polaków decyduje o tym, czego chcą mniejszości narodowe. Nie reprezentujecie mniejszości narodowych i nie jesteście jedynymi Polakami” w kraju – wskazała Dobrowolska.
Odrzucony projekt AWPL-AChR przewidywał m.in. zakaz asymilacji mniejszości narodowej wbrew jej woli.
Tak samo jak w przypadku projektu rządowego, projekt AWPL-AChR miał zapewniać prawo do edukacji w języku mniejszości narodowej w szkołach ogólnokształcących i nieformalnych.
Projekt Tamašunienė przewidywał też możliwość otrzymywania informacji w języku ojczystym w samorządach, w których mniejszości narodowe stanowią co najmniej 10 proc. wszystkich mieszkańców.
Z kolei projekt resortu sprawiedliwości, który będzie omawiany przez Sejm podczas sesji jesiennej, definiuje pojęcie mniejszości narodowej, określa podstawy prawne, warunki oraz procedury edukacji, rozwoju kultury mniejszości narodowych i rozpowszechniania informacji w językach mniejszosci narodowych.
Rządowy projekt zakłada też, że każdy przedstawiciel mniejszości narodowej ma zagwarantowane prawo do swobodnego i nieograniczonego posługiwania się własnym językiem w sferze prywatnej i publicznej w formach ustnej i pisemnej, do zrzeszania się w organizacjach i partiach, do nauki w swoim języku w szkołach, do posiadania własnych mediów oraz do promowania swojej kultury, zwyczajów i języka.
Na podstawie: BNS, ELTA, LRT
