Samuel Bak uhonorowany odznaczeniem państwowym
Odznaczenie wybitnemu malarzowi, aktywnemu propagatorowi pamięci o wileńskim getcie zostało przyznane z okazji 100-lecia odbudowy państwa litewskiego.
Samuel Bak przebywa w Wilnie z trzydniową wizytą (21–23 maja). We wtorek o godz. 18 odwiedzi Centrum Tolerancji, gdzie eksponowane są jego prace. Spotka się tu z wilnianami i gośćmi stolicy.
W planach wizyty – spotkania z przewodniczącym Sejmu Viktorasem Pranckietisem, minister kultury Lianą Ruokytė-Jonsson, merem Wilna Remigijusem Šimašiusem, rektorem Uniwersytetu Wileńskiego Artūrasem Žukauskasem, dyrektor Poczty Litewskiej Astą Sungailienė (S. Bak jest jednym ze 100 osób, których twarze uwiecznione zostaną w serii znaczków pocztowych Globali Lietuva, pol. Globalna Litwa), weźmie udział w dyskusji nt. Sprawiedliwych wśród Narodów Świata w Ambasadzie Szwecji w Wilnie.
Przypomnijmy, urodzony w Wilnie światowej sławy malarz, litwak Samuel Bak został oficjalnie 15. honorowym obywatelem Wilna. Uroczysta ceremonia wręczenia mu regaliów odbyła się w środę, 15 listopada ub.r. w wileńskim Ratuszu. Artysta plastyk przyjechał specjalnie na tę okazję ze Stanów Zjednoczonych.
Z okazji otwarcia w Wilnie Muzeum Samuela Baka (ul. Naugarduko 10/2) wybitny malarz sprezentował placówce ponad 50 swoich prac. Muzeum działa jako filia Państwowego Muzeum Żydowskiego im. Gaona Wileńskiego i jest jedyne na świecie poswięcone dorobkowi wyłącznie tego malarza.
Malarz urodził się w Wilnie 12 sierpnia 1933 roku. W czasie wojny został zamknięty wraz z rodzicami przez nazistów w wileńskim getcie. Jako ośmioletni chłopiec wymalowywał dla całej rodziny obowiązkowe gwiazdy Dawida. W getcie miała miejsce pierwsza wystawa jego rysunków. Wraz z matką udało mu się przetrwać. Ostatnie miesiące do wyzwolenia Samuel Bak spędził wraz z matką ukryty przez zakonnicę Marię Mikulską w klasztorze benedyktynek w Wilnie. Jego ojciec, który pracował w zakładach naprawczych samochodów w Wilnie HKP 526, został rozstrzelany przez Niemców w lesie ponarskim na krótko przed wyzwoleniem – w pierwszych dniach lipca 1944 roku. Jego dziadkowie zostali rozstrzelani przez kolaborujących z nazistami Litwinów w Ponarach wcześniej – w 1941 roku, na samym początku okupacji Wilna przez Niemców.
Po zajęciu miasta przez Armię Czerwoną i pacyfikacji oddziałów Armii Krajowej matka artysty zdecydowała się wyjechać z miasta. Uzyskała wraz z chłopcem prawo do repatriacji do Polski. Początkowo mieszkali oni w Łodzi, następnie zdecydowali się wyjechać dalej – do amerykańskiej strefy okupowanych Niemiec, gdzie od 1945 roku mieszkali w jednym z obozów dla uchodźców w Landsbergu nad Lechem. W 1948 roku S. Bak wyjechał wraz z matką do Izraela.
Po ukończeniu szkoły i odbyciu służby wojskowej w Izraelu wyjechał do Francji, by studiować na Akademii Sztuk Pięknych w Paryżu. W miarę jak jego obrazy uzyskiwały światowy rozgłos, mieszkał kolejno we Włoszech, Izraelu, USA, Francji, Szwajcarii. Obecnie artysta mieszka w Weston niedaleko Bostonu w stanie Massachusetts w Stanach Zjednoczonych.
Od 1959 r. S. Bak organizował wystawy indywidualne w galeriach i muzeach na całym świecie – w Rzymie, Londynie, Paryżu, Montrealu, Jerozolimie. Pierwsza wystawa w Wilnie została zorganizowana w 2001 roku. Wtedy po raz pierwszy od czasu wojny odwiedził rodzinne miasto. Wracał tu później niejednokrotnie. S. Bak jest doktorem honoris causa Kolegium Sztuki i Designu w Massachusetts (Massachusetts College of Art and Design).
Artysta, który zdobył światową sławę, nigdy nie zapomniał rodzinnego Wilna, dramatycznych przeżyć z okresu dzieciństwa oraz pierwszych poszukiwań twórczych.
Styl Samuela Baka łączy w sobie doskonałe formy renesansowe i przestrzenie metafizyczne, na swój sposób interpretuje ikonografię, symbolizm.
Na podstawie: president.lt, jmuzeum.lt, lt.wikipedia.org