Rzeczpospolita Pawłowska - wzór do naśladowania

Konkurs ogłoszony przez solecznicki oddział Związku Polaków na Litwie miał spore zainteresowanie: zgłosiło się 100 uczestników. Były to zarówno prace dziecięce, ale też przygotowane przez dorosłe osoby: rysunki, wiersze, film, piosenka. Nie tylko z rejonu solecznickiego. "Bardzo się zdziwiłam, kiedy otrzymaliśmy zdjęcia od członków klubu fotograficznego z Olity. Jeden z uczestników wykonał 40 zdjęć Republiki Pawłowskiej. Są to profesjonalne, piękne zdjęcia robione w różnych porach roku - mógłby z tego powstać wspaniały album" - powiedziała Wilnotece Beata Pietkiewicz, główna organizatorka konkursu, wiceprezes Solecznickiego Rejonowego Oddziału ZPL, wicedyrektor Administracji Samorządu Rejonu Solecznickiego. 

Uroczystość wręczenia nagród zwycięzcom miała się odbyć w Pawłowie, w malowniczej scenerii ruin dawnego pałacu. Niestety pogoda pokrzyżowała plany - impreza odbyła się w auli Gimnazjum im. P.K. Brzostowskiego w Turgielach. Oto lista laureatów:

I kategoria wiekowa:
1 miejsce - Patryk Lewanowicz, Gimnazjum im. Jana Śniadeckiego, klasa 4;
2 miejsce - praca zbiorowa uczniów z Centrum Wielofunkcyjnego w Janczunach;
3 miejsce - Krystyna Adamowicz, Gimnazjum im. A. Krepsztul w Butrymańcach, 6 klasa.

II kategoria wiekowa:
1 miejsce - Wioleta Sawiel, Anżelika Drab, Gimnazjum im. A. Krepsztul w Butrymańcach;
2 miejsce - Edvardas Tarasevičius, Gimnazjum im. P.K. Brzostowskiego w Turgielach, klasa 8;
3 miejsce - praca zbiorowa uczniów Gimnazjum w Ejszyszkach.

III kategoria wiekowa:
1 miejsce - Nadieżda Fiedotowa, Jaszuny;
2 miejsce - Stasys Šmigelskis, Olita;
3 miejsce - Justyna Dowda, Soleczniki.

Zwycięzcy konkursu otrzymali nagrody rzeczowe i dyplomy. Organizatorzy zadbali jednak o upominki dla wszystkich uczestników: każdy otrzymał pamiątkowy kubek i dyplom.

Podsumowanie konkursu poświęconego 250. rocznicy założenia Republiki Pawłowskiej było okazją przypomnienia dziejów tego minipaństwa, które istniało prawie 30 lat i choć od jego upadku minęły już dwa stulecia, pamięć o nim w kolejnych pokoleniach mieszkańców tych ziem trwa. Zgodnie ze złożoną niegdyś ks. Brzostowskiemu obietnicą, dziadkowie opowiadali swoim wnukom o tym, że istniało takie państwo z własnymi konstytucją, monetą, szkolnictwem i siłami zbrojnym, państwo wolnych, zaradnych i świadomych obywateli.

Ostatnio - między innymi dzięki staraniom solecznickiego samorządu - dowiaduje się o tej chlubnej przeszłości coraz więcej osób niezwiązanych rodzinnie i sentymentalnie z tymi stronami. Ruiny pałacu w Pawłowie zwiedzają wycieczki oraz turyści indywidualni, a w weekendy wręcz "okupują" je młode pary, które przyjeżdżają tu aż z Wilna na ślubne sesje zdjęciowe. Coraz częściej turyści zaglądają też do działającego w Gimnazjum im. P.K. Brzostowskiego w Turgielach muzeum, w którym zgromadzone zostały interesujące i unikatowe eksponaty dotyczące Republiki Pawłowskiej, Pawła Ksawerego Brzostowskiego, przeszłości Turgiel.

"Teren był zarośnięty krzakami, wysoką trawą, nawet ruin nie było widać. Udało się uporządkować teren, założyć trawniki, ustawić pomnik, tablicę pamiątkową, tablice informacyjne, czyli przygotować teren do zwiedzania. Najważniejsze jednak jest upowszechnianie idei Republiki Pawłowskiej: co tu się działo, jak powstała, jak to możliwe, że wszyscy ludzie, którzy wówczas tu mieszkali, w ciągu 25 lat stali się piśmienni, jak zostały przeprowadzone tak rewolucyjne reformy oświatowe, gospodarcze, rolnicze. Byli to zwykli ludzie, ale jak się okazuje, człowiek ma w sobie założony boski potencjał, potrafi żyć i pracować inaczej, jeżeli wierzy i ma nadzieję. Ks. Brzostowski na własnym przykładzie, słowem i czynem, pokazał, że można żyć w przyjaźni i dobrobycie, jeżeli każdy będzie przestrzegał elementarnych zasad współżycia. Możemy to nazwać dekalogiem moralności, zasadami funkcjonowania społeczeństwa - dużej społeczności i małej wspólnoty - kiedy obowiązuje praca, nauka, poszanowanie innego człowieka, wzajemne wsparcie, świadomość, że to jest nasze, wspólne" - w rozmowie z Wilnoteką powiedział Zdzisław Palewicz, mer rejonu solecznickiego, prezes Solecznickiego Rejonowego Oddziału ZPL.

Zdaniem mera, idee, na których ks. P.K. Brzostowski zbudował swoje państwo, są aktualne również dziś, dlatego tak ważne jest zachowanie jego dziedzictwa. "Dzisiaj jest to raczej nierealne, żeby odbudować tutaj wszystko tak, jak było kiedyś, ale krok po kroku trzeba robić. I trzeba marzyć. To nie jest idée fixe, to jest potrzebne ludziom różnych pokoleń, żyjącym dziś i tym, którzy będą żyli w przyszłości, gdyż jest to wzór do naśladowania. Wzór człowieka, który podjął się wysiłku realizacji swoich pomysłów, idei. I to mu się udało. Wierzę, że nam się też uda. Odrestaurowaliśmy kapliczkę, dzięki wsparciu Departamentu Ochrony Dziedzictwa odnawiamy dawną lodownię - powstanie tam punkt informacji turystycznej. Planujemy konserwację ruin" - Zdzisław Palewicz wierzy, że przyjdzie czas, kiedy znajdzie się człowiek, który zainwestuje w odbudowę Pawłowa.