Rodziny wygnane. Losy Januszkiewiczów


Fot. Wilnoteka
Nie jest znana dokładna liczba Polaków – mieszkańców Wilna i Wileńszczyzny, Kresów II Rzeczypospolitej i Litwy Kowieńskiej więzionych, zesłanych, pomordowanych przez sowietów w czasie wojny i po wojnie. Szeregi byłych zesłańców i ofiar wywózek przerzedza czas. Przedstawiamy tułacze losy rodziny Januszkiewiczów. Są to bezcenne relacje o systemie stalinowskich represji, zniewadze, głodzie, brudzie i zniewoleniu.
 

22 maja 1948 roku do domu rodziny Januszkiewiczów w Gowsztanach pod Niemenczynem wtargnęli uzbrojeni żołnierze. W domu była tylko matka – Jadwiga Januszkiewicz wraz z trójką dzieci. Głowę rodziny – Jana Januszkiewicza wraz z synem – również Janem - tuż po zajęciu Wileńszczyzny w 1944 roku sowieci wywieźli na Donbas. Ojciec z kopalni już nie wrócił. Syn pracował w kopalni pod Moskwą, po powrocie zaciągnął do szeregów AK. Został skazany na 10 lat lagrów. Jadwiga Januszkiewicz z kilkunastoletnimi dziećmi - Jadwigą, Ireną i Marianem na wygnaniu w obwodzie Krasnojarskim spędzili 8,5 lat. Syn Ryszard uniknął wywózki, bo przebywał u rodziny w Wilnie. Po śmierci Stalina Januszkiewiczowie mieli zakaz powrotu do Wilna. Wyjechali do Polski. 
Hostorię rodziny opowiadają siostry Jadwiga Krzyżańska i Irena Gomulińska z domu Januszkiewicz.


Zdjęcia: Eryk Iwaszko
Montaż: Tomasz Maksymowicz