"Nieprzewodnik" po Litwie

Jacek Kiełpiński powiedział, że pomysł na napisanie tego typu książki zaczął się rodzić, gdy przygotowywał się on do wywiadu z Tomasem Venclovą. Szukając w różnych źródłach informacji o Litwie, stwierdził, że Polacy o sąsiadach wiedzą bardzo mało. Wiedza ta najczęściej dotyczy obiektów historycznych i sakralnych (Ostra Brama, Cmentarz na Rossie, Troki) bądź też problemów mniejszości polskiej na Litwie (kwestia pisowni nazwisk, zwrotu ziemi).

Postanowił więc wraz z kolegami napisać książkę, która nie będzie kolejnym przewodnikiem, ale ukaże polskiemu czytelnikowi dziennikarską panoramę dawnej i współczesnej Litwy. Stąd też ta, a nie inna forma publikacji: krótkie reportaże, wywiady.

"Plan był taki: Rozmawiamy z tymi, którzy na Litwie sześćset lat po Grunwaldzie najwięcej znaczą, z tymi, którzy są najbardziej wyraziści, i z tymi, czasem anonimowymi, którzy rozsławiają ten niewielki kraj. Niektóre spotkania wydawały się oczywiste - z panią prezydent, z premierem. Inne już zależały od naszej inwencji - prosiliśmy o rozmowę wybranych artystów, naukowców, polityków, dziennikarzy". (Ze wstępu do książki).

Wśród rozmówców znaleźli się między innymi: przewodniczący Konferencji Episkopatu Litwy arcybiskup Kowna Sigitas Tamkevičius, minister spraw zagranicznych Audronis Ažūbalis, zastępca redaktora naczelnego dziennika „Lietuvos Rytas” Rymvydas Valatka i dyrektor generalny kowieńskiego Žalgirisu Paulius Motiejūnas.

Autorzy zaznaczyli, że ich dążeniem było odnalezienie „ducha Litwy”, poznanie jej mieszkańców, ich stosunku do Polski i Polaków. Starali się też znaleźć odpowiedź na pytanie, dlaczego sąsiadujące ze sobą kraje, które łączy wielowiekowa tradycja, ciągle się kłócą.

Stosunkowo niewiele miejsca poświęcono problematyce polskiej mniejszości na Litwie. Wynika to z założenia, że książka ma całościowo opowiadać o Litwie, musiano więc zachować odpowiednie proporcje, a zdaniem wydawcy i tak zbyt wiele razy pojawia się wątek litewskich Polaków.

Toruńscy dziennikarze zgodnie stwierdzili, że są zachwyceni pobytem na Litwie, jej przyrodą, kulturą, a także przychylnością wszystkich rozmówców, z którymi przeprowadzali wywiady. Mają już pomysł na kolejną książkę o Litwie.

Publikacja „Pogoń za Litwą. Sześćset lat po Grunwaldzie” niebawem ma się ukazać w sprzedaży w księgarniach w Polsce. W litewskiej wersji językowej będzie do kupienia na Litwie.

Ciekawostką jest, że redaktorzy przygotowujący litewską wersję, za zgodą autorów, postanowili opuścić dwa sąsiadujące ze sobą wywiady - z przewodniczącym Związku Polaków na Litwie Michałem Mackiewiczem i założycielem i prezesem stowarzyszenia Vilnija Kazimierasem Garšvą.

Spotkanie autorskie uzupełniło przedstawienie "Niedokończona historia lata" oparte na poezji Wisławy Szymborskiej (w litewskiej wersji językowej) w reżyserii i wykonaniu Dalii Michelevičiutė. Znakomitej deklamacji towarzyszył taniec (opracowanie choreograficzne - Audrius Kairys), muzyka (opracowanie muzyczne i perkusja - Sergiej Jerpieliow) i partie wokalne w wykonaniu wspaniałej Eweliny Saszenko, która także skomponowała muzykę do wierszy polskiej noblistki.

Na podstawie: Inf. wł.