"Inka" i "Zagończyk" pochowani z honorami

Pogrzeb poprzedziła msza w Bazylice Mariackiej w Gdańsku, odprawiona przez metropolitę gdańskiego abp. Sławoja Leszka Głódzia. Arcybiskup powiedział w homilii, że bohaterowie antykomunistycznego podziemia, Danuta Siedzikówna "Inka" i Feliks Selmanowicz "Zagończyk", po latach doczekali się chrześcijańskiego pogrzebu. Jak zaznaczył, choć "Inkę" i "Zagończyka" dzieliła różnica wieku i doświadczenie życiowe, oboje poszli na służbę ojczyźnie. Hierarcha zwrócił uwagę na doświadczenie życiowe i odwagę 18-letniej Inki. W jej młodym życiu dotknęło ją wiele rodzinnych tragedii. Po tych doświadczeniach mogła "się skryć, duchowo skulić". Jak powiedział metropolita, "Inka" jednak postąpiła inaczej - swoje serce "ofarowała na służbę niepodległej". Arcybiskup dodał też, że uroczytości są dowodem dziejowej sprawiedliwości wobec bohaterów podziemia antykomunistycznego.

W ostatniej drodze Żołnierzom Wyklętym, z bazyliki na Cmentarz Garnizonowy, oprócz ich rodzin, w kondukcie żałobnym przez ulice Gdańska towarzyszyli m.in. prezydent Andrzej Duda, marszałek Sejmu Marek Kuchciński, marszałek Senatu Stanisław Karczewski, premier Beata Szydło. Prezydent Andrzej Duda przekazał rodzinom bohaterów flagi państwowe, którymi spowite były trumny podczas niedzielnych uroczystości. Postanowieniem prezydenta RP "Zagończyk" został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz mianowany na stopień podpułkownika. "Inka" została pośmiertnie awansowana na stopień podporucznika.

Szczątki bohaterów spoczęły w sąsiadujących ze sobą grobach, usytuowanych nieopodal cmentarnej kwatery nr 14, którą badał zespół pracowników IPN, z nadzieją na zlokalizowanie kilkudziesięciu pochowanych tam w latach 40. i 50. ubiegłego wieku ofiar komunizmu, zabitych w pobliskim areszcie przy ul. Kurkowej.

"Szukamy w Polsce setek miejsc, gdzie komuniści ukryli zwłoki tysięcy Polaków; gdyby się zdarzyło tak, że nie starczy nam życia, by tego dzieła dokonać, to wierzę że zrobią to następne pokolenia" - powiedział wiceprezes IPN prof. Krzysztof Szwagrzyk, który kierował ekipą pracowników IPN, która odnalazła szczątki "Inki" i "Zagończyka". Jak podkreślił, ci co zabili "Inkę" i "Zagończyka" przegrali. "Wydawało im się, że to, co zrobili, zostanie na wieki, stało się inaczej. Wiele lat od upadku komunizmu (...) możemy powiedzieć, że upomnieliśmy się o naszych bohaterów, spełniliśmy swój obowiązek" - podkreślił Szwagrzyk.

Wnuczka "Zagończyka" Barbara Budzińska podkreśliła: "Nasi bohaterowie zginęli za Polskę, dlatego proszę: rozmawiajmy z naszymi dziećmi, wnukami o Polsce, historii, aby i oni, tak jak ja dziś, mogły powiedzieć z dumą, że są Polakami". Dodała, że 4 lutego 2016 r. przyszedł na świat najmłodszy członek jej rodziny. "Wspólną decyzją mojego syna Mariusza i jego żony Moniki na imię ma Feliks. Jest to praprawnuk Feliksa Selmanowicza "Zagończyka" - powiedziała podczas uroczystości. Siostrzenica "Inki", Danuta Ciesielska (urodziła się pięć lat po śmierci sanitariuszki AK, imię otrzymała na cześć ciotki) podkreśliła, że "historia zatoczyła symboliczne koło". "Przywróciła prawdę i pamięć, wbrew wszystkiemu i wbrew usiłowaniom wielu. Żołnierze Wyklęci wrócili do nas po długich latach. Mam nadzieję, że wrócili też na stałe do historii Polski już nie jako wyklęci, ale jako żołnierze niezłomni walczący o piękną, wolną Polskę (...) Ciociu, możesz w końcu spać spokojnie, zachowałaś się przecież jak trzeba" - mówiła krewna "Inki".

Miejsce pochówku "Inki" i "Zagończyka" długo pozostawało nieznane. 1 marca 2015 r. w Narodowym Dniu Pamięci Żołnierzy Wyklętych podczas uroczystości w Pałacu Prezydenckim IPN ogłosił, że badania genetyczne potwierdziły, iż kobiece szczątki odnalezione na Cmentarzu Garnizonowym w Gdańsku należą do Danuty Siedzikówny. Z kolei w czerwcu br. IPN poinformował, że męskie szczątki znalezione obok pochówku "Inki", to szczątki "Zagończyka". Rodziny zadecydowały o wspólnym pochówku.

Danuta Siedzikówna, ps. Inka, urodziła się 3 września 1928 r. W wieku 15 lat złożyła przysięgę AK i odbyła szkolenie sanitarne, służyła m.in. w wileńskiej AK. W czerwcu 1946 r. została wysłana do Gdańska po zaopatrzenie medyczne. Tutaj aresztowało ją UB. Po ciężkim śledztwie została skazana na karę śmierci. Wyrok wykonano 28 sierpnia 1946 r. Wraz z "Inką" zginął - również skazany na śmierć - ppor. Feliks Selmanowicz, ps. Zagończyk. Urodził się 6 czerwca 1904 r. w Wilnie. Jako ochotnik uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. W czasie II wojny był m.in. żołnierzem 3. oraz 5. Wileńskiej Brygady AK mjr. "Łupaszki", gdzie pełnił funkcję zastępcy dowódcy plutonu. Został aresztowany w lipcu 1946 roku.

Na podstawie: IAR, PAP