"Biblia Ruska" Franciszka Skoryny w Wilnie


"Biblia Ruska" F. Skoryny, fot. mab.lt
W tym roku przypada 500-lecie wydania "Biblii Ruskiej". Z tej okazji w Bibliotece im. Wróblewskich Litewskiej Akademii Nauk (LAN) we środę, 12 kwietnia została otwarta wystawa, na której głównym eksponatem jest przetłumaczone przez Franciszka Skorynę na język cerkiewnosłowiański i wydane przez niego drukiem w Pradze w latach 1517-1520 Pismo Święte. "Biblia Ruska" przywieziona została z Niemiec. Eksponowana będzie przez niespełna tydzień - do 20 kwietnia włącznie.
Podczas uroczystości otwarcia drukarski rarytas zaprezentował dyrektor Górnołużyckiej Biblioteki Naukowej w Goerlitz (Niemcy) Matthias Wenzel.

Ów "niemiecki" egzemplarz "Biblii Ruskiej" jest unikalny pod tym względem, że w jedną księgę zostały oprawione tu prawie wszystkie wydane przez Franciszka Skorynę w Pradze poszczególne części Starego Testamentu. Co prawda, sami Niemcy stosunkowo niedawno odkryli, że są w posiadaniu tak cennego druku.

"Rok 2005 w Niemczech ogłoszony był Rokiem Biblii. Szukaliśmy w Goerlitz eksponatów na okazjonalną wystawę. W katalogach natknęliśmy się na nazwę "Biblia Slavica" i dopiero wtedy wyciągnęliśmy ją na światło dzienne"- podkreślił gość.

Niemcy wypożyczyli "Biblię Ruską" Bibliotece im. Wróblewskich na wystawę, na której prezentowana jest wraz z innymi rękopisami i księgami owego okresu. Eksponowane są też przedstawiające sylwetkę oraz działalność Franciszka Skoryny wydania i dokumenty, przechowywane w bibliotekach i muzeach Litwy, Białorusi, Czech i Niemiec.  

Przywieziona z Goerlitz "Biblia Ruska" jest niezwykle cenna z tego względu, że jest to pierwsze drukowane wydanie Pisma Świętego w języku cerkiewnosłowiańskim. F. Skoryna  napisał do niego przedmowy w języku ruskim. "Biblię Ruską" wydawał w Pradze w osobnych księgach, które docierały do Wielkiego Księstwa Litewskiego i tu były rozpowszechniane wśród Rusinów. Część ksiąg pozostała w Czechach, część dotarła do Niemiec, Polski, jak również - do Księstwa Moskiewskiego i innych krajów, w których używane były one do sprawowania liturgii, jak również do edukacji i studiów nad Pismem Świętym. W poszczególnych bibliotekach europejskich zachowały się pojedyncze księgi "Biblii Ruskiej" (dla przykładu jedna z nich - Księga Liczb - przechowywana jest w Bibliotece im. Wróblewskich LAN). Egzemplarz z Goerlitz jest jedynym, który zawiera prawie wszystkie wydane przez F. Skorynę w Pradze księgi Pisma Świętego. Drugiej takiej konwoluty nie ma żadna inna biblioteka na świecie. 

À propos, pochodzący z Połocka F. Skoryna prowadził działalność drukarską również w Wilnie. W roku 1522 wydał tu pierwszą na terytorium Wielkiego Księstwa Litewskiego drukowaną książkę, która jest dzisiaj znana pod nazwą "Mała książka podróżna". W 1525 r. ukazała się kolejna - pod nazwą "Apostoł".  

Na ścianie domu przy ul. Wielkiej (Didžioji g.) 19/ul. Szklanej (Stiklių g.) 2 - w miejscu, gdzie działała drukarnia, w której pracował Franciszek Skoryna - w roku 1990 odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową w językach litewskim i białoruskim.

"Biblia Ruska" prezentowana będzie w holu Biblioteki im. Wróblewskich Litewskiej Akademii Nauk do 20 kwietnia (za wyjątkiem dni świątecznych - 15, 16 i 17 kwietnia). Wystawa czynna od godz. 8.30 do godz. 18.00, w piątek, 14 kwietnia - o godzinę krócej. Wstęp wolny. 

W ostatnim dniu eksponowania "Biblii Ruskiej" - 20 kwietnia - będzie okazja do obejrzenia wystawy z jej inicjatorem i kuratorem, dyrektorem Biblioteki im. Wróblewskich LAN dr Sigitasem Narbutasem. Początek - o godz. 15.30. Wymagana uprzednia rejestracja pod nr tel. 8 5 212 68 90.

Wystawa "500-lecie «Biblii Ruskiej» Franciszka Skoryny" czynna będzie do 30 maja.   

Na podstawie: mab.lt, lrt.lt, inf. wł.