Program obchodów Dnia Obrońców Wolności 2020
Obchody Dnia Obrońców Wolności rozpoczną się w najbliższy piątek, 10 stycznia. Tego dnia Litewska Akademia Wojskowa im. gen. Jonasa Žemaitisa zaprasza do siedziby sejmu na interaktywne wydarzenie edukacyjne „13 stycznia. Czego możemy się nauczyć?”.
Główne uroczystości odbędą się w weekend. W sobotę, 11 stycznia, o godz. 12 rozpocznie się 29. tradycyjny międzynarodowy bieg „Drogą życia i śmierci” od cmentarza Antokolskiego do wieży telewizyjnej.
W niedzielę, 12 stycznia, od południa w sejmie odbywać się będą wydarzenia upamiętniające ofiary styczniowych wydarzeń. Gdy zapadnie zmrok w Wilnie zapłoną ogniska pamięci: o godz. 16.30 przy wieży telewizyjnej, o 17 przy budynku Litewskiego Radia i Telewizji, a o 18 na placu Niepodległości przed sejmem. Wieczorem, o godz. 19 w kościele śś. Janów odbędzie się koncert „In memoriam”.
W poniedziałek, 13 stycznia w całym kraju odbędzie się akcja obywatelska „Pamięć jest żywa, bo świadczy”. O godz. 8 rano w oknach szkół i instytucji, jak również w domach mieszkańców na dziesięć minut zapłoną światełka pamięci. O godz. 9 odbędzie się ceremonia złożenia kwiatów przy pomniku „Žinia” (Wieść) na placu Niepodległości, a o godz. 10 w Sali 11 Marca Sejmu Litwy uroczystość z okazji Dnia Obrońców Wolności oraz ceremonia wręczenia Nagrody Wolności za rok 2019 Albinasowi Kentrasowi – partyzantowi, zwanemu kronikarzem Odrodzenia, kawalerowi Orderu Krzyża Pogoni.
W samo południe na placu Niepodległości odbędzie się uroczysta ceremonia wciągnięcia na maszt flagi państwowej. O 13.30 hołd poległym w wydarzeniach styczniowych oddany zostanie na cmentarzu Antokolskim. O godz. 17.30 w katedrze wileńskiej zostanie odprawiona uroczysta msza święta.
12 i 13 stycznia Sejm Litwy zaprasza na godziny otwarte, w czasie których będzie można zobaczyć dwie wystawy tematyczne poświęcone Dniu Obrońców Wolności oraz laureatowi Nagrody Wolności. Ponadto na odwiedzających czekać będą inne wydarzenia artystyczne, a dla młodszych uczestników obchodów – warsztaty edukacyjne. Dni otwarte w Sejmie Litwy trwać będą 12 stycznia w godz. 16–21 i 13 stycznia w godz. 12.30–14.30.
Na dni otwarte zapraszają także Muzeum Okupacji i Walk o Wolność oraz kompleks memoriału Tuskulanum. Oba miejsca odwiedzić będzie można 12 i 13 stycznia w godz. 10–14. W wileńskiej wieży telewizyjnej będzie można także zobaczyć wystawę prac uczniów wyłonionych w narodowym konkursie „Historia walk o wolność Litwy i strat”.
Część wydarzeń: zapalenie ogniska przed sejmem, koncert w kościele śś. Janów, wręczenie Nagrody Wolności czy podniesienie flag na placu Niepodległości będzie transmitowana przez państwową telewizję litewską oraz w mediach społecznościowych.
Już po raz kolejny symbolem obchodów Dnia Obrońców Wolności jest niezapominajka. Ma przypominać tych, którym zawdzięczamy wolność. Inicjatorzy i ambasadorowie akcji zachęcają, by dla uczczenia wszystkich, którzy polegli w obronie wolności, 13 stycznia przypiąć do ubrania niebieski kwiatek – symbol pamięci. Można go wykonać samemu lub kupić w kioskach „Narvesen” (papierowe), w księgarniach w Wilnie (ul. Totorių 20) lub Kownie (al. Wolności 39) – tu dostępne są materiałowe niezapominajki – lub w oddziałach Poczty Litewskiej (metalowe).
Dla upamiętnienia obrońców wolności można zamieścić niezapominajkę na swoim profilu na Facebooku lub skorzystać ze specjalnej nakładki z napisem „Aš prisimenu, kodėl esam laisvi” („Pamiętam, dlaczego jesteśmy wolni”) dostępnej na facebookowym profilu akcji.
Dzień Obrońców Wolności upamiętnia tragiczne wydarzenia ze stycznia 1991 r., kiedy w nocy z 12 na 13 stycznia tysiące osób zebrały się w Wilnie przy strategicznych obiektach – sejmie, budynkach Litewskiego Radia i Telewizji oraz wieży telewizyjnej, by nie dopuścić do ich zajęcia przez sowieckie jednostki. 14 osób poniosło śmierć, kilkadziesiąt zostało rannych do kul, kilkaset doznało obrażeń.
W wyniku wydarzeń styczniowych przy wieży telewizyjnej oraz budynku Litewskiego Radia i Telewizji zginęli: Loreta Asanavičiūtė, Virginijus Druskis, Darius Gerbutavičius, Rolandas Jankauskas, Rimantas Juknevičius, Alvydas Kanapinskas, Algimantas Petras Kavoliukas, Vytautas Koncevičius (zmarł w wyniku obrażeń 18 lutego), Vidas Maciulevičius, Titas Masiulis, Alvydas Matulka, Apolinaras Juozas Povilaitis, Ignas Šimulionis, Vytautas Vaitkus.
