Premiera filmu „Fotografowie. Bolesława i Edmund Zdanowscy” w Wilnie

Fot. na podstawie facebook.com

Film dokumentalny Andrzeja Ciecierskiego opowiada o małżeństwie Bolesławy (Boleslova Talatt-Kelpšaitė, 1908-1982) i Edmunda (1905-1984) Zdanowskich, przedstawicielach słynnej wileńskiej szkoły fotografii, znanych uczniach Jana Bułhaka oraz kontynuatorach stworzonego przez niego estetyki fotografi. Od 1930 roku pracowali oni w jednym atelier fotograficznym, na początku należącym do Uniwersytetu Stefana Batorego, potem już we własnym zakładzie. Wspólnie podpisywali się pod swoimi zdjęciami.

W październiku 1939 roku kiedy Litwę zalały tłumy uchodźców – ludności cywilnej oraz internowanych żołnierzy polskich, a potem mieszkańcy Niemiec i Związku Radzieckiego, Zdanowscy podjęli się misji dokumentowania tego trudnego okresu na zamówienie Towarzystwa Pomocy Wileńszczyźnie. Ich fotografie są cennym źródłem wiedzy o socjalnych, społecznych i emocjonalno-psychologicznych aspektach życia uchodźców w Wilnie.

Wyjeżdżając z Litwy, szklane negatywy zdjęć przekazali ówczesnemu Państwowemu Muzeum Sztuki w Wilnie (obecnie Litewskie Muzeum Sztuki). Po repatriacji zamieszkali w Gdyni, gdzie założyli Liceum Fotograficzne. Zostali jego pierwszymi nauczycielami. Dokumentowali także życie Gdyni i wybrzeża. Fotografie Zdanowskich przechowywane są obecnie w muzeach Polski i Litwy, a także w prywatnych kolekcjach. Cechują się one walorem nie tylko artystycznym, lecz także etnograficznym. Zdanowscy byli doskonałymi reporterami otaczającej ich rzeczywistości.

Poświęcony Zdanowskim film to druga już produkcija Andrzeja Ciecierskiego o wileńskich fotografach przełomu XIX i XX wieku. Wiosną 2018 w Wilnie odbyła się światowa premiera filmu „Mistrz scen rodzajowych” o Stanisławie Filibercie Fleurym, którą zorganizował Instytut Polski w Wilnie oraz TVP3 Gdańsk.