Prace Bronisława Piłsudskiego na wystawie w Petersburgu


Na zdjęciu: portret Bronisława Piłsudskiego w tradycyjnym stroju Ajnów pędzla Adomasa Varnasa, fot. facebook.com/MuzeumPilsudski
Wkład Bronisława Piłsudskiego w rozwój nauki jest ogromny, stąd decyzja Petersburskiego Muzeum Antropologii i Etnografii im. Piotra Wielkiego „Kunstkamera”, by zrobić wystawę „Światy Bronisława Piłsudskiego. „Kunstkamera” – jedno z najstarszych i największych muzeów etnograficznych na świecie – jest w posiadaniu największego zbioru dokumentów dotyczących B. Piłsudskiego i jego pracy. Wystawę można zwiedzać do 2 kwietnia.




„To szalenie interesująca ekspozycja” – ocenia konsul generalny RP w Petersburgu Grzegorz Ślubowski. „Z dwóch powodów: po pierwsze, bo opowiadamy o wkładzie polskich badaczy w rosyjską naukę i kulturę. Po drugie, bo wystawę zorganizowała żyjąca w Petersburgu polska etnograf dr Weronika Bielajewa-Saczuk” – wyjaśnił.

Bronisław Piłsudski, starszy brat Józefa, z przymusu znalazł się na Dalekim Wschodzie – w 1887 r. wraz z grupą przyjaciół został schwytany, a później osądzony za udział w przygotowaniu zamachu na cara Aleksandra III. Karę śmierci dla Bronisława zamieniono na 15 lat katorgi, które przekształcił w lata pracy naukowej. W 1896 r. ukazała się jego praca o obserwacjach klimatycznych wyspy Sachalin, na którą go zesłano. Pozycja wzbudziła zainteresowanie władz, skazańca wysłano więc z misją meteorologiczną na południową część wyspy. Tam zetknął się z praktycznie wówczas nieznanym ludem Ajnów.


Na zdjęciu: portret Bronisława Piłsudskiego w tradycyjnym stroju Ajnów pędzla Adomasa Varnasa, fot. facebook.com/MuzeumPilsudski

Przełom XIX i XX wieku był dla B. Piłsudskiego czasem fascynacji ludami pierwotnymi, ich stylem życia, wierzeniami, sztuką. Polski zesłaniec postanowił więc poświęcić się badaniu ludów krainy, do której trafił.

„Bronisław Piłsudski badał nie tylko kulturę Ajnów, Gilaków (Niwchów) oraz Oroków na Sachalinie i lądowej części rosyjskiego Dalekiego Wschodu. Zachowało się zdjęcie, na którym bierze udział w szczepieniu dzieci przeciwko ospie. Szerzył też oświatę, zakładał szkoły, promował wychowanie fizyczne – zrobił wiele, by ludy pierwotne rosyjskiego Dalekiego Wschodu zostały poznane oraz by nie wyginęły" – wyjaśniła dr Weronika Bielajewa-Saczuk z Muzeum Antropologii i Etnografii im. Piotra Wielkiego „Kunstkamera” Rosyjskiej Akademii Nauk.

„Pracę polskiego zesłańca doceniło Rosyjskie Stowarzyszenie Geograficzne, które przyznało mu srebrny medal i od którego dostał środki na kolejne badania” – dodaje Bielajewa-Saczuk. „Przygotowana przez Bronisława Piłsudskiego ekspozycja reprezentowała nawet Rosję w roku 1900 na Wystawie Światowej w Paryżu. Był on więc w tamtym czasie jednym z najbardziej cenionych naukowców, pracujących w Rosji na Dalekim Wschodzie” – podkreśliła.

Petersburskie Muzeum Antropologii i Etnografii im. Piotra Wielkiego „Kunstkamera” jest w posiadaniu największego zbioru dokumentów dotyczących Bronisława Piłsudskiego i jego pracy. Dr W. Bielajewa-Saczuk oraz dr Andriej Sokołow dzięki finansowaniu Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia wydali album „Świat Ajnów oczami Bronisława Piłsudskiego. Kolekcje Kunstkamery” prezentujący ich część.

Album wzbudził zainteresowanie, muzeum postanowiło przygotować więc osobną wystawę najciekawszych prac B. Piłsudskiego, znajdujących się w albumie oraz niektórych eksponatów związanych z kulturą Niwchów.

„Jeszcze na studiach na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zainteresowałam się polskim badaczami Syberii” – wyjaśnia Weronika Bielajewa-Saczuk. „Wówczas o pracy Bronisława Piłsudskiego wiedziało bardzo niewiele osób. Nadal jest on zbyt mało znany. Cieszę się, że doszło więc do wydania albumu i zorganizowania wystawy w najstarszym i jednym z największych muzeów etnograficznych świata” – mówi.

„Gdy Bronisław Piłsudski wrócił do Polski w 1906 roku, jego dorobek naukowy wzbudzał małe zainteresowanie. Czuł się nad Wisłą niedoceniony i ignorowany. Tym ważniejsze jest, by dziś mówić, pisać i prezentować jego wkład w rozwój światowej nauki” – podsumowała polska etnograf.

„Światy Bronisława Piłsudskiego” w petersburskim Muzeum Antropologii i Etnografii można zwiedzać do 2 kwietnia br.

Na podstawie: PAP