Portret mężczyzn i kobiet w Unii Europejskiej

Dorastanie, życie, starzenie się

Jak pokazuje najnowszy raport udostępniony przez Eurostat, kobiety wcześniej niż mężczyźni opuszczają dom rodzinny i w młodszym wieku zawierają związki małżeńskie. Według statystyk w Unii Europejskiej w 2016 r. kobiety opuszczały dom średnio w wieku 25, a mężczyźni w wieku 27 lat. Kobiety wcześniej wychodziły też za mąż.

W Polsce wiek kobiet opuszczających dom był wyższy niż średni w krajach Unii. Polki opuszczały dom w wieku 27, a Polacy w wieku 29 lat. Pierwsze dziecko kobiety z Unii Europejskiej rodzą statystycznie w wieku 29 lat. Najwcześniej rodzą Bułgarki, Łotyszki i Rumunki, bo już w wieku 26 lat, a najpóźniej Hiszpanki i Włoszki, bo dopiero w wieku ok. 31 lat.

Kobiety w Unii Europejskiej żyją dłużej niż mężczyźni. Różnica przewidywanej długości życia w zależności od płci różni się pomiędzy krajami. Średnia długość życia Polek to 81,6 roku, a Polaków 73,5. Co ciekawe, na Litwie i Łotwie różnica między przeciętną długością życia mężczyzn a przeciętną długością życia kobiet jest najwyższa w całej Unii i wynosi ok. 10-11 lat.

Duże różnice wyłaniają się ze statystyk dotyczących życia obu płci w związkach i wychowania dzieci. Jeżeli chodzi o rodziców samotnie wychowujących dzieci, w 2016 roku 7,7 proc. kobiet z Unii Europejskiej w wieku 25-49 lat pełniło rolę samotnych matek. W tej samej grupie wiekowej było tylko 1,1 proc. samotnych ojców. Jeżeli chodzi o singli w Unii Europejskiej, liczniejszą grupę stanowią mężczyźni. Jak pokazują dane, w przedziale wiekowym od 25-49 lat jest 9,5 proc. bezdzietnych singielek i 16,1 proc. singli. Samotne życie w starszym wieku jest częściej domeną pań niż panów. Wśród osób starszych niż 65 lat - 40,1 proc. pań i aż o połowę mniej, bo 19,7 proc. panów żyje samotnie.

Istotne różnice między płciami zauważono w obszarze postrzegania własnego stanu zdrowia. Perspektywa ta, co oczywiste, zwykle pogarsza się z wiekiem. W większości krajów Unii Europejskiej znacznie więcej mężczyzn dobrze ocenia swój stan zdrowia. Ale, co ciekawe, mimo wysokiej oceny stanu własnego zdrowia mężczyzn, to właśnie oni częściej umierają na raka, choroby serca i choroby naczyń mózgowych, czyli na choroby, które w Unii są najczęstszymi przyczynami śmierci.

Różnice w postrzeganiu stanu zdrowia między kobietami i mężczyznami są znaczące, ale już ocena zadowolenia z życia wśród przedstawicieli obu płci jest bardzo zbliżona. Przeciętnie w Unii Europejskiej w 2013 r. w skali od 0 do 10 kobiety oceniały swoje zadowolenie z życia na 7, a mężczyźni na 7,1.

Nauka, praca, zarobki

Jeżeli chodzi o edukację, różnice pomiędzy płciami na poziomie wykształcenia podstawowego są właściwie niedostrzegalne. Ale już w przypadku wykształcenia średniego i wyższego, we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej więcej jest uczących się kobiet niż mężczyzn. Największą przewagą wykształconych kobiet mogą pochwalić się kraje bałtyckie oraz Finlandia, Szwecja i Słowenia.

Odwrotnie niż w przypadku edukacji jest ze wskaźnikiem zatrudnienia. Mimo że kobiety są lepiej wykształcone, trudniej im o pracę niż mężczyznom. Co ciekawe, wskaźnik zatrudnienia wzrasta wraz z liczbą dzieci w rodzinie. Im więcej potomstwa, tym większa szansa na to, że rodzice pracują. W przeprowadzonych badaniach współczynnik zatrudnienia kobiet bez dzieci wyniósł 65 proc., a w przypadku mężczyzn 73 proc. W rodzinach z jednym dzieckiem pracowało 71 proc. kobiet i 85 proc. mężczyzn, a w rodzinach z dwojgiem dzieci pracę podjęło 70 proc. matek i 89 proc. ojców. W rodzinach z trojgiem i więcej dzieci współczynnik zatrudnienia kobiet znacznie się obniżył, spadł do 55 proc. W rodzinach pięcioosobowych współczynnik zatrudnienia mężczyzn wyniósł 84 proc.

Jak pokazują statystyki, wiele kobiet godzi obowiązki zawodowe z rodzinnymi, pracując na część etatu. W 2016 r. aż 32 proc. kobiet w Unii Europejskiej i tylko 9 proc. mężczyzn podjęło pracę na niepełny etat. W Polsce w niepełnym wymiarze godzin pracowało w zeszłym roku 10 proc. kobiet i 4 proc. mężczyzn. Stopa bezrobocia wśród kobiet i mężczyzn w Unii Europejskiej jest zbliżona i wynosi odpowiednio 8,7 i 8,4 proc.

Jeżeli chodzi o karierę, mężczyźni znacznie częściej niż kobiety zajmują stanowiska kierownicze. Ogółem w gronie kierowników w Unii Europejskiej jest 33 proc. kobiet. Miłym zaskoczeniem są tutaj statystyki zebrane na Litwie, Łotwie i w Polsce - w tych państwach wskaźnik kobiet kierowników jest najwyższy w całej Unii i wynosi odpowiednio 39 proc., 47 proc. i 41 proc.

We wszystkich krajach Unii Europejskiej kobiety zarabiają mniej niż mężczyźni. Im wyższe stanowisko, tym większa jest różnica w zarobkach pomiędzy przedstawicielami obu płci. Kobiety na stanowiskach kierowniczych zarabiają 23 proc. mniej niż mężczyźni. Im niższe stanowisko - tym mniejsze różnice w zarobkach. Najmniejsze różnice w zarobkach kobiet i mężczyzn (8 proc.) zaobserwowano m.in. wśród pracowników biurowych i sekretarek oraz pracowników usług i sprzedawców.

Nawyki żywieniowe i uprawianie sportów

Statystyki dotyczące picia i palenia bezwzględnie obnażają zamiłowanie mężczyzn do alkoholu i tytoniu. W 2014 r. do picia przynajmniej raz w tygodniu przyznało się 38 proc. panów i 23 proc. pań. Mężczyźni częściej sięgają nie tylko po alkohol, ale też po papierosy. W Unii Europejskiej codziennie pali średnio 24 proc. mężczyzn i 16 proc. kobiet. Kobiety rzadziej sięgają po tytoń i alkohol, ale częściej jedzą warzywa i owoce. Jedzenie od 1 do 4 porcji warzyw i owoców zadeklarowało 54 proc. pań i 49 proc. panów.

Mężczyźni w Unii Europejskiej częściej uprawiają sport, a mimo to więcej z nich ma nadwagę. W 2014 r. 36 proc. mężczyzn i 26 proc. kobiet poświęcało co najmniej 150 minut tygodniowo na aktywność fizyczną. Nadwagę odnotowano u 57 proc. mężczyzn i tylko u 44 proc. kobiet. Najmniej otyłych mężczyzn zamieszkuje Holandię, a najwięcej Francję. Najmniej otyłych pań ze wskaźnikiem BMI powyżej 25 mieszka we Włoszech, stanowią tylko 35 proc. wszystkich kobiet. Najwięcej otyłych pań, bo aż 53 proc. mieszka na Łotwie.

Nie jest chyba zaskoczeniem, że kobiety i mężczyźni w podobnym stopniu zaangażowani są w życie kulturalne i towarzyskie. Przedstawiciele obu płci równie chętnie wychodzą do kina i zwiedzają muzea i zabytki. Różnice pojawiają się w obszarze czytania i uczestnictwa m.in. w meczach. Mężczyźni znacznie częściej chodzą na imprezy sportowe, a kobiety chętniej czytają książki i oglądają transmisje wydarzeń kulturalnych na żywo.

Portret statystycznych kobiet i mężczyzn nie obędzie się bez porównania aktywności w Internecie. Jak pokazały badania, aktywność pań i panów w sieci jest podobna, jeżeli chodzi o częstotliwość, ale koncentruje się na innych obszarach. Kobiety przeglądają głównie serwisy społecznościowe, a mężczyźni czytają w Internecie wiadomości i artykuły prasowe. We wszystkich krajach Unii Europejskiej średnia aktywność kobiet w Internecie jest nieco niższa. Co najmniej raz w tygodniu korzysta z Internetu 77 proc. pań i 81 proc. mężczyzn.

Zarówno mężczyźni jak i kobiety chętnie i często robią w Internecie zakupy, z tym że panie kupują głównie ubrania, a panowie sprzęt elektroniczny.

Podział obowiązków domowych

W statystycznym portrecie mężczyzn i kobiet w Unii Europejskiej nadal silnie zaznacza się podział na role uzależnione od płci. Panie znacznie częściej zajmują się dziećmi, wykonują prace domowe i gotują. Tak wygląda statystyka ogólnoeuropejska, ale są kraje, w których podział obowiązków domowych i opieki nad dziećmi jest prawie wyrównany. W Szwecji na przykład w przedziale wiekowym 25-49 lat dziećmi zajmuje się codziennie 96 proc. matek i 90 proc. ojców. Dla porównania, w Grecji, gdzie różnice między płciami są największe, aż 95 proc. kobiet i tylko 53 proc. mężczyzn zajmuje się dziećmi każdego dnia. Polska i Litwa znalazły się w gronie krajów, w których znacznie więcej pań niż panów troszczy się o dom i dzieci. Szczegóły tej statystyki można prześledzić na rysunku załączonym do artykułu.

W całej Unii Europejskiej, pod względem wykonywania obowiązków domowych różnice między płciami są jeszcze większe niż w przypadku wychowania dzieci. W ubiegłym roku 79 proc. kobiet w Unii Europejskiej codziennie gotowało lub wykonywało prace domowe, podczas gdy w kuchni lub na rzecz domu pracowało tylko 34 proc. mężczyzn. Największe nierówności występowały w Grecji (85 proc. kobiet i 16 proc. mężczyzn) oraz we Włoszech (81 proc. i 20 proc.), a najmniejsze w Szwecji (74 proc. i 56 proc.) i na Łotwie (82 proc. i 57 proc.). 

Na podstawie: stat.gov.pl