Polski protest na Kowieńszczyźnie

Akcja protestacyjna, zorganizowana przez prezesa koła Związku Polaków na Litwie Ryszarda Jankowskiego i proboszcza parafii w Wędziagole Oskarasa Volskisa, została porównana do Cudu nad Wisłą.

Przyczyną zorganizowania wiecu było dyskryminowanie polskiej mniejszości narodowej przez władze miasteczka. „Rejonowe władze dawno machnęły na nas ręką. Uważają, że o miasteczko można nie dbać, zaniedbywać sprawy socjalne, ponieważ tu jeszcze mieszkają Polacy. Szczególnie w opłakanym stanie jest cmentarz, na którym między innymi są pochowani przodkowie Czesława Miłosza, w tym jego dziadek Artur Miłosz” - mówił Ryszard Jankowski.

Zdaniem Polaków przed październikowymi wyborami parlamentarnymi władze postanowiły zwrócić większą uwagę na Wędziagołę. Planowano obchody święta miasteczka z okazji 628-lecia jego istnienia. Miał się odbyć turniej koszykówki ulicznej, chciano wyróżnić właścicieli najładniejszych zagród, miał być konkurs rysunków na asfalcie i inne atrakcje. „To żadna łaska. Miała być zwykła przedwyborcza agitacja socjaldemokratów. A my postanowiliśmy wykorzystać tę okazję i powiedzieć władzom, merowi rejonu, co o nich myślimy i czego od nich dla Wędziagoły chcemy” - tłumaczył R. Jankowski. Wystraszone władze odwołały obchody. „Obawiamy się o bezpieczeństwo obywateli, możliwe incydenty. Różne pogłoski krążą, nie wiemy, czego możemy się spodziewać” - tłumaczył starosta Wędziagoły Vytautas Šniauka. 

Wędziagoła to miasteczko liczące około 1800 mieszkańców, z których 300-400 osób stanowią Polacy. Polsko-litewskie relacje nie układają się od ogłoszenia przez Litwę niepodległości w 1918 roku. Politykę asymilacji Polaków w centralnej Litwie konsekwentnie prowadziły zarówno władze niepodległej Litwy, jak i komuniści po wojnie. „Jeszcze przed wojną w Wędziagole mieszkali prawie sami Polacy, chociaż władze nie pozwalały nam otworzyć szkoły, a nawet niedobrze patrzono na to, że ze sobą rozmawiamy po polsku na ulicy. Rodziców agitowano, aby z dziećmi wcale nie rozmawiali po polsku, bo nie będą mieli żadnej przyszłości. Ostoją polskości był Kościół. O msze po polsku walczono przed wojną, za sowietów, jak i teraz - po odzyskaniu niepodległości. Różni tu byli księża. Nie wszyscy mówili po polsku, więc msze odprawiano po łacinie, a ja czytałem modlitwy po polsku. Ksiądz Oskaras również początkowo był nieufnie nastawiony do nas, ale z biegiem czasu zrozumiał, że nie stanowimy zagrożenia dla Litwy” - opowiadał R. Jankowski.

Na podstawie: „Kurier Wileński”, vandziogala.eu, inf.wł.