Polacy na Litwie zbulwersowani zmianami w ustawie o oświacie

Rada Samorządu Rejonu Wileńskiego na piątkowym posiedzeniu, 11 czerwca, niemalże jednogłośnie poparła propozycję listownego apelu do najwyższych władz Litwy. W liście zawarto obawy mieszkańców rejonu wileńskiego o naukę w języku ojczystym. Odgórne, przymusowe narzucenie w szkołach podstawowych i średnich nauczania w dwóch językach - polskim i litewskim - nie pozwoli bowiem na dobrą jakość nauczania w języku polskim - brzmi treść listu do władz Litwy.

„Należy uszanować decyzję rodziców, którzy zdecydowali się oddać dziecko do polskiej szkoły, i umożliwić naukę w języku wybranej szkoły” - czytamy w liście Samorządu Rejonu Wileńskiego.

Według słów Gabriela Jana Mincewicza, zastępcy mera rejonu wileńskiego, nie należy się obawiać, że dziecko, uczęszczając do szkoły polskiej, nie pozna dostatecznie języka litewskiego. O wysokim poziomie nauki języka litewskiego w szkołach polskich świadczą badania statystyczne. W rejonie wileńskim w 2008 roku państwowy egzamin litewski złożyło 95,7 procent maturzystów (w skali państwa 89,8 procent), w 2009 roku 93,3 procenta (w skali państwa 92,6 procent). Ponadto każdego roku około 70 procent uczniów po szkołach polskich dostaje się na wyższe uczelnie litewskie.

W końcowej części listu podkreśla się, że kolejne rozpatrzenie poprawek w 30 paragrafie, niekorzystnych dla oświaty mniejszości polskiej na Litwie, pozwoli na zachowanie prawa do równych warunków edukacji mniejszości narodowej na Litwie.

„Poprawki do ustawy przyjęto po to, by zapoczątkować likwidację polskiego szkolnictwa na Litwie” - powiedział "Wilnotece" Gabriel Jan Mincewicz. „Tego nie mieliśmy nie tylko w ciągu 20 lat niepodległej Litwy, ale nie mieliśmy w ciągu 80 lat. Za czasów sowieckich nikt przymusowo nie wprowadzał przedmiotów w obcym języku” - mówił.

Mincewicz zaznaczył również, że w liście wystosowanym do najwyższych władz Litwy została zawarta prośba o niepogarszanie warunków działalności szkół mniejszości narodowych.

We czwartek posłowie Akcji Wyborczej Polaków na Litwie również wystosowali list do przedstawicieli najwyższych władz Polski i kandydatów na stanowisko prezydenta Polski o stopniowej lituanizacji szkolnictwa polskiego na Litwie.

W liście posłów AWPL do przedstawicieli władz polskich stwierdza się, że „polityka władz litewskich jest sprzeczna z traktatem polsko-litewskim, którego artykuł 15 głosi, że obie strony zapewniają możliwość nauczania języka mniejszości narodowej i pobierania nauki w tym języku w przedszkolach, szkołach podstawowych i średnich”.

Protesty mniejszości polskiej na Litwie zostały wystosowane dlatego, że sejm we czwartek wstępnie zaaprobował niekorzystne dla polskiej oświaty poprawki do projektu ustawy o oświacie. Poprawki zakładają między innymi, że nauczanie w języku mniejszości narodowych - na przykład po polsku czy rosyjsku - ma się odbywać jedynie podczas pierwszych czterech lat nauki w szkole początkowej. W następnych klasach szkół mniejszości narodowych przewidziane jest stopniowe zwiększanie liczby przedmiotów wykładanych w języku litewskim.

Nowa redakcja ustawy zakłada też wyższość szkół litewskich nad szkołami mniejszości narodowych. Przewiduje się, że w przypadku małych miejscowości, gdzie obecnie działają dwie szkoły, na przykład z litewskim i polskim językiem nauczania, i szkoły te nie spełniają wymogów co do liczby uczniów, zamknięta zostanie szkoła polska.

Końcowe głosowanie w sprawie ustawy o oświacie na Litwie odbędzie się w ciągu najbliższych tygodni.

Na podstawie: Wilnoteka, inf. wł.