Polacy „mają najlepsze poza granicami Polski warunki do nauki w języku polskim”… w Czechach


Fot. wilnoteka.lt
Sięgając pamięcią do okresu komunizmu, w którym przyszło mi żyć niemal dwie dekady, przypominam sobie, że władza proletariatu zawsze, ilekroć coś ustanawiała, uchwalała, dekretowała, to zawsze czyniła dla dobra tegoż proletariatu. Ot tak, by żyło się lepiej. Władza nie musiała, to i nie pytała ludu, czy akurat wdrożone przepisy, zrodzone w głowach towarzyszy przewodniej siły społeczeństwa (w PRL to było „narodu”), temuż ludowi się podobają i faktycznie służą poprawie bytu i samopoczucia. No bo i po co. Mają się podobać, bo są w interesie ludzi i tyle. A gdyby ktoś, zapewne nierozsądny, albo co gorsza źle ustosunkowany do poglądów i pomysłów dyktatury proletariatu zgłaszał jakieś wątpliwości lub ośmielał się je krytykować, to władza miała pod ręką cały arsenał środków, aby takiemu śmiałkowi wytłumaczyć, że jednak nie ma racji. Pamiętacie? Pamiętamy! A kto nie, to niech zapyta starszych albo … przyjrzy się obecnym działaniom władz litewskich wobec mniejszości (większości) polskiej na Wileńszczyźnie.
Gdy debatowano, a następnie uchwalano ustawę oświatową, słyszeliśmy z ust przedstawicieli władzy, że to dla dobra dzieci i młodzieży polskiej (innych mniejszości narodowych oczywiście też). By im było łatwiej w przyszłości. By język państwowy lepiej znali, by pracę łatwiej znaleźli jak już dorosną, by się nie izolowali od reszty obywateli itd. itd. Gdy odmawiano pisania nazwisk z użyciem liter nie będących w alfabecie języka państwowego, biadolono, ile to pieniędzy kosztowałoby budżet republiki wprowadzenie takich możliwości. A w ogóle to po co. Jest dobrze tak jak jest, mamy język państwowy i basta. Zresztą konstytucja tego zabrania. A konstytucję to my mamy świetną. Przez naród wybrani, dla narodu ją w końcu żeśmy uchwalili.

To samo z używaniem obcych liter i historycznych nazw na tablicach w przestrzeni publicznej. Co prawda tutaj jakoś władza nie do końca skłoniła część społeczeństwa do zmiany poglądów w kwestii pisania nazw ulic czy rozkładów jazdy prywatnych autobusów tylko w języku państwowym, i to mimo że użyto sprawdzonych argumentów administracyjno-prawnych. A może użyto ich zbyt subtelnie? Może trzeba było czegoś mocniejszego? O nie, co to, to nie! My teraz już nie „sowiecki sojuz” tylko „euro sojuz”. My się przymusu bezpośredniego brzydzimy. My, niedoszły bałtycki tygrys Europy. Może mały, ale przecież dumny i oświecony w prawach człowieka i autochtonicznych mniejszości narodowych.

Ale władza, jak to władza, zawsze wie lepiej, więc i teraz wymyśliła co trzeba. Tak więc tablice mają zniknąć ze ścian domów i wisieć na słupach, a słupy mają być na ziemi samorządu. Będzie fajnie i po europejsku. Co prawda, trzeba będzie zdjąć te tablice z domów na całej Litwie (jak wszyscy, to wszyscy). Nie wiadomo również, jak ludzi do tego zmusić, by zdjęli te tabliczki, ale to szczegół. Zmieni się prawo i wszyscy je ściągną. Dla własnego dobra - ma się rozumieć. Gorzej, że pewnie ludziom trzeba będzie - jak zauważył ktoś przytomny - zapłacić za malowanie ścian ich domów, bo w miejscu gdzie była tabliczka, farba świeższa. Ale nic to. Litwa bogata, da radę. 

Obserwując od lat poczynania władz litewskich, ogarnia mnie zawsze śmiech goryczy, taki śmiech przez łzy. Ile to się rządzący natrudzą, aby żyło się lepiej. Zwłaszcza Polakom. I myślę, że mam pomysł, jak tym posłom, urzędnikom, ba samej prezydent nawet, pomóc. Zgłaszam więc postulat. Weźcie przykład z Republiki Czeskiej. Zamiast okłamywać Polaków na Wileńszczyźnie, rodaków w Macierzy, siebie wreszcie, podpatrzcie co zrobili Czesi i zwyczajnie „zmałpujcie” to. Nie gadajcie na okrągło, że „Litwa daje Polakom najlepsze poza granicami Polski warunki do nauki w języku polskim” (to rzekła prezydent Grybauskaite), że „mają jedne z najlepszych warunków, jeżeli chodzi o oświatę, kulturę, liczbę szkół i uniwersytetów” (a to mówił premier Kubilius), tylko stwórzcie do licha takie warunki prawne, jakie stwarza moim rodakom państwo czeskie.

A żebyście długo nie szukali, jak to jest w tych Czechach, państwo ministrowie i pani prezydent, ja wam w kilku zdaniach napiszę, jak tam wygląda przestrzeganie praw mniejszości polskiej na Zaolziu.

Czechosłowacja, a następnie Republika Czeska przez dziesięciolecia nie rozpieszczała Polaków ze Śląska. Na Zaolziu oderwanym od Polski, w wyniku zbrojnej agresji wojsk czechosłowackich, polskość była prześladowana. Najpierw, pod groźbą granatów wrzucanych przez okna do chałup i strzałów uzbrojonych bojówek, wielu wypędzono. Potem nastąpił brutalny czas kolonizacji tej ziemi i przymusowej czechizacji. Z dwustutysięcznej diaspory polskiej pozostało dziś jedynie około 40 tysięcy rodaków.

Sytuacja zmieniła się jednak po przystąpieniu Czech do UE. Czesi uczciwie wprowadzili w życie europejskie standardy ochrony polskiej mniejszości narodowej. Od 2007 r. można używać podwójnego nazewnictwa w miejscowościach, gdzie Polacy stanowią, UWAGA, 10 procent ludności. Nazwiska (dodam, że czeski alfabet jest niemal taki sam jak litewski) można zapisywać w dokumentach z użyciem polskich znaków diakrytycznych. Szkół z wykładowym językiem polskim jest bodaj 25. Nie dużo, to fakt, ale naszych mniej niż na Wileńszczyźnie. Matura z języka polskiego w gimnazjum polskim w Cieszynie jest wpisywana na świadectwie - bo jest obowiązkowa!

A teraz - droga litewska władzo - prawdziwy hit. Młodzież polska uczy się dodatkowo historii Polski z polskich podręczników. Na Litwie niewyobrażalne. W Czechach dopuszczalne i nikomu, jak mówią Czesi, to „ne vadi”. Podkreślę jeszcze raz, że historia relacji polsko-czeskich na Zaolziu jest bardzo bolesna. Najwyraźniej jednak władze czeskie jakoś się nie boją, że dziatki polskie, ucząc się o piastowskim Śląsku i walkach o granice w latach 1919-1920, będą stanowić w przyszłości zagrożenie dla bytu Republiki Czeskiej na tym obszarze. Przy okazji, spójrzcie czytelnicy na treści zawarte w podręcznikach historii, z których uczą się na Litwie wasze dzieci. Ja zajrzałem kiedyś i z przerażeniem odkryłem, ile tam niechęci do Polski, ile kłamstw i manipulacji. Odbiegam nieco od tematu, ale to tylko po to, by zaanonsować czytelnikom portalu wilnoteka.lt, iż do nauczania historii i tematów historycznych, chciałbym w przyszłości wrócić. 

Zapewne znawca stosunków polsko-czeskich panujących na Zaolziu zarzuci mi, że lukruję. Ktoś powie: Przecież „nieznani sprawcy” często niszczą te polskie tablice. Inny doda: A te antypolskie wpisy na portalach czeskich to co? Owszem, nierzetelne czy obraźliwe materiały o Polsce i Polakach w mediach pojawiają się często. To wszystko prawda. Jest jednak dość istotna różnica porównaniu z sytuacją panującą na Wileńszczyźnie. Władza z Hradu stworzyła Polakom instytucjonalne i administracyjne warunki do kultywowania własnej tożsamości narodowej i językowej! Władza na Litwie nie tylko nic nie stworzyła, ale czyni wszystko, by podtrzymanie polskiej tożsamości było niemożliwe lub wyjątkowo trudne. Tak więc przestańcie Litwini ogłaszać wszem, jak to się Polakom wspaniale żyje w Ejszyszkach, Solecznikach czy w Wilnie. Przestańcie okłamywać świat i samych siebie. Najlepiej weźcie przykład z Czechów, a jeśli to Was przerasta, to przynajmniej przestańcie uszczęśliwiać Polaków na siłę… jak czynili to kiedyś z Wami towarzysze z Moskwy.  

Komentarze

#1 Do Stasys:Są POTRZEBNE , bo

Do Stasys:Są POTRZEBNE , bo choć jak twierdzi Baublis „Polacy maja na Litwie narazie dobre szkolnictwo“, to litewski rząd oraz sejmas robi wszystko aby to szkolnictwo maksymalnie zlituanizować. Tendencja jest obecnie niekorzystna dla naszej mniejszości, nauka w języku polskim jest ograniczana , dlatego Polacy protestują.

#2 Panie Baublis, twierdzienie

Panie Baublis, twierdzienie „Polacy maja na Litwie narazie dobre szkolnictwo“ znaczy, ze wzelkie manifestacje, strajki i td i tp w Wilnie i w Warsawie są NIEPOTRZEBNE.

#3 Panie Wołłejko.Brawo

Panie Wołłejko.Brawo

#4 trzeba będzie zacząć domagać

trzeba będzie zacząć domagać sie od lt władz tych samych praw , które maja Szwedzi w Finlandii. Może wtedy zrozumieją ,że polskie postulaty są minimalistyczne i bardzo skromne.

#5 Panie Stasys , jesli mogę się

Panie Stasys , jesli mogę się wtracic - to ,ze Polacy maja na Litwie narazie dobre szkolnictwo - TO NIE JEST ZASŁUGA PAŃSTWA LITEWSKIEGO - PAŃSTWO LITEWSKIE ZA WSZELKAĄ CENĘ CHCE TO SZKOLNICTWO ZNISZCZYĆ - a wstepując doUnii Litwa zobowiazała się sie pogarszac min sytuacji szkolnictwa mniejszości . TO FAKT - o którym Litwini jakby zapomnieli

#6 Panie Kmicic: Polacy mają

Panie Kmicic: Polacy mają poza granicami Polski na calym globie najlepsze warunki do nauki w języku polskim na Litwie. (100-procentowy fakt). Co jeszcze poprawic?!

#7 Prosimy o więcej takich

Prosimy o więcej takich artykułów. Warto podawać wszystkie przykłady, na których lt władze mogłyby się wzorować.
Dopuszczalne jest WYŁĄCZNIE(!) poprawianie sytuacji rdzennych mniejszości narodowych.

#8 PANIE WOŁŁEJKO - DZIĘKUJĘ

PANIE WOŁŁEJKO - DZIĘKUJĘ SERDECZNIE ZA PAŃSKI ARTYKUŁ

#9 Pone Wollejko, dėkoju, už,

Pone Wollejko, dėkoju, už, palyginti, kultūringą atsakymą. Žinoma, jeigu neskaitysime „ale u was murzynów biją".

Dabar konkrečiai. Kaip čia suprasti Jūsų pasakymą: „sytuacja na Łotwie... daleka jest od ideału“, nors Lenkijos prezidentas sako, kad „stosunki polsko-łotewskie są bardzo dobre, a o problemach Polaków na Łotwie mówił, że są one rozwiązywane w sposób WZORCOWY“? Kas meluoja?

Ir jeigu Čekijoje lenkams taip gerai, tai lietuviai kaip tik ir paėmė pavyzdį iš jų ir suvienodino valstybinės lietuvių kalbos egzaminą. Kodėl tuo piktintis?

Negaliu nepaminėti ir visiško idiotizmo kito komentatoriaus “Świetny artykuł ! Dodałbym” rašinyje, kad Ewelina Saszenko negalėjo išleisti savo CD vien dėl to, kad ji lenkė... Taip samprotaujant, galima būtų aiškinti, kad koks nors ponas Kwiatkowski netapo švietimo ministru vien dėl to, kad yra lenkas arba kad profesorius Grużewski netapo socialinių reikalų ministru vien todėl, kad yra lenkas, žodžiu paimti bet kurį Lietuvos lenką ir aiškinti, kad jis galėtų būti Lietuvos prezidentas, bet jam nebus leista todėl, kad jis lenkas. O po to pasiųsti tris skundus Europai ir pasauliui, kad Lietuvoje yra baisi lenkų diskriminacija.

Szanowny Panie Wollejko, siūlau padiskutuoti mums rūpima tema ne tik susirašinėjant per „Wilnoteką“, bet ir susitikus kur nors Vilniuje, kol dar nešalta, prie alaus bokalo. Pirmą bokalą statau aš.

#10 Świetny artykuł ! Dodałbym

Świetny artykuł ! Dodałbym jeszcze coś na potwierdzenie tezy - dwie znane osoby ze świata muzyki Ewa Farna i Ewelina Saszenko a jakie różnice tylko ze względu na kraj zamieszkania ! Ewa Farna śpiewa i na grywa płyty w obu językach (czasami nawet utwory na tej samej płycie są w obu językach), koncertuje po obu stronach granicy oraz występuje w radiu i TV w obu państwach czyli Czechach i Polsce. W obu jest znana i popularna. A teraz Ewelina Saszenko jak wygrała eliminacje do Eurowizji to żadna firma z Litwy nie chciała jej sponsorować bo ... jest Polką! Ostatecznie pomogła firma z Polski ale jak ukazała się płyta promocyjna z napisami po polsku ... to stała się Ewelina celem ataku mediów litewskich że zdradziła Litwę i państwo litewskie. Po tym jak kapitalnie zaśpiewała i awansowała do finału to ... zmieniło się nagle nastawienie "nasza wspaniała i utalentowana dziewczyna reprezentowała Litwę godnie i ... była lepsza od reprezentantki Polski" ! Ten drobny przykład pokazuje różnicę w stosunkach i traktowaniu mniejszości i żadne oficjalne wypowiedzi Premiera, Prezydenta lub min. spraw zagranicznych Azubalisa tego nie zmienią i nie zatrą gorzkiej prawdy.

#11 dziękuję za komentarz.

dziękuję za komentarz. Artykuł z delfi przeczytałem. Pisze pan "Lenkai: pasaulis geras, Lietuva bloga" - yra internete, bet prieš tai reikės išmokti lietuviškai". Tak się składa , że czytam po litewsku. Ponadto władam językiem czeskim, rosyjskim i kilkoma innymi. Artykuł, na który się pan powołuję dotyczy sytuacji na Łotwie, która moim zdaniem daleka jest od ideału. Ja tymczasem oiszę o Litwie i równam w górę do Czech, a pan, że na Łotwie Polacy za dobrze z tym szkolnictwem nie mają.... Czyli po sowiecku: "ludzi po łagrach trzymacie i mordujecie- mówią amerykanie, ale u was murzynów biją"- odpowiadają Sowieci. Pozdrawiam czytelnika.

#12 Bet čekų kalbos egzaminas

Bet čekų kalbos egzaminas VIENINTELĖJE lenkiškoje vidurinėje mokykloje (o lenkų Zaolzėje 40 tūkst.) toks pat kaip ir čekų mokyklose. O juk dėl vienodo lietuvių kalbos egzamino Lietuvos lenkai sukėlė pasaulinį triukšmą ir Lietuvą apipylė tūkstančiais tonų purvo. Tai kaip čia yra,pone Michał Wołłejko, dvigubi standartai? Paskaitykite ta tema straipsnį: "Lenkai: pasaulis geras, Lietuva bloga" - yra internete, bet prieš tai reikės išmokti lietuviškai. Tokia misija Lietuvos lenkams ir konkrečiai Jums kol kas yra neįmanoma.

Sposób wyświetlania komentarzy

Wybierz preferowany sposób wyświetlania odpowiedzi i kliknij "Zachowaj ustawienia", by wprowadzić zmiany.