Pół wieku lotów w kosmos

Radziecki statek był kierowany wyłącznie z Ziemi. Nie było bowiem wiadomo, jak zachowa się organizm człowieka w kosmosie. Jurij Gagarin spędził w przestrzeni kosmicznej 108 minut. Nie doleciał statkiem do Ziemi, lecz zgodnie z planem katapultował się z niego na spadochronie. Była to jego jedyna wyprawa w kosmos, po powrocie stał się bohaterem Związku Radzieckiego.

Pod koniec lat 60. władze radzieckie planowały, aby Jurij Gagarin stał się również pierwszym człowiekiem, który wyląduje na Księżycu, jednak pierwsza w dziejach ludzkości wyprawa na Srebrny Glob należała w 1969 roku do Amerykanów.

Doktor Krzysztof Ziołkowski z Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk nie ma wątpliwości, że było to jedno z najważniejszych wydarzeń ubiegłego wieku w dziedzinie nauki, mające w dodatku przełożenie na politykę - rywalizację dwóch wielkich mocarstw: Związku Radzieckiego i Stanów Zjednoczonych. Według doktora Ziołkowskiego lot Gagarina przede wszystkim jednak pchnął do przodu nową, rodzącą się wówczas dziedzinę - eksplorację przestrzeni kosmicznej.

Pierwszą żywą istotą, która znalazła się w okołoziemskiej przestrzeni kosmicznej był pies Łajka. 3 listopada 1957 roku Związek Radziecki wystrzelił w przestrzeń kosmiczną satelitę Sputnik 2 z psem na pokładzie. Łajkę zamierzano uśpić po 10 dniach lotu, jednak przeżyła w kapsule tylko kilka godzin z powodu temperatury sięgającej 40°C i silnego stresu. Misja Sputnika 2 pozwoliła na uzyskanie pierwszych danych o zachowaniu żywego organizmu w środowisku przestrzeni kosmicznej. Na Ziemię przesyłano dane dotyczące tempa oddychania psa, jego ciśnienia tętniczego oraz informacje o ruchach zwierzęcia.

Pierwszymi zwierzętami, które przeżyły lot na orbitę i wróciły na Ziemię były psy Biełka i Striełka, które zostały wystrzelone w przestrzeń kosmiczną 19 sierpnia 1960 roku w radzieckim satelicie Sputnik 5.

Po raz pierwszy w historii lotów kosmicznych polska flaga znalazła się na orbicie okołoziemskiej w 1978 roku za sprawą Mirosława Hermaszewskiego. Po raz drugi flagę w polskich barwach narodowych zabrał w kosmos w kwietniu 1998 roku Amerykanin polskiego pochodzenia, James Pawelczyk, na pokładzie promu Columbia.

Na podstawie: IAR