Pierwsza drukowana książka w Wielkim Księstwie Litewskim – na znaczku pocztowym
Przypomnijmy, z okazji 500-lecia wydania w Wilnie przez Franciszka Skarynę pierwszej na terytorium Wielkiego Księstwa Litewskiego drukowanej książki – wydanej w języku ruskim – znanej dziś jako „Mała książka podróżna”, Sejm Litwy ogłosił Rok 2022 Rokiem Franciszka Skaryny.
Przypomnijmy, pochodzący z Połocka (obecnie Białoruś) F. Skaryna prowadził działalność drukarską również w Wilnie. W roku 1522 wydał tu pierwszą na terytorium Wielkiego Księstwa Litewskiego drukowaną książkę, która jest znana dziś pod nazwą „Mała książka podróżna”.
Napisana została w języku ruskim – języku urzędowym Wielkiego Księstwa Litewskiego. Światło dzienne ujrzała w 1522 roku w drukarni nieopodal placu Ratuszowego w Wilnie, w której pracował wybitny drukarz i wydawca.
Książka ta jest zbiorem psalmów i różnego rodzaju pouczeń o charakterze dydaktycznym, składającym się z 22 części. Ozdobiona oryginalnymi rycinami, winietami, miniaturami, inicjałami skierowana była do podróżujących wiernych.
Aż 9 części książki zawiera uwagi końcowe napisane przez samego F. Skarynę. Badacze twierdzą, że Skaryna wydał w Wilnie co najmniej 23 części „Małej książki podróżnej”, do naszych czasów wszystkie jednak się nie zachowały.
Na zdjęciu: oryginał „Małej książki podróżnej” Franciszka Skaryny, fot. catholic.by/artbelarus.by
W Rosyjskiej Bibliotece Narodowej w Petersburgu przechowywana jest 22-częściowa „Mała książka podróżna”, natomiast egzemplarze z kolekcji banku Belgazprom w Mińsku oraz Duńskiej Biblioteki Królewskiej w Kopenhadze mają po 18 części.
À propos, „Małą książkę podróżną” można było oglądać w 2017 roku w Pałacu Władców w Wilnie w ramach czynnej tu przez miesiąc międzynarodowej wystawy „Szlakiem Franciszka Skaryny z bankiem Belgazprom”. Zorganizowana została z okazji 500-lecia wydania przez tegoż autora „Biblii Ruskiej”, którą można było mniej więcej w tym samym czasie oglądać w holu Biblioteki im. Wróblewskich Litewskiej Akademii Nauk (ul. Žygimantų 1).
Na ścianie domu przy ul. Wielkiej (Didžioji g.) 19/ul. Szklanej (Stiklių g.) 2 – w miejscu, gdzie działała drukarnia, w której pracował F. Skaryna – w roku 1990 odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową w językach litewskim i białoruskim.
F. Skaryna urodził się w Połocku przed 1490 rokiem, a zmarł po 1540 roku w Pradze. Miał przebogaty życiorys. Był humanistą, drukarzem, wydawcą, tłumaczem Biblii z języka staro-cerkiewno-słowiańskiego na język ruski (starobiałoruski), którą wydał w 1517 roku w Pradze jako „Biblię Ruską”, wcześniej studiował m.in. na uniwersytecie w Krakowie i na uniwersytecie w Padwie.
Fot. post.lt
Na podstawie: post.lt, valdovurumai.lt, inf. wł.
